Daha bir gənc, istedadlı jurnalist dostumuzu itirdik. Əslində itirmədik, onu əlimizdən, bizdən aldılar. Özü də zorla aldılar. “Sabitlik və inkişaf” nağılının hökm sürdüyü ölkədə günün günorta çağında insanların gözü qarşısında xüsusi amansızlıqla, vəhşicəsinə döyərək qətlə yetirdilər.
Doğrusu deyim ki, Azərbaycanda qəddarcasına döyülən,
öldürülən, həbs edilən, ölkədən didərgin salınan, ailəsi ilə, həyatı ilə təhdid
edilən jurnalistlərin sayını itirmişəm. Çünki bu say 5 deyil, 10, deyil, hətta 100
də deyil. Ona görə deyə bilmirəm ki, Rasim qətlə yetirilən neçənci
jurnalistdir. Amma onu deyə bilərəm ki, artıq bu proses zəncirvarı reaksiyaya
çevrilib, ardı kəsilmir. Nə yazıq ki, bu gedişin sonuclanması da görünmür.
Rasimin
qatilləri...
Və ya
haramlığın, harınlığın qurbanı
... Rasimlə RATİ- nin ofisində tez- tez görüşərdik.
Sakit, mədəni, öz işini bilən adam təəssüratı bağışlayırdı. Necə deyərlər,
dindirsən dinərdi, dindirməsən yox. Operator kimi öz işinə can yandıran,
istedadlı və bacarıqlı jurnalist idi. Azad düşüncəyə, müstəqil mediaya qarşı səlib
yürüşünə çıxmış Əliyev rejimi az saylı müstəqil jurnalist təşkilatlarından olan
Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutunun (RATİ) ofisini bağlayandan
sonra həm Rasimlə görüş saylarımız
azalmış, həm də o da digər jurnalist dostları kimi daimi iş yerini və RATİ- dəki
həmkarları ilə bir yerdə olmaq imkanını itirmişdi. Nə yazıq ki, Rasimə bu itkiləri
də çox gördülər, ömrünün ən gözəl çağında, ailə həyatı qurmağa hazırlaşdığı bir
dönəmdə həyatına son qoydular.
Rasim tənqidə dözümsüzlüyün, söz azadlığının, azad
fikrin ifadə olunma mümkünsüzlüyünün qurbanı oldu. Rasim ölkədə hökm sürən dərəbəyliyin,
sosial ədalətsizliyin, cəzasızlıq mühitinin, bəzi qruplara, şəxslərə verilən
xüsusi imtiyazın, səlahiyyətin qurbanı oldu. İdmanla bağlı ölkədə aparılan yalançı
təbliğatın, ucuz eyforiyanın qurbanı
oldu.
Xalqın boğazından kəsib idman adı ilə milyardların
mənimsənildiyi bir ölkədə idmanımız kriminallaşdırılıb, haramlaşdırılıb və
harınlaşdırılıb. Rasim məhz bu kriminallığın, haramlığın və harınlığın qurbanı
oldu. Qəbələ futbol klubunun oyunçusu Cahid Hüseynov və onun qohumları jurnalist
dostumuzun ölümündə bu və ya digər formada iştirakçı olsa da hadisənin baş vermə
səbəbi məhz yuxarıda qeyd etdiklərimiz məqamlarla bağlıdır.
Rasimin digər qatilləri Azərbaycanın rəzil və bərbad
günə salınmış səhiyyə sistemi oldu. Məhz 1 saylı şəhər Kliniki Xəstəxanasında lazımi, zəruri tibbi xidmət
göstərilmədiyi üçün o dünyasını dəyişdi. Təsəvvür edin ki, 18 radələrində xəstəxanaya
yerləşdirilmiş Rasimə gecə saat 01- ə qədər düzgün dioqnoz qoya bilməyən həkimlər
onu ağrıkəsici ilə sakitləşdiriblər, yəni aldadıblar. Yalnız xəstə ölüm
ayağında olanda, nəfəs alması kəskin pisləşəndə əməliyyat edirlər və bu zaman
da artıq gec olur. Sonradan jurnalistin ölüm ilə bağlı açıqlama verən həkimlər
bütün qeydləri, diaqnozları, epikrizi, xəstəlik
kağızını büsbütün saxtalaşdıraraq özlərini təmizə çıxarmağa, cinayətlərini ört-
basdır etməyə çalışırlar. Amma Rasimin anasının, sevgilisinin, dostlarının, ən
nəhayət özünün xəstəxanada “Meydan TV”- yə verdiyi son müsahibəsi həkimlərin
başdan- ayağa yalan danışdıqlarını sübut edir.
“Sərhədsiz reportyorlar” təşkilatının son
məlumatına görə Azərbaycan mətbuat azadlığı indeksinə görə 180 ölkə arasında
162-ci yeri tutur; “Ölkədə bütün müstəqil KİV və
QHT-lər ya qapadılıb, ya da susdurulub. Xədicə İsmayılova və Rauf Mirqədirov
başda olmaqla 8 tanınmış jurnalist, blogerlər həbsdədir. Onlarla
müstəqil jurnalist və bloger son aylar ölkəni tərk etməyə məcbur olub”. Bu kiçik rəqəmlər əslində ölkədə mətbuatın real
durumunu əks etdirir. Bu mənzərə Rasim kimi müstəqil düşüncəyə malik insanların
jurnalist peşəsinin acınacaqlı və təhlükəli olmasından xəbər verməklə istənilən
vaxt onların həyatla vidalaşmasını şərtləndirən əsas amillərdəndir.
... İlham Əliyevin müdaxiləsindən sonra
Rasim Əliyevin qətlində iştirak edənlər həbs olundular. Əslində ABŞ-ın ölkəmizdəki səfirliyinin qeyd etdiyi
kimi dövlət başçısının jurnalisti qətlə yetirənlərin qanun qarşısında cavab
verməsi ilə bağlı göstərdiyi iradə təqdir olunmalıdır. Amma eyni zamanda o da
deyilməlidir ki, bu “iradə”- nin formalaşması baş vermiş cinayətlə bağlı sosial
şəbəkələrin göstərdiyi adekvat reaksiyanın nəticəsi idi. İlham Əliyev deyir ki,
jurnalisti öldürmək söz azadlığına qəsd, demokratiyaya təhlükədir. Çox gözəl.
Əgər bu fikirlər həqiqətən ürəkdən, səmimi deyilirsə görəsən bəs tanınmış və
istedadlı jurnalistləri, blogerləri, hüquq müdafiəçilərini şərləyib illərlə həbsdə-
ölüm ayağında saxlamağın adı nədir?
“Gəlmişdiniz
gördük” nağılı....
Və ya bu ölkəyə
kim nə gətirdi?
Bu hakimiyyət ona qarşı irəli sürülən hər hansı
ittihamı dərhal 1992- ci il Elçibəy hakimiyyəti ilə bağlayıb deyir; “Gəlmişdiniz
gördük də”. İndi eyni sözü Əliyev rejiminə demək lazımdır; 22 ildir gəlmisiniz.
Sizin gəlişiniz ölkəyə nə gətirib? Ancaq ölüm, qan- qada, rüşvətxorluq,
yaltaqlıq gətirib. 1992- ci ildə jurnalisti küçənin ortasında döyüb öldürmürdülər.
Xalqın ziyalısını ağzından güllə ilə vurub evinin qarşısında qətlə yetirmirdilər.
Erməniyə güllə atan millət vəkilini dərə xəlvət pusquya salıb güllə- baran
etmirdilər. O zaman ancaq torpaqlarımızı işğal edən erməni quldurlarına silah
tuşlanırdı, o da döyüş bölgəsində... Dinc, əli yalın Azərbaycan insanının üstünə
tank sürüb, silah çəkib qanına qəltan etmək vərdişini bu ölkəyə siz gətirdiniz.
Korrupsiyanı, yerlibazlığı, tayfabazlığı, yaltaqlığı bu ölkəyə siz gətirdiniz. Leyla
Yunus, Xədicə İsmayılın timsalında mübariz, fədakar Azərbaycan xanımlarını,
İntiqam Əliyevin şəxsində ləyaqətli, dürüst Azərbaycan kişilərini, Tofiq
Yaqublunun simasında torpaqlarımızı ermənilərdən qorumuş Qarabağ qazilərini,
Hacı Tale Bağırzadənin nümunəsində iman əhlini, inanclı insanları şərləyib həbsxanaya
salmaq əxlaqını bu ölkəyə siz gətirdiniz. Atanın qisasını övladdan almaq,
qohumu qohumdan imtinaya məcbur etmək əxlaqını da bu ölkəyə siz gətirdiniz. Televiziyaları
şou əyləncəyə çevirib, milli- əxlaqi dəyərlərimizi ayaqlar altına atıb Dubay
yollarını xalqımızın qız- gəlinlərinə siz tanıtdınız. Millətin malına- mülkünə
göz dikib onu tarı- mar edib ac- yalavac qoymağı da siz etdiniz. Ölkənin
neftini, qazını, hətta az həcmdə olan qızılını çıxarıb satmağı, özünüzə,
övladlarınıza milyonlar qazanmağı, büdcəni talayıb ofşar zonalara daşımağı da
siz etdiniz. Sonra da dediniz ki, nefti unudun. Halbu ki, bəyənmədiyiniz Elçibəy
o neftin hər bareli ugrunda saatlarla mübahisə edirdi (sitat Marqaret Tetçerə
məxsusdur- red.) və deyirdi ki, o, gələcək nəsillərindir. Rus
qoşunlarını Azərbaycandan çıxaran, ölkədə rüşvətin kökünü kəsən, təhsildə test
inqilabı edən Elçibəy məktəbli övladına ayaqqabı almaq üçün maaşını gözlədiyi
halda sizlər övladlarınıza Dubay villaları, İngiltərə imarətləri alıb, ölkənin
qızıl şirkətlərini, ən bahalı otellərini, banklarını, ticarət mərkəzlərini
onlarına adlarına keçirdiniz. İndi özünüz müqayisə edin; bu ölkəyə kim nə gətirdi,
kim nə verdi və kim nə aldı?
Rasim ölməyə
bilərdimi?
... Rasimin qətli məsələsində Cavid Hüseynovun “Appolon”-
“Qəbələ” oyununda vurduğu qol, qoldan
sonra qaldırdığı Türk bayrağı, çoxminli seyriçi önündə və mətbuat
konfransında etdiyi hərəkətlər, Rasimin onunla bağlı yazdığı məlum statusdan
sonrakı davranışları, özünü toparlamağa və idarəetməyə çətinlik çəkən bəzi ərköyün
oyunçuların yer aldığı Qəbələ futbol komandasının başında Kəmaləddin və Taleh
Heydərovların durmasını bir kənara qoyuram. Bütün bunlar müzakirə tələb edən fərqli,
ayrı- ayrı mövzuların detallarıdır. Mən sizlərin diqqətini Rasim Əliyevlərin ölümünə gedən
yola çəkmək istəyirəm.
Rasim Əliyev niyə öldü, niyə öldürüldü? O ölməyə
bilərdimi? Təbii ki, ölməyə bilərdi. Əslində Rasim Əliyevin ölüm yazısı onun
Facebook səhifəsində yazdığı statusla başlamamışdı. Rasimin ölüm fitvası onun vəhşicəsinə
döyüldüyü gün- heç avqustun 8- də verilməmişdi. Rasimin və onun timsalında yüzlərlə,
minlərlə dinc, günahsız soydaşımızın ölümünə gedən yolun başlanğıc tarixi bizi
bir az uzaqlara aparır. Bu yolun 22 illik tarixi var. Bu yol şərin xeyrə, nahaqqın
haqqa, zorun ədalətə qalib gəldiyi gündən- 1993- cü ildən başlayır. Məhz o
zamandan üzü bəri millət vəkili Şahmərdan Cəfərovun timsalında döyüş komandanlarımızın,
Ziya Bünyadovun şəxsiyyətində ziyalılarımızın, Elmar Hüseynovun timsalında
jurnalistlərimizin, Həmidağa Zahidovun misalında
demokratiya şəhidlərimizin, Rafiq Tağının simasında yazarlarımızın, haqsızlığa
dözməyib intihar edən Qarabağ əlili Zaur Həsənovun nümunəsində qazilərimizin, Elşad
Babayevin şəxsində dinc, günahsız dustaqlarımızın, qeyri- döyüş şəraitində yüzlərlə
əsgərimizin və digərlərinin qətlə yetirilməsi, onların qanının batırılması
prosesi başlayıb. Bu proses Rasim Əliyevlə bu gün davam edir. Rasim uzun müddət
davam edən bu qətliamların sadəcə sıra nəfəri, növbə adamıdır. Dünən Elmar, bu
gün Rasim, sabah başqa birimiz olacaq. Biz nə qədər ki, “faili məchul” qətliamlara,
ölkəni ağuşuna almış ədalətsizliyə, haqsızlığa, harınlığa “dur” deyə bilməyəcəyiksə
RASİMLƏRİN ölümü davam edəcək. Bizim hər birimiz məhz BU GÜN Rasim olmalıyıq.
Sabah gec olacaq. Çünki bu gedişlə zatən sabah bir gün Rasimin taleyini hər
birimiz bu və ya digər formada yaşamalı olacayıq.
Oqtay
GÜLALIYEV, hüquq müdafiəçisi