Bu gün dünya miqyaslı Virtuoz Sənətkar, Korifey Sənətkar, Dahi Sənətkar, Dissident Sənətkar (onun yaradıcılığı başdan-ayağa milli və sovet streotiplərindən, ideologiyasından, qəliblərdən uzaq idi), Bütöv Şəxsiyyət Niyazinin doğum günüdür...Özünə Sənətkaram deyənlər (keçmişli-indikili böyük əksəriyyət) gərək Niyazinin adı olan və çəkilən yerdə özlərinə Sənətkar deməkdən çəkinsinlər...Çünki məhz O Sənətkarlığın, Sənətkarların etalonlarından, birincilərdən idi...

Deyilənlərə görə, Niyazi çox sərt, çox zəhmli, çox tələbkar, çox ciddi və çox acıdil və bir o də qədər həlim, ürəyiyumşaq, qayğıkeş, xeyirxah, sadə insan, bir sözlə, yetimlər atası olub...Sənət yanğısı ilə yananlara kimliyindən asılı olmayaraq əl tutub, irəli çəkib, bu yolda maneələrlə, badalaqlarla üzləşsə də, axıracan yoluna davam edib, kimsədən qorxmayıb, çəkinməyib, haqlının yanında olub...

Səhv etmirəmsə, 1986-87-ci illər olardı...O zaman AzTv-də Niyaziyə həsr olunmuş veriliş gedirdi...Verilşdə onun həyat yoldaşı da iştirak edirdi...Ona söz verildi və o, maraqlı və olmuş bir əhvalat-hadisə danışdı...Bir gün Niyazi yenə onun xətrinə dəyibmiş, acı söz deyibmiş... Axşam-nahar vaxtı hazırladığı yeməyi (səhv etmirəmsə, supu) Niyazinin qabağına qoyur və bir boşqab da özünə pay çəkib yeməyə başlayır və yedikcə də yeməyə bir çimdik duz atır...Bunu görən Niyazi dözmür və hirsli şəkildə soruşur ki, ay arvad neynirsən, yemək onsuz da duzluydu, bir tərəfdən sən duz tökürsən...Xanımı da qayıdıb cavab verir ki, Niyazi düzəldirəm...Beləliklə, bir qədər incik, qəmgin və gərgin anları bu sözdən sonra gülüş, qəhqəhə səsləri aradan qaldırır...Niyazi məsələnin nə yerdə olduğunu bilərək, özünəməxsus yumorla "ay arvad bu qədər də yox"-deyir və xanımının könlünü alır...

Qeyd edək ki, əslən Şuşalı-Qarabağlı olan Niyazi Zülfüqar oğlu Tağızadə ”“ Hacıbəyov 1912-ci ildə avqustun 20-də Tbilisi şəhərində dövrünün tanınmış bəstəkarı Zülfüqar Hacıbəyovun ailəsində anadan olub. Çox kiçik yaşlarından ətrafında məşhur musiqi xadimlərini görən Niyazidə də musiqiyə böyük maraq oyanır. O, ilk təhsilini Bakı Musiqi Texnikumunda alır, lakin sonra təhsilini davam etdirmək üçün Moskva və Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq) şəhərlərinə gedir. Niyazi 1984-cü ildə avqustun 2-də Bakı şəhərində vəfat edib.

"Xosrov və Şirin" operasının (1942), "Çitra" baletinin (1961), "Zaqatala süitası" (1934), "Qaytağı" (1939), "Konsert valsı" simfonik əsərlərinin, "Rast" simfonik müğamının (1949) "1920-ci ildə" opera-kantatasının, simfonik orkestr üçün "Rəqs süitası"nın, Hindistan yazıçısı Rabindranat Taqorun əsərləri əsasında yaratdığı "Çitra" baletininin (1962) və sairə musiqi əsərlərinin müəllifidir.

Həmçinin qeyd edək ki, Niyazi 1967-ci ildə Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı, 1972-ci ildə Azərbaycan Lenin komsomolu mükafatı laureatı olub. Niyazi məşhur hind filosofu R. Taqorun "Çitranqoda" fəlsəfi dramı üzrə "Çitra" baletini yazıb. Bu balet böyük uğurla bir çox şəhərlərdə nümayiş etdirilib. Baletdə Niyazi hind xalq musiqisinin ritm və intonasiyalarından, orkestrovkada hind musiqi alətlərinin səslənməsini xatırladan tembrlərdən istifadə edib. 1974-cü ildə Niyazi Hindistanda beynəlxalq Nehru mükafatına layiq görülüb. Niyazi Azərbaycan musiqisinin ifaçılıq problemlərinə dair bir çox məqalələrin müəllifidir. O, həmçinin Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının redaksiya şurasının üzvü olub.

1979-cu ildə Niyazi Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru təyin olunmuş, 1982-ci ildə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülüb. Fəaliyyəti dövründə Niyazi 2 dəfə Lenin ordeni, Oktyabr İnqilabı, Qırmızı Əmək Bayrağı, "Şərəf nişanı" ordenləri, Bolqarıstanın Kirill və Mefodi ordeni, Macarıstanın B. Bartok adına medalı ilə təltif edilib, 1982-ci ildə Tiflisin fəxri vətəndaşı seçilib.

Eyni zamanda, Azərbaycan dirijorluq məktəbinin formalaşması və inkişafı onun adı ilə bağlıdır. 1937-ci ildə Mirzə Fətəli Axundzadə adına Opera və Balet teatrında dirijorluq vəzifəsinə dəvət olunur. 1938-ci ildə Moskva şəhərində keçirilən Azərbaycan incəsənəti ongünlüyündə Müslüm Maqomayevin "Nərgiz" operasına dirijorluq edir. Üzeyir Hacıbəyovun "Koroğlu", Qara Qarayevin və Cövdət Hacıyevin "Vətən", Fikrət Əmirovun "Sevil" operalarının, Arif Məlikovun "Məhəbbət əfsanəsi" baletinin dirijorluğunu da Niyazi edib. Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin bədii rəhbəri və dirijoru olub.

Allah Dahi İnsan və Dahi Sənətkara qəni-qəni rəhmət etsin!