Moderator.az amerikalı politoloq, ABŞ Dövlət Departamentinin sabiq xüsusi müşaviri Pol Qoblun Caliber.Az nəşrinə müsahibəsini rus dilindən tərcümə edərək oxuculara təqdim edir:

 

 

- Azərbaycan "bufer" əraziləri (Azərbaycanın 7 rayonu nəzərdə tutulur-red.) və 1990-cı ilin ortalarından Ermənistanın nəzarətində olan Qarabağın bir hissəsini geri qaytarıb. Nəticədə tamamilə yeni vəziyyət yaranıb, Ermənistan öz fundamental zəifliyini və Rusiyadan asılılığını etiraf etməyə məcbur olub. 44 günlük savaş atəşin dayandırılması haqqında bəyanatla sona yetib. Lakin bu, sülh müqaviləsinin imzalanmasına gətirib çıxarmadı. Noyabr və yanvar bəyanatları sülh sazişi kimi deyil, yalnız bəyannamələr kimi qaldı. Hazırda problem ondan ibarətdir ki, bu münaqişəyə cəlb edilmiş tərəflər bu bəyanatları müxtəlif cür qəbul edir.

 

 

- Mən yaxın zamanlarda belə bir sülh sazişinin imzalanacağına təəccüb edərdim. Ermənistanla Azərbaycan arasında həll edilməmiş fundamental münaqişə var. Sülh sazişinin imzalanması üçün  hər iki tərəf bir birinin sərhədlərini tanımalıdır, bu isə mümkün deyil, çünki Qarabağın statusu barəsində ixtilaflar mövcuddur.

 

 

- Birmənalı deyə bilərəm ki, gərginlik get-gedə artacaq, dövrü olaraq hərbi toqquşmalar da mümkündür.

 

 

- Türkiyənin təsiri artır, Rusiyanın təsiri isə azalır, baxmayaraq ki, Rusiya Qarabağa öz "sülhməramlı"lılarını yeridib.

 

 

- İrəvanın seçimi yoxdur, Rusiya da bunu bilir. Deməli, hazırki vəziyyətdə Moskva heç bir halda Ermənistana kömək edə bilmir, hətta bunu istəsə belə. Ona görə də erməni tərəfinin Rusiyaya şikayətlərinin əsası, mənası yoxdur. Anlamaq lazımdır ki, hal-hazırda hərbi qarşıdurma Azərbaycan ərazisində baş verir.

 

 

- Zənnimcə, Ermənistanla Azərbaycan arasında olan qarşıdurmanın üç nizamlanma variantı var və tərəflər arasında sülh yarada bilər.

Birinci variant bir tərəfin digər tərəf üzərində qeyd-şərtsiz hərbi qələbəsidir.

İkinci variant xarici oyunçu tərəfindən sülh sazişinin zorla qəbul etdirilməsidir.

Üçüncü variant sövdələşmədir, bu zaman hər iki tərəf, Ermənistanla Azərbaycan istədiyi bir şeyi əldə edir, əvəzində özündə olduğu hər hansı bir şeydən imtina edir. Yəni Ermənistan və Azərbaycan güzəştlərə gedir, tərəflərdən hər biri ona lazım olanı əldə edir. İlk iki variant yalnız vaxtda uduş əldə etməyə imkan verir, üçüncü variant isə möhkəm sülh üçün yeganə yoldur.