Sentyabrın 5-də və 6-da növbəti dəfə Azərbaycan Əsgərinin azad etdiyi Şuşa şəhərinə səfərimlə bağlı təəssüratlarımı oxucularla bölüşməyə davam edirəm. Söz verdiyim kimi bu dəfə sizləri Azəzrbaycan Könüllü Həkimlər Assosiayasının (AHKA) fəaliyyəti ilə tanış edəcəm. 

 

Əvvəlki yazımda qeyd etdiyim kimi, səfərdən əvvəl AHKA-nın fəaliyyəti ilə bir qədər qiyabi tanış olmuşdum, amma mülki bir təşkilatın Silahlı Qüvvələrimzə bu qədər yaxın ola biləcəyini düşünmürdüm. Ən azından belə bir fəaliyyətlərdən xəbərsiz olduğumdan prosesləri yerində izləmək mənim üçün vacib idi. Müharibə və postmüharibə dövründə daim Azərbaycan Əsgərinin yanında olan və Qarabağ məsələsini milli maraqlar kontekstində dəyərləndirən AHKA-nın fəaliyyətini ətraflı təsvir etməyə çalışacam. 

 

Şüşada hər şey digər azad olunan ərazilərdən fərqlənir. Orada xidmət edənlər və çalışanların çoxu bir birini tanıyır. Bütün dövlət və özəl təşkilatlar, hətta vətəndaşlar belə, əvvəlcə Əsgərimizə, sonra isə bir birinə təmənnasız kömək göstərmək üçün çalışır. Bu təmənnasız yardımın başında duran insanları tanımaq istəyirsinizsə, o zaman Azəzrbaycan Könüllü Həkimlər Assosısaiyasının azad edilən ərazilərdə fəaliyətləri ilə bağlı olan məqaləni sona qədər oxuyun. 

 

Vətən Müharibəsi deyəndə, hamımızın gözü önünə əlində silah tutaraq döyüşən əsgərlər gəlir. Müharibəni tək əsgərlər aparmır. Bəzən bizim müşahidə zonamızdan kənarda qalan, amma həmin Əsgərlərimizlə bərabər savaşan gözə görünməyən qəhrəmanlara rast gəlirik. Onların arasında düşmənin elektron vasitələrini iflic edən, radiorele rabitəsini basdıran və ya ölümlə çarpışan həkimlərimiz var. Bəzi həkimlərimiz tutduqları vəzifəyə görə, bəziləri isə sadəcə döyüşən Əsgərimizin yanında olmaq xəstə və yaralılara yardım etmək üçün cəbhədə idilər. Onların hər birinin əməyi danılmazdır, amma vəzifə borcu olmadan, ailəsini və dolanışıq mənbəyini düşünmədən könüllü olaraq cəbhəyə yollanan həkimləri xüsusi diqqətə layiqdirlər. 

 

Müharibə zamanı fədakar həkimlərimizin, o cümlədən adı belə tibbi personal siyahısında olmayan AHKA üzvləri sayəsində yüzlərlə, minlərlə əsgərimiz və mülki vətəndaşımız yenidən həyata qaytarılıb, onlar ikinci dəfə yaşamaq şansı əldə edib. Məhz fədakar həkimlərimizin sayəsində bu gün şəhidlərimizin sayı gözlənilindiyindən daha azdır. 

 

Bu gün bəhs etdiyimiz AHKA-nın həkimləri Müharibə zamanı olduğu kimi bu gün də qəhrəman Əsgərimizin yanındadır. 44 günlük Müharibə zamanı AHKA-nın üzvü olan könüllü həkimlər həm mülkü xəstəxanaların hospitallara, həmçinin birinci və ikinci tip xəstəxanalara çevrilməsində, həm də yaralıların təxliyəsində və müalicəsində müstəsna xidmətlər göstəriblər. 

Müharibənin “gözə görünməyən qəhrəmanları” müharibdədən sonra da öz xidmətlərini işğaldan azad olunmuş torpaqlarımızda tam təmənnasız olaraq davam etdirir. Zəngilan, Qubadlı, Hadrut və Şuşada təsis olunan AHKA klinikalarında onlarla həkim hərbiçilərimizin sağlamlığının daim keşiyindədir. Mən bu klinikalardan hələlik Şuşada təşkil edilən stomatoloji kabinetdə olmuşam. İlk dəfə də AHKA-nın rəhbəri, həm də Tibb universitenin müəllimi Oktay müəllimlə də ilk dəfə bu stomatoloji klinikada tanış oldum. Stomatoloji klinikada fəaliyyət göstərən həkimlərin əksəriyyəti Oktay müəllimin tələbələri olub. Hazırda son kursda təhsil alan tələbələr də klinikanın fəaliyyətində yaxından iştirak edir. Klinikada stomatoloji prosedurlardan başqa, həmçinin terapevtik, kardioloji, oftalmoloji, dəri zöhrəvi xəstliklərin müalicəsi təşkil olunub. Bu xidmətlərdən azad olunan ərazilərdə xidmət edən və çalışan hər bir şəxs – ordu, polis, daxili qoşun və digər strukturların əməkdaşları ödənişsiz olaraq yararlanır.  

 

Klinikada AKHA tərəfindən aptek də təşkil olunub, burada hərbi qulluqçularımıza təyinatı üzrə tam ödənişsiz dərman preparatları təqdim olunur. Tək Şuşa klinikasınını qeydiyyat kitabında müharibədən sonrakı dövrdə tibbi yardım, müalicə və dərman preparatları alan xəstələrin sayı 2700-ə yaxındır. Könüllü həkimlərin sayəsində müharibədən sonrakı dövrdə minlərlə Əsgərimiz AHKA klinikasında müalicə alıb və sağlamlığına qovuşub. 

 

Hər həftə fəaliyyət göstərən klinikaların tələbatına uyğun olaraq AHKA tərəfindən külli miqdarda dərman preparatları, tibbi avadanlıqlar və digər materiallar alınır. Həftə sonu həkimlər öz maşınları ilə alınan dərman,  avadanlıq və materialları azad olunan ərazilərdə fəaliyyət göstərən klinikalara çatdırırlar. Birgə səylər nəticəsində həftə ərazində klinikalarda yaranan problemləri həll edilir, digər tibb müəssisələrində zərurət yaranarsa, onlara da tibbi preparatlardan paylanır. Azad olunan ərazilərdə fəaliyyət göstərən könüllü həkimlər hər həftə dəyişirlər. Orda olduğum 2 gün ərzində 9 nəfərlik heyət, başda Oktay müəllim olmaqla, kimsə bir dəqiqə dayanmadı, kimi xəstələri müayinə etdi, kimi müalicə işinə baxdı, kimi mətbəxdə qaz problemini həll etdi və s. Pasiyentlər arasında bütün güc strukturlarından fərqli vəzifələrdə xidmət edən hərbi qulluqçular gördüm. Bu mənim həyatım boyu rastlaşdığım ilk özəl və ödənişsiz, amma təcili yardım konseptində 7/24 rejimində çalışan ilk klinika oldu. AHKA-nın bu fəaliyyəti tək səhiyyə orqanları üçün deyil, bütün özəl və dövlət sektoru, həm də vətəndaşlarımız üçün bir örnəkdir. 

 

Başqa bir örnək isə Vətən müharibəsi zamanı qəhrəmancasına şəhid olan 42 tibb işçisinin həyat hekayələridir. Onlardan 9-u həkim, 7-si feldşer, 26-sı sanitar olub. Vətən müharibəsi zamanı ümumilikdə 159 hərbi tibb işçisi yaralanıb. Allah şəhidlərimizə rəhmət, qazilərimizə şəfa, veteranlarımıza isə cansağlığı versin!

 

44 günlük Vətən Müharibəsi dövründə Azərbaycan Könüllü Həkimlər Assosasiyası könüllü həkimlər istər ön cəbhədə, istərsə də arxa cəbhədə böyük fədakarlıq göstərdilər. Cəbhə boyu yerləşən bütün hospital və xəstəxanalarda gecə gündüz çalışdılar. Hər bir Azərbaycan Əsgərinin həyatı uğrunda mübarizə apardılar, ordumuzun daha az sayda şəhid verməsi üçün əllərindən gələn hər şeyi etdilər. İndi də öz vəzifələrinin icrasını Zəngilan, Qubadlı, Hadrut və Şuşada fədakarlıqla davam etdirilər. Məhz buna görə də həmin ərazilərdə xidmət edən hər bir hərbçi, çalışan hər bir vətəndaşımız klinika rəhbəri Oktay müəllimi, onun indiki və keçmiş tələbələrini  şəxsən tanıyır, onlara hər yerdə dərin ehtiram göstərirlər. 

 

 

Bundan sonra da AKHA həkimləri hər zaman şəhid ailələri və qazilərə təmənnasız tibbi yardım göstərəcəklərini bildirirlər. Hər bir qurum öz sahəsində bu öhdəliyin yerinə yetirilməsi üçün əlini daşın altına qoymalıdır. Sözlə deyil, əməl ilə Vətəni qoruyanları qorumalıyıq. Hər zaman dövlətimizin və Əsgərimizin yanında olan könüllü həkimlərimizin fəaliyyətləri, hər bir vətəndaşımız üçün bir nümunədir. 

 

Dəyərli könüllü həkimlər, Sizləri tanıdığıma görə qururluyam. Sizlərdən çox şey öyrəndim. Vətənimizin müstəqilliyi və Əsgərimizin həyatı üçün göstərdiyiniz böyük və əvəzsiz xidmətlərə görə çox sağ olun!