Azərbaycanda son aylar ana və övlad qatillərinin sayının əhəmiyyətli dərəcədə artması müşahidə edilir ki, bu da istər hüquqi, istərsə də milli-mənəvi dəyərlər baxımından ölkəmiz üçün yenilik hesab edilə bilər. Təəssüflər olsun ki, əvvəllər xarici ölkələrdə baş verən və ölkəmizdə dərin heyrətlə qarşılanan bu cür olaylar artıq Azərbaycan üçün də adiləşməkdə, onun gündəlik yaşam tərzinin bir hissəsinə çevrilməkdədir.

Maraqlıdır, cəmiyyətdə ana və övlad qatillərinin sayının artması nə ilə bağlıdır? Bu tendensiyanın arxasında hansı psixoloji amillər dayanır? Bir ananın övladını və ya bir övladın anasını qətlə yetirməsi üçün onun psixoloji baxımdan hansı sədd və bariyerləri keçməsi gərəkir?

Pozitiv Psixoloji Mərkəzin rəhbəri, praktik psixoloq Arzu Müzəffərova Moderator.az saytı və “Hürriyyət” qəzetinə açıqlamasında qətlin ünvanının olmadığını, insanın həyat yolu və düşdüyü situasiyanın onu qatilə çevirə biləcəyini vurğuladı:

“Həyatda yaşamaq kimin üçünsə asan, kimin üçünsə çox çətin olur. İnsanları ayıran iki fərq var: uğur qazananlar və uğursuzlar. Dunyaya gəlişimizdən hər bir insan yaşadığı travmalarla böyüyür. Hər kəs bunu təstiq edə bilər. Bəs niyə bu aldığımız travmalar ya bizi uçuruma, ya da uğura aparır? Demək hər şeyi həll edən verdiyimiz qərara çox bağlıdır. Hər bir insan potoloji cinayətkardır. Doğuşdan insan həyatda gözəl, rahat yaşamaq üçün mübarizə aparır. Bu da həyata keçmədikdə qarşıda olan əngəlləri hansı yolla aradan qaldırmağına bağlıdır. Bura qətl də daxildir. Insan doğulduqda bir neçə müddətdən sonra ona başqalarından fərqli olaraq ad qoyulur. Bu bizim ilk adımızdır. Şəxsə aid olduğu ad. Anasına, atasına görə də ya qızım, ya da oğlum adı əlavə olunur. Yəni insan zamanla adlar qazanır və bu adlara görə daşıdığı məsuliyyəti olur. Ana, ata, qardaş, bacı və s. Bu adlarda böyük ağırlıq, məsuliyyət daşınır. Burada ailə üzvlərinin bir-birlərinə olan münasibəti, yaşam tərzi, həyata baxışları və s. daxildir.

Qətlin adresi olmur. Ailədə qətl törədilirsə, bunun da bəlli səbəbləri olur. Sonucda hər iki tərəf də artıq adları üstündən götürülmüş fərdlər var. Onların qətl hadisəsini həyata keçirmək üçün müdafiə olunacaq qədər faktları da var. Bu planlı və ani anda, gözlənilmədən də yaşanır və yaşanacaq. Səbəb olaraq namus, var-dövlət bölgüsü, gözü götürməzlik və s. kimi çox faktlar gətirmək olar. Zamanla anaları qətlə yetirən oğullar, bacını öldürən bacılar, ər və arvad qətilləri buna nümunədir.

Cəmiyyətdə bu kimi hadisələr psixoloji olaraq insanlara mənfi təsir göstərir. Və zamanla yaddaşlardan silinmir. Eşidən də ki, Kamil Fatmanisəni öldürdü, o qədər də təsiredici olmur. Amma eşidən də ki, oğul ananı qətlə yetirdi, burda artıq düşüncələr tam fərqli olur. Ana bizim tariximizdə, mədəniyyətimizdə hörmətlə anılıb. Azərbaycan anası fədakar, balalarının xoşbəxtliyinə sevinən varlıq kimi tərənnüm edilir. Azərbaycan oğulları isə canın fəda edən, ana-bacı namusuna qoruyan kimi tanınıb. Biz belə tanıyırıq, tanınırıq. Lakin bu kimi qətillər bizim mentalitetə ziddir. Nə etmək olar, bəzən istisnalara da rast gəlinir.

Əlbəttə, bu konteksdə baş verənlər fərdlərin psixoloji durumlarına çox bağlıdır. Həm qətli yetirənlərin, həm də qətilləri ifşa edənlərin. İnsan həyatda başına nə gələcəyini bilmir. Ölümü görə-görə, bilə-bilə yaşayırıq. Hər an hər hansı situasiya ilə rastlaşırıq. Bu situasiyalara cinayət də daxildir. Cinayətkar insan bu dünyada ən ağır həyat tərzini yaşayır. Cinayəti hər bir insan törədə bilər. Hər an düşdüyün situasiyada bu hallara rast gələ bilərsən. Amma həqiqətən də cinayətkar olmaq, bu, tam başqa mövzudur.

Hər bir cinayətkarın fərqli - fərqli hekayəsi var. Buna yaşadığı çətinliklər, qəsdən xəsarət, paxıllıq, düşmənçilik və.s . kimi hallar daxildir. Cinayətkar özünü mudafiə etməklə də ola bilərsən. Hər bir insanın öz doğruları var. Cinayət törətdikdə isə son qərarı hakim verir. Bu isə bir həyat boyu etdiyin əməllərə verilən cəza olur. Cinayət 
törətmək yüngül, ağır olsa da, cinayəti tötədən insanın həyatında elə iz buraxır ki, bunu onların gözlərində görmək olur. Peşimanam kəliməsi isə onlarin həyatina damğa olur. Çünki 
peşmançılıq duyğusu qədər ağır duyğu yoxdur . Hər dəfə yada düşür, əldən isə heç bir şey gəlmir. Peşmançılıq hər zaman səni izləyir. Bu isə dəhşətdir”.

Seymur Əliyev