Mehman Əliyevdən ilginc açıqlamalar- VİDEO
Oxunub: 6018
30 Dec 2014 | 09:03
Mehman Əliyevdən ilginc açıqlamalar- VİDEO
Yola saydığımız 2014-cü il Azərbaycan demokratiyasının və insan haqlarının təzyiq və təqibləri ilə yadda qaldı. RATİ-nin fəaliyyəti dayandırıldı, hüquq müdafiəçiləri İntiqam Əliyev, Rəsul Cəfərov, Leyla Yunus, konfliktoloq Arif Yunus, jurnalistlər Xədicə İsmayıl, Pərviz Həşimli və Rauf Mirqədirov həbs olundular. İl iqtisadiyyatda TANAP, TAP qaz anlaşmaları və bu gün daha çox müzakirə obyektinə çevrilən neftin qiymətinin enməsi ilə yadda qaldı.

Xatırlanan və ilin digər ictimai-siyasi və iqtisadi olaylarını “Turan İA”-nın direktoru Mehman Əliyev və REAL Hərəkatının icraçı katibi Natiq Cəfərli ilə müzakirə etdik.

-Mehman bəy, 2014-cü il jurnalistlərə və QHT sektoruna təzyiqlə yadda qaldı. Hakimiyyət hansı səbəbdən ili bu cür yola salır?

Mehman Əliyev: Səbəb odur ki, hakimiyyət 2015-ci ildən müəyyən dəyişikliklərə başlamaq istəyir. Mən gələn ili idarəolunan demokratiya ilinə qədəm qoyduğumuz il kimi dəyərləndirirəm. Hakimiyyət istəyir ki, ictimai-siyasi meydanda partiyalar, media, QHT-lər olsun, ancaq bu institutlar hökumətlə sırf əməkdaşlıqda olsun və onunla eyni mövqedən çıxış etsin. Bu da müəyyən görüntü yaradacaq ki, Azərbaycanda hökumətlə QHT-lərin, medianın və partiyaların normal əməkdaşlığı, konsensusu var. Bu, özünü seçkilərdə də göstərəcək. Əlbəttə, bunu azad seçki hesab etmirəm, ancaq 2015-ci seçkilərini sövdələşmiş seçkilər ili kimi qeyd etmək olar. Hətta parlamentdə müxalif adında fraksiya da formalaşacaq. Bununla da hakimiyyət belə təqdim edəcək ki, Azərbaycanda hər cür şərait var: media çalışır, vətəndaş cəmiyyəti işləyir, siyasi partiyalar qanunverici orqanda təmsil olunur, yəni bunu göstərmək istəyirlər. Amma bu, sadəcə hakimiyyətin istəyindən irəli gəlmir, beynəlxalq aləmdə götürülmüş öhdəliklər var.

-Öhdəliklər var ki, idarəolunan demokratiya qurulsun?

Mehman Əliyev: Yox, öhdəliklərdə demokratiyanın bərqərar olunması əsas şərtdir. İkinci məsələ ondan ibarətdir ki, Qərblə müəyyən sövdələşmə var, ona görə dediyim addımlar atılacaq. Mənim fikrimcə, İlham Əliyev bu dəyişikliklərə getməyə hazırdır, sadəcə, təzyiq altında yox. Yəni vətəndaş cəmiyyəti tərəfindən heç bir təzyiq olmadan müəyyən islahatlar aparılır. Bu, sadəcə olaraq onun iradəsi hesabına aparılan islahatlar kimi görünməlidir, nəinki Qərbin və müxalifətin təzyiqi altında. Əsas şərt bunlardır və Qərb də bunu qəbul edib.

-Dedikləriniz informasiyalara əsaslanır, yoxsa təhlilə?

Mehman Əliyev: Hər ikisi var. Siz Qərbin son vaxtlar artan təzyiqlərini görürsünüz? Fikir verin, Azərbaycan 2014-cü ildə Avropa Şurasının Nazirlər Kabinetinə sədrlik etdi və o dövrdə həbslər dayanmadı, amma Qərbin reaksiyası kifayət qədər zəif idi, demək olar, heç bir reaksiya görmədim. Mən hesab edirəm ki, bu, müəyyən bir razılaşmaydı.

-Bir detalı açmağınızı istərdim. Siz idarəolunan demokratiyadan danışdınız, bu, o deməkdirmi ki, artıq müstəqil mətbuat, müstəqil QHT-lər olmayacaq, hətta rəhbəri olduğunuz “Turan” İnformasiya Agentliyi də?

Mehman Əliyev:  Bilmirəm, bəlkə heç o da olmayacaq. Amma bütövlükdə tək-tük qurum məsələni həll etmir. Ənənəvi media və QHT sektorunu götürsək, 99 faizi hökumətin nəzarətindədir. Çünki iqtisadi baxımdan hamısı hakimiyyətdən pul alır, rəsmi və qeyri-rəsmi bu dəstəkdən qidalanır. Artıq bu vəziyyətin formalaşdığı faktdır və mən yeni heç nə kəşf etmirəm.

-Natiq bəy, 2014-cü il Azərbaycan üçün TANAP, TAP qaz anlaşmaları, neftin qiymətinin enməsi və büdcənin təsdiqi zamanı növbəti il üçün əməkhaqqı artımı olmayacağı anonsunun verilməsi ilə yadda qaldı. Bu mənada iqtisadi mənzərəni necə görürsünüz və gələn ilə necə gedirik?

Natiq Cəfərli: Böyük qaz anlaşmaları çox pozitiv addım idi. Hökumətdə kimlərin olmasından asılı olmayaraq, Azərbaycanın enerji məhsullarını məhz Qərb marşrutu üzrə daşıması və Qərbdə satması iqtisadi nöqteyi-nəzərdən Avropaya daha çox bağlanmağımıza xidmət edir. Qazanc olaraq da bu marşrutun optimal olduğunu söyləmək mümkündür. Sadəcə, problem ondadır ki, Azərbaycan hökuməti bir çox addımların atılmasında gecikir. TANAP və TAP layihələrinin 2019-cu ildə fəaliyyətə başlayacağını və çox böyük bir məbləğə başa gələcəyini nəzərə almalıyıq. Rövnəq Abdullayevin son açıqlamasına görə, 48 milyarda başa gələcək və Azərbaycan layihənin təqdribən 57 faizini maliyyələşdirəcək. Amma nəticə olaraq Azərbaycan Avropaya 2020-ci ildə 10 milyard qaz satmalı olacaq. 10 milyard kubmetr qazın bugünkü qiymətlərlə dəyəri 3,5 milyard dollardır. 2020-ci ili və dünyada gedən prosesləri də nəzərə alsaq, güman ki, qiymət daha aşağı olacaq. Çünki Beynəlxalq Energetika Agentliyinin verdiyi proqnozlara görə, 2015-ci ildən sonra dünyada ciddi qaz bolluğu olacaq, səbəb isə bazara çox ciddi oyunçuların girməsi və slans inqilabı nəticəsində hasilatın artmasıdır. Avstraliya 2016-cı ildən sonra qaz bazarına 80 milyard kubmetr qazla daxil olur. Proses ona doğru gedir ki, dünyada qazın qiyməti enəcək. Nəzərə alın ki, qazın qiyməti həmişə neftin qiymətinə bağlıdır. Belə olanda bu qədər böyük bir yatırıma TANAP və TAP layihələrinin həyata keçirilməsinin effektiv olub-olmayacağı sual doğurur. Artıq dünyada bir çox texnologiyalar o qədər güclü inkişaf edir ki, vəziyyət dəyişir. Yəni kəmərlərlə deyil, sıxılmış qazın tankerlərlə daşınması gündəmə gəlib. Yaponiya Cənubi Koreyayla 280 qaz tankerinin sifarişini alıb və 2016-ci ildən bunlar dünya bazarına çıxacaq. Bu tankerlərin özəlliyi ondadır ki, daxilində mini zavodlar var, daha qazı tankerə doldurmağa, zavod tikib sıxmaq ehtiyac yoxdur. Tanker özü qazı sıxır. Sadaladıqlarım həmin layihələrin effektivliyini sual altına qoyur, yenə deyirəm, xərclər həddindən artıq böyükdür. Amma gələcəkdə TANAP layihəsinə İranla bağlı sanksiyalar götürülərsə, İraqdan çıxan qazın bir hissəsi bu layihəyə qoşularsa və Azərbaycan da operatorlardan biri, gəlir sahiblərindən olarsa, tranzit kimi istifadə etmək mümkün olacaq.

-Güman ki, neftin qiymətinin enməsi və sadaladıqlarınız büdcə tərtib olanarkən əməkhaqlarının artırılacağı vədlərini verməsinə mane oldu...

Natiq Cəfərli: İki şeyi qarışdırmaq olmaz, büdcə və icmal büdcəsi fərqli anlayışlardır. İcmal büdcə neftin 90 dollardan hesablanmasıyla götürülüb,  bu, Neft Fondunun gəlirlərinə aid məsələdir. Əslində, gələn il üçün Milli Məclisin təsdiqlədiyi büdcənin həyata keçirilməsində ciddi problem olmayacaq. Çünki təhlükəsizlik “yastığı” şəklində Neft Fondunun vəsaitləri var. Problem fonda gələn il daxil olan vəsaitlərin kəskin azalmasındadır. Əgər qiymət ortalama 60 dollar civarında olacaqsa, onda fonda 40-45 faiz az vəsait daxil olacaq. Yəni icmal büdcədə ciddi problemlər yaranacaq. Hökumət düşünür ki, fondda təqribən 36 milyarda yaxın vəsait var, ondan istifadə edərək büdcənin yerinə yetirilməsində bir problem olmayacaq. Amma bu da səhv yanaşmadır, çünki büdcənin neftdən asılılığı həddən artıq çoxdur.

-75 faiz...

Natiq Cəfərli: Bəli, bundan əlavə, gələn büdcəyə vergilər yolu ilə 7,1 milyard manat vəsait daxil olmalıdır. Bunun 2,7 milyardı neftdən gələn vergilərdir. Yəni Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti və SOCAR-ın proqnozlaşdırılan vergiləridir və bunlar da 90 dollardan hesablanıb.

-Deməli, sadə azərbaycanlı gələn il maaş artımı gözləməsin?

Natiq Cəfərli: Çox güman ki, maaş artımı olacaq. Birincisi, qanunda inflyasiya həcmində indeksləşmə olması nəzərdə tutulub. Yəqin ki, yanvarın 1-də prezidentin bununla bağlı sərəncamı olacaq və bu ilin rəsmi inflyasiya rəqəmi qədər bütün maaşlar, təqaüdlər, ödəmələr indeksləşəcək. Bu, çox kiçik rəqəmdir, təqribən 2 faiz civarından artıq olmayacaq. Amma 2013-cü ilin prezident seçkilərinin praktikasını nəzərə alaraq güman etmək olar ki, parlament seçkilərinin faizləri olacaq, sentyabrda müəllimlərin, həkimlərin, büdcə təşkilatlarında çalışanların maaşları 5-10 faiz arta bilər.

-Ancaq deputatlar əks fikir söyləyirlər...

Natiq Cəfərli: Azərbaycanda deputat heç nə həll etmir.

 -Mehman bəy, bugünlərdə yanvar ayında daha çox tanınmış siyasi məhbusların azad olunacağın bildirmişdiniz, “Azadlıq” qəzetində bu barədə oxumuşduq, nikbinliyiniz nəyə əsaslanır?

Mehman Əliyev: Əvvəla, Azərbaycan hökuməti 1 il əvvəl Avropa Şurası qarşısında öhdəliklər götürüb. Xaırlayırsınıza, Ştrasserin məşhur məruzəsi olanda ortaq məxrəc kimi yeni öhdəliklər sazişi imzalandı və ilin sonunda siyasi məhbuslarla bağlı üçtərəfli komissiya yaradıldı.

-Amma həbslər dayanmadı, davam etdi...

Mehman Əliyev: Aydındır, bunlar da baş verdi. Mən gələn ili öhdəliklərin yerinə yetirilməsi ili kimi görürəm. Birincisi, fevral ayında ABŞ Konqresində Azərbaycanla bağlı dinləmələr olacaq, artıq sanksiyalarla bağlı mesajlar səslənir. İkincisi, Rusiyada durum kifayət qədər ağırdır. Bütün hallarda 2015-ci ildən öhdəliklərin həyata keçirilməsi başlanacaq. Bu məsələdə Qərb həmişə vaxtın çatdığını yada salır, amma bu il elə də tələsdirmirdilər. Amma gələn il üçün bütün səviyyələrdə, Avropa Şurası, Konqres səviyyəsində  artıq anonslar gedir. Hesab edirəm ki, bunlar vaxtın çatdığına xatırlamalardır. Siyasi partiyalarla başlayan görüş, mən ona hələ dialoq deməzdim, birinci addım sayıla bilər. Hakimiyyət istərdi ki, Müsavat və AXCP-də olsun, amma bunlar hələ prosesə qatılmayıb. Mən prosesin davam edəcəyini gözləyirəm. Bəziləri hakimiyyətin kifayət qədər güclü olduğunu deyir, yaxşı, güclüdürsə, niyə danışıqlara gedir?!

-Bəlkə bunlar görüntüdür?

Mehman Əliyev: Lap görüntü olsun, bəs o görüntü kimin üçündür? Güclüsənsə, saymırsansa, bu görüntü kimin üçün lazımdır? Yaxud heç nə baş verməyəcəksə, komissiyanı niyə yaradırlar? Niyə bu addımlar atılır? Deməli, arxasında nəsə var. Ramiz Mehdiyevin Prezident yanında İdarəetmə Akademiyasında çıxışını xatırlayın, kadr böhranı yaşadıqlarını deyirdi. Bu fikri cəmiyyətə niyə o formada çatdırırdı? Öz aralarında oturub danışardılar da.

-Doğrudan da, sual yaranır, niyə o formada çatdırırdı?

Mehman Əliyev: Bütün bunlar növbəti ilə hazırlığın işartısıdır, nəsə baş verəcək.

-Bunun içində hakimiyyətin daxilən demontaj olunması da varmı?

Mehman Əliyev: O da var. Mən ona görə kompleks şəkildə dəyişikliklər gözləyirəm. Bundan əlavə, vəziyyətə təsir edən məqamlar da var, məsələn, Bakı Olimpiya Oyunları. Hamı başa düşür ki, götürülən öhdəliklər yerinə yetirilmirsə, Qərblə problemlər qalırsa, deməli, təpkilər olacaq. Artıq Olimpiya Oyunlarının boykotu səslənir, bu, yalnız Azərbaycanda səslənmir. Eyni zamanda, parlament seçkiləri keçiriləcək. Yəni bir sıra hadisələr hakimiyyəti addımlar atmağa vadar edir.

-Belə bir fikir də var ki, hakimiyyət həbsləri çoxaltmaqla  parlament seçkiləri zamanı siyasi bazarlığa gedib Qərbdən demokratik “don” almaq istəyir. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?

Mehman Əliyev: Əvvəla, Qərb kifayət qədər israrlı olsaydı, bu həbslər heç olmazdı da. Qərbin kifayət qədər təzyiq mexanizmləri var.

-Bəs niyə istəmədi?

Mehman Əliyev: Çünki sövdələşmə var. Ki, təzyiq olmasın, islahatlar yuxarının öz iradəsilə keçirilsin. Növbəti il Avropa Birliyi ilə strateji modernləşmə haqqında sazişin imzalanması gözlənilir. Modernləşmə yuxarıdan aparılan islahatlar deməkdir.  Bir məqamı yada salın, 2013-cü il seçki öncəsi İlham Əliyevin üçüncü dəfə seçkiyə qatılıb prezident olmaq problemi vardı, o zaman Moskvaya və Vaşinqtona danışıqlara qruplar gedirdi. Hətta ikinci səfərdə “prezidentimizi xilas edin, bizi sendviç kimi əzirlər” - deyə açıqlamalar verilirdi. İyul ayından sonra hər şey dəyişdi, Milli Şura dağılmağa başladı, Putin Azərbaycana gəldi, anlaşma əldə olundu. May ayında isə ABŞ-dan Luqarın rəhbərliyi altında böyük qrup gəlmişdi, yəni Amerikada siyasi aləmdə məşhur olanlar 3 gün Bakıda oldular. Onlar məgər gəzintiyə gəlmişdilər? Bütün bunlardan sonra üçüncü dəfə seçilməyə razılıq verildi. O zaman növbəti, üçüncü dəfə prezident olandan sonra nə olacaq, hansı addımlar atılacaq, bunlarla bağlı razılığa gəlinmişdi. Bir daha deyirəm, ABŞ-la razılığa gələndən sonra Putin Bakıya gəlib. Ruslar qabağa düşüb, “biz etmək istəyirik filan işləri” deyə bilərdilər. Amma bunu edə bilməzdilər, çünki gücləri çatmırdı. Bax, mən proqnozları verəndə bu amilləri əsas götürürəm. Başqa bir məsələ, Azərbaycan üçün ayrı yol da yoxdur. Natiq Cəfərli neftdən danışdı,  biz başa düşürük ki, normal iqtisadiyyatın qurulmasına doğru addım atmalıyıq, bunun üçün liberal qanunlar, kapitalın, mülkiyyətin təminatı lazımdır. Məndə olan məlumata görə, İlham Əliyev məsələ qoyub ki, qeyri-neft sektorunda 20 faiz artım olmalıdır, neftin qiymətinin düşdüyü zaman bu, çox vacibdir. Doğrusu, mən neftin qiymətinin və hasilatının düşməsinə sevinirəm. Tarix də, nəticə də onu göstərir ki, neft olmayan dövlətlərdə normal demokratiya və rifah var. Neftin istehsalı 2022-ci ilə qədər iki dəfə aşağı düşəcək, qaz da onu əvəz etməyəcək. Qalır qeyri-neft sektorunun inkişafı, bu isə çox böyük islahatlar tələb edir.

-Natiq bəy, prezident Əliyev demişdi ki, gələn il iri infrastruktur layihələri başa çatacaq. Sizcə, vəd yerinə yetiriləcəkmi və bundan sonra infrastrukturda vəziyyət necə olacaq?

Natiq Cəfərli: Əslində, layihələr bitməlidir. Çünki 2003-cü ildə böyük neft pulları gələndən sonra Azərbaycan infrastruktur layihələrinə təqribən 70 milyard dollar xərcləyib. Amma bir çox fundamental məsələlər həll olunmayıb.

-Hansı məsələlər?

Natiq Cəfərli: Bakıda körpülər, yol keçidləri tikildi, tıxac problemi həll olunmadı. Deməli, başqa amillərin də təsiri var. 3 min 700-ə yaxın məktəb təmir olundu, yenidən tikildi, amma keçid balları aşağı salındı. Yəni təhsildə olan fundamental məsələ binanın gözəlliyi deyil, keyfiyyətidir, bu da aşağı düşdü. 500-ə yaxın xəstəxanalar tikildi, təmir olundu, insanlar müalicə üçün İrana və Türkiyəyə gedir. Demək istəyirəm ki, 70 milyard vəsait hesabına Azərbaycanda fundamental keyfiyyət dəyişiklikləri baş vermədi. Ancaq kəmiyyət dəyişiklikləri oldu.  Çox təəssüf ki, prezidentin də, hökumətin də dediyi qeyri-neft sektorunun artım tempi keyfiyyət yox, kəmiyyət göstəricisidir. Çünki onun da tərkibində  neftdən gələn pullar dayanır. Yəni Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun lokomotivi təmir-tikinti sahəsidir. Tikinti sahəsində 78 faiz kapital qoyuluşunun müəllifi dövlətdir, dövlətə də bu pul neft satışından gəlir.  

-Çirkli pullar da rol oynayır...

Natiq Cəfərli: Çirkli pullar, korrupsiya əməliyyatlarını hələ kənara qoyaq, bunların hamısı kəmiyyət dəyişikliyindən keyfiyyət dəyişikliyinə keçmədi. Faktiki dedikləri qeyri-neft sektorunun kökündə neft pulları dayanır. Yəni Azərbaycanda kəmiyyətdən keyfiyyətə keçid problemi var, hökumət kəmiyyət məsələlərinin bəzilərini həll edə bildi, məsələn, yol, körpü saldı, məktəb, xəstəxana tikdi. Amma bunlar Azərbaycan vətəndaşının həyatında keyfiyyət dəyişikliyinə gətirib çıxarmadı.

-Amma Mehman bəy gələn il keyfiyyət dəyişikliyinə doğru addım atılacağını proqnozlaşdırır...

Natiq Cəfərli: Mehman müəllim çox optimist danışır. Amma mən düşünürəm ki, köklü iqtisadi islahatlar aparmaq üçün müstəqil məhkəmə yaranmalıdır. Dünyanın islahat aparan ölkələrində məhkəmələr müstəqil olur. Çünki məhkəmə müstəqil olmayan ölkəyə biznes gəlmir. Məhkəmədə mülkiyyət hüququnu qoruya bilməyəcəksənsə, sifarişli qərar çıxarılacaqsa, ora yatırımcı gəlmir. Sinqapur bu gün də London Arbitraj Məhkəməsini üst qurum kimi tanıyır, necə ki, biz Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə müraciət edirik. Mehman müəllim gözləyirsə ki, Azərbaycan hakimiyyəti məhkəmə islahatı aparacaq, bu islahatları kökündə maliyyə amnistiyası dayanacaq, o zaman çox yaxşı.

-Mehman müəllim, idarəolunan demokratiyada məhkəmə müstəqil olacaqmı?

Mehman Əliyev: Mümkün deyil.

-O zaman nikbinliyinizin əsası nədir?

Mehman Əliyev: Bu, ancaq başlanğıcdır. Yəni bu proses hələ başlayacaq, çünki qaçılmazdır. Birdən-birə nəsə baş verməyəcək, inqilabi dəyişikliklər olmayacaq. Mən yanvar ayında Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin iclasında prezidentin çıxışında yeni bir kursun elan olunacağını gözləyirəm. Bu kurs çərçivəsində həmin siyasi məhbuslar, iqtisadi problemlər ortaya qoyulacaq. Yanvar ayı deyəndə də bunu nəzərdə tutmuşam. Çünki Konqresin və Avropa Şurasının toplantısından əvvəl hansısa ciddi mesajlar verilməlidir və konkret addımlar atılmalıdır. Bu mənada 25-30 nəfər siyasi məhbusun azad olunacağını gözləyirəm.

-Amma Leyla Yunusun, İntiqam Əliyevin, Arif Yunusun, Xədicə İsmayılın və digərlərinin heç məhkəmələri də başlamayıb.

Mehman Əliyev: Onlar hamısı gələn il azadlığa buraxılacaq...

-Avropa Məhkəməsinin və AŞ Nazirlər Kabinetinin qərarı olsa da, heç İlqar Məmmədovu azad etmirlər...

Mehman Əliyev: Yeni siyasətin çərçivəsində geniş bir amnistiyanın verilməsi də mümkündür.

-Məhkəmə hökmü olmadan da...?

Natiq Cəfərli: Maddələrlə bağlı qərar verilə bilər, bu, artıq parlamentin səlahiyyətidir. Amma prezident müstəsna səlahiyyətindən istifadə edib artıq qanuni qüvvəyə minmiş hökmlərlə əlaqədar əfv imzalaya bilər. Məhkəməsi tamamlanmamış işlərlə bağlı isə əfv yox, amnistiya verilməlidir. Onu isə parlament qəbul edir və müəyyən maddələrə şamil olunur, şəxslərə yox. Çox güman ki, Mehman müəllim bunu nəzərdə tutur.  

Mehman Əliyev: Başqa bir məqam da var, həbs qətimkan tədbiri də dəyişə bilər. Yəni siyasi məhbuslar azadlığa çıxırlar, amma istintaq davam edir.

-Mehman müəllimin çıxışında optimizim notları çox olsa da, Natiq Cəfərlidə də az deyildi. Bu baxımdan gələn il Azərbaycanda normal cəmiyyətə addımlar atılacaqmı?

 Mehman Əliyev: Bəli. Mən müsbətə doğru addımların atılacağını gözləyirəm. Mən hətta xarici donorların Azərbaycana qayıdacağını gözləyirəm. Yaxın bir ildən sonra proses tədricən gedəcək. Əlbəttə ki, əvvəlcə əməkdaşlıq hökumətlə olacaq, bundan əvvəl də belə olmuşdu. Çünki hakimiyyət çox narahatdır, onlar inqilab üçün vəsaitin xərclənməməsini istəyirlər. Əslində, xarici donorlar o istiqamətdə vəsaitlər xərcləməyiblər də. Onlar vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı, demokratik dövlətin qurulması üçün çalışıblar. Əksər QHT-lər həmin donorlardan vəsait alıb və onlara “get, inqilab et” məqsədini də qoymayıblar.

 Natiq Cəfərli: 2015-ci il iqtisadiyyatda vəziyyət o qədər də ürəkaçan olmayacaq. Azərbaycanda siyasi dəyişikliklər baş verəcəksə, bu, məhz hökumətin iqtisadiyyatda olan problemlərin aradan qaldırılması üçün atacağı addımlardan asılı olacaq. Gələn il ümumu daxili məhsulun artım tempi sürətlə aşağı düşəcək. Uzun müddət manatın kursunu indiki səviyyədə saxlamaq mümkün olmayacaq. Hökumət parlament seçkilərindən sonra yumşaq devalvasiyaya getməyə məcbur olacaq. Bütün beynəlxalq səviyyəli açıqlamalar onu göstərir ki, neftin qiyməti ortalama 70 dollar olacaq. Hətta 45 dollar ehtimalından danışan ekspertlər də var. Eyni zamanda, Rusiyadakı problemlər baxımından şimal ölkədən gələn vəsait kəskin şəkildə azalacaq, bu isə sosial gərginliyin artmasıyla nəticələnəcək. Yəni hökumət papağını qabağına qoyub yaxşı-yaxşı düşünməlidir. 2003-cü ildən bugünə qədər Azərbaycanda neft pullarına görə tənbəlləşmiş hökumət olub, o qədər çox pul gəlirdi ki, Azərbaycan bütün ehtiyaclarını da ödəsə, sabah üçün “papağının altına” bir az pul qoya bilirdi. İndi artıq o zaman deyil. Hətta 2013-cü ildə Neft Fonduna gələn vəsait tamam xərcləndi. Gələn il isə Neft Fondundan bir o qədər də çox vəsait götürüb xərcləyəcəklər. Çox ümid edirəm ki, iqtisadi çətinliklər hökuməti ayıldacaq, tənbəllik daşını atacaqlar və normal dialoq ortamında, “Azərbaycanı necə inkişaf etdirə bilərik” mövzusu ətrafında müzakirələr və qərarlar qəbul olunacaq.

meydan.tv
Oxşar xəbərlər
00:27, Bu gün
Sevgini necə itirməməli?..
00:02, Bu gün
Hacı Surxay Məmmədli: “Qədr gecəsi şeytanın zəncirləndiyi gecədir” - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:59
Düz qarına sahib olmaq üçün bunları edin
28 Mar 2024 | 23:59
Hikmət Hacıyev: COP29 Azərbaycanın qətiyyətini, diplomatik və siyasi cəsarətini nümayiş etdirdi
28 Mar 2024 | 23:58
Konqoda altı milyona yaxın insan evlərini tərk edib - SƏBƏB
28 Mar 2024 | 23:56
Aygün Kazımova ilə Namiq yenidən məşhur dueti oxudu - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:54
"BlackRock" rəhbəri ABŞ-ın milli borcunun fəlakətli həddə çatdığını bildirib
28 Mar 2024 | 23:50
Sürücülərin NƏZƏRİNƏ: Bəzi yollarda görünüş məsafəsi məhdudlaşacaq
28 Mar 2024 | 23:47
Azərbaycanlılar Qərbi Zəngəzura qayıdacaqlar, burada muxtariyyət yaradılacaq - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:47
Gözəllikləri ilə modelləri də geridə qoyan BÜRCLƏR
28 Mar 2024 | 23:41
"İdeal Motors" sığorta müqaviləsinə görə məhkəməlik oldu
28 Mar 2024 | 23:41
Qazaxıstandan öz vətəndaşlarına ÇAĞIRIŞ: “Odessa və Xarkov vilayətlərini tərk edin”
28 Mar 2024 | 23:37
Azərbaycan və Ermənistan parlamentlərinin rəhbərləri may ayında görüşəcəklər
28 Mar 2024 | 23:35
Axund Azər Sani: “İndi bayıra çıxsan, hiss etməzsən ki, Ramazandır” - VİDEO
28 Mar 2024 | 23:32
Bakıda bu evlər bahalaşdı
28 Mar 2024 | 23:26
Gəncədə yaşayış binasın dam örtüyü yanır
28 Mar 2024 | 23:20
Valideyndən övladına nə miras qalmalıdır? - SORĞU + VİDEO
28 Mar 2024 | 22:55
Futzal üzrə Azərbaycan Kubokunun yarımfinalçıları müəyyənləşib
28 Mar 2024 | 22:50
Göyçayda ağır yol qəzası baş verib, xəsarət alanlar var
28 Mar 2024 | 22:47
İşıqforda güllə yağışı: Yaralılar var
28 Mar 2024 | 22:44
Nadirdən Aytən Səfərovanın fikirlərinə CAVAB
28 Mar 2024 | 22:43
"Britaniya ordusu Rusiyaya qarşı iki aydan çox savaşa bilməz" - "The Telegraph"
28 Mar 2024 | 22:41
Çayı soyuq su ilə soyutmaq olmaz! - Bunları "öldürürsünüz"
28 Mar 2024 | 22:38
İndoneziya Cakartaya xüsusi status verir
28 Mar 2024 | 22:35
Dostunun ad günündə dava saldı: Həbs olundu
28 Mar 2024 | 22:33
BDU-da "İnsanlıq əleyhinə cinayət:soyqırımı siyasəti, tarixi həqiqətlər və faktlar" adlı konfrans keçirilib - FOTO
28 Mar 2024 | 22:30
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarına həsr edilən “Xüsusi Xidmət” sənədli filmi - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:30
Polisdən reyd: Nömrənin yerini dəyişənlər cərimə edildilər: - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:27
CAR-da avtobus körpüdən aşıb, onlarla sərnişin ölüb
28 Mar 2024 | 22:22
“Verdiyi koordinatlar o qədər dəqiq idi ki...” - Döyüş yoldaşları Milli Qəhrəman haqqında - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:18
“Crocus City” dəhşəti və Rusiyadakı erməni lobbisi - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:07
Quzu ətindən baha olan göbələk növü - VİDEO
28 Mar 2024 | 22:03
İsrail Livandan uçan naməlum hədəfə qarşı “Patriot”dan istifadə edib
28 Mar 2024 | 21:59
Ən şanssız 4 bürc
28 Mar 2024 | 21:50
Yaxınlığında yerləşən məzar 680 minə satılır
28 Mar 2024 | 21:45
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
28 Mar 2024 | 21:38
Ukraynalı deputat: Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır
28 Mar 2024 | 21:37
"Amerikalıları tabutlarda evlərinə göndərəcək və "Qara Evi" rüsvay edəcəyik"
28 Mar 2024 | 21:35
Bu pəhriz idrak funksiyasını yaxşılaşdırmağa kömək edəcək
28 Mar 2024 | 21:34
Kartında pulu olan hər kəsə XƏBƏRDARLIQ
28 Mar 2024 | 21:30
Almaniyada “Avropada dilimizin bu günü və sabahı” adlı tədbir keçirilib - FOTO
28 Mar 2024 | 21:27
BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib
28 Mar 2024 | 21:26
Bakıda kafedə ölüm olub
28 Mar 2024 | 21:25
DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
28 Mar 2024 | 21:16
Bakı ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ - Aprelin 2-si və 3-də...
28 Mar 2024 | 21:07
Şokoladın qiyməti dəyişəcək? - VİDEO
28 Mar 2024 | 20:58
Ramazan ayının on doqquzuncu gününün imsak, iftar və namaz vaxtları
28 Mar 2024 | 20:54
"ABŞ-ın Rusiyanın neft emalı zavodlarına hücum etməmək çağırışı dəhşətlidir" - "The Hill" 
28 Mar 2024 | 20:50
Trendyoldan sifariş zamanı "300 dollar" limiti ləğv olunur? - EKSPERT AÇIQLADI
28 Mar 2024 | 20:46
Məşhur türk serialı Qarabağda ÇƏKİLƏCƏK?
28 Mar 2024 | 20:41
"Samsung Pay" Rusiyanın “Mir” ödəniş kartları ilə işləməyi dayandırır
28 Mar 2024 | 20:37
Çobanyastığı çayının bilmədiyimiz FAYDALARI
28 Mar 2024 | 20:28
Aİ Şurasının rəsmiləri Azərbaycana səfər edəcəklər
28 Mar 2024 | 20:25
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
28 Mar 2024 | 20:15
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
28 Mar 2024 | 20:13
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib
28 Mar 2024 | 20:11
Yıldız Tilbe: "Allah pensiyaya çıxanlara kömək olsun, başqa kömək edən yoxdur"
28 Mar 2024 | 20:08
Çox şanslıdırlar: İki bürcü karyera yüksəlişi gözləyir
28 Mar 2024 | 20:06
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
28 Mar 2024 | 19:59
Sumqayıtda yolların təmirinə başlanılıb - FOTO/VİDEO
28 Mar 2024 | 19:50
Əfqanıstanda güclü zəlzələ baş verib
28 Mar 2024 | 19:50
Diplomsuz cərrahın qanunsuz əməliyyatları - Klinika nazirliyi necə aldatdı? - FOTO
28 Mar 2024 | 19:46
Bu meyvələr xoşbəxtlik hormonunu artırır
28 Mar 2024 | 19:44
Şahmar Hüseynova yeni vəzifə verildi
28 Mar 2024 | 19:38
Toyuq ətinin yuyulmasının YARATDIĞI TƏHLÜKƏ  
28 Mar 2024 | 19:28
Nazir üç universitetə yeni prorektorlar TƏYİN ETDİ - FOTO
28 Mar 2024 | 19:27
Yevlaxda avtomobil yük maşınına çırpılıb, ölən var
28 Mar 2024 | 19:18
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
28 Mar 2024 | 19:11
Qara dəliyin ən aydın görüntüsü çəkilib - FOTO
28 Mar 2024 | 19:08
Azərbaycan və Türkiyə birgə “Qızıl qatar” adlı film çəkəcəklər
28 Mar 2024 | 19:05
Nazir: “Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024” çərçivəsində müxtəlif tədbirlər keçiriləcək
28 Mar 2024 | 19:03
İƏT Gənclər Forumunun prezidenti: Şuşa bütün türk dövlətləri üçün önəm daşıyır
28 Mar 2024 | 18:59
“Şuşa İƏT Gənclər Paytaxtı - 2024”ün keçirilməsinə dair Öhdəlik Protokolu imzalanıb
28 Mar 2024 | 18:55
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
28 Mar 2024 | 18:43
Yarım milyon mənimsəyən baş həkim HƏBSDƏ ÖLDÜ
28 Mar 2024 | 18:41
"Bavariya" baş məşqçisinə böyük məbləğdə təzminat ödəyəcək
28 Mar 2024 | 18:40
Mahmud Abbas yeni hökumətin tərkibini təsdiqləyib
28 Mar 2024 | 18:25
RİNN: Taksilərə qoyulmuş əksər tələblər qanunvericilikdə bu günə qədər var idi
28 Mar 2024 | 18:20
Bunları yeyəndə əks cinsin gözünə çirkin görünürük  - Fransız alimlərindən ARAŞDIRMA
28 Mar 2024 | 18:08
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
28 Mar 2024 | 18:04
Rusiyada məktəbli qız tanımadığı qadına terror aktı törətməyi təklif etdi: Pul müqabilində - FOTO
28 Mar 2024 | 17:55
"Bizi İsrail ilə ticarət etməkdə ittiham edənlər ölkəmizi nüfuzdan salmağa cəhd göstərir" - Türkiyənin ticarət naziri
28 Mar 2024 | 17:50
Xarici jurnalist: “Qarabağa səfər mənə həqiqəti anlamağa imkan verib”
28 Mar 2024 | 17:45
BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə gələcək əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb - FOTO
28 Mar 2024 | 17:40
Bu tarixdən taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq
28 Mar 2024 | 17:35
Azərbaycanın Əməkdar artisti vəfat etdi - FOTO
28 Mar 2024 | 17:32
Azərbaycan alimi Rahim Daşdiyevin Elm Gününə töhfəsi
28 Mar 2024 | 17:30
BDU-nun bu fakültəsində 2024-2026-cı illərdə aparılacaq elmi tədqiqat işləri müzakirə olunub - FOTO
28 Mar 2024 | 17:26
Azərbaycanda sərnişin avtobusları ilə bağlı YENİ QƏRAR
28 Mar 2024 | 17:22
Bacısının plastik dırnağı 6 aylıq körpənin boğazında qaldı - FOTO
28 Mar 2024 | 17:18
Azərbaycanda taksilərdə POS-terminallar quraşdırılacaq
28 Mar 2024 | 17:14
“Xuli” ləqəbli narkoman: “İlk dəfə rəhmətlik dostumla patı çəkərək başladım” - VİDEO
28 Mar 2024 | 17:10
Bu avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edildi
28 Mar 2024 | 17:06
Taksilər yalnız bu rəngdə olacaq - QƏRAR
28 Mar 2024 | 17:02
Çingiz Mehdiyevi arvadı ifşa edib - Seyşeldə şirkət, ABŞ və Azərbaycanda bahalı mülklər
28 Mar 2024 | 16:58
Bakı ətrafında dəmir yolu ilə sərnişindaşımaya subsidiya veriləcək
28 Mar 2024 | 16:54
Məktəb və musiqi kolleci niyə birləşdirildi? - VİDEO
28 Mar 2024 | 16:50
Ağ və qırmızı rəng, məcburi POS-terminal: Taksi minik avtomobilinə dair tələblər müəyyənləşib - FOTO
28 Mar 2024 | 16:47
BDU-nun kafedra müdiri AMEA-nın Fəxri Fərmanı ilə təltif olunub - FOTO
28 Mar 2024 | 16:43
YAP Xətai rayon təşkilatının ərazi partiya təşkilatlarında görüşlər davam edir - FOTO
GÜNLÜK
28 Mar 2024 | 11:56
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
28 Mar 2024 | 09:20
Səhərlər bunları etsəniz, sürətlə arıqlayacaqsınız!
28 Mar 2024 | 08:50
Rusiya səfiri təcili Polşadan qaçdı...- Nə baş verir?..
28 Mar 2024 | 09:43
Yolun ortasında nə üçün süni maneələr yaradıldı? - AYNA-dan AÇIQLAMA + VİDEO
28 Mar 2024 | 08:28
Ərzaq bahalaşması nə vaxtadək davam edəcək - təhlil
28 Mar 2024 | 07:29
“WhatsApp”da “iPhone” üçün yeni funksiya var
28 Mar 2024 | 09:26
“Rusiyada ciddi millətlərarası qarşıdurma başlaya bilər...”- “Nyu-York-Tayms”
28 Mar 2024 | 07:32
“Tesla” avtopilotun sınaq versiyasını buraxacaq - VİDEO
28 Mar 2024 | 09:58
“Le Fiqaro” Şahramanyandan müsahibə götürdü...-Separatçıbaşı nələr danışdı?..
28 Mar 2024 | 12:40
“Həkimə deyib ki, qorxma, gəl qabağa” - Əliağa Vahidi həqiqətənmi tibb bacısı öldürüb? - AÇIQLAMA
HƏFTƏLİK
25 Mar 2024 | 15:28
"Terrorçuların arxasında dayananların hədəfi icra başçısı yox, Azərbaycandır"
28 Mar 2024 | 11:56
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
23 Mar 2024 | 09:08
78 yaşı tamam olan tanınmış yazıçı: “Dostlarım gedib, qalmışam uşaq-muşaq əlində” -VİDEO+MÜSAHİBƏ
27 Mar 2024 | 12:03
Millət vəkilindən qalmaqallı parklanma qiymətləri ilə bağlı AÇIQLAMA
27 Mar 2024 | 11:10
Məcburi köçkünlər yaşadıqları evləri nə zaman təhvil verəcək?
24 Mar 2024 | 19:04
Əhməd Qəşəmoğlu çağırış etdi: "Rədd olun ekranlardan!"
23 Mar 2024 | 12:34
“Bu terror aktının məhz Araz Ağalarovın obyektində törədilməsi məsələsinə gəldikdə...”
23 Mar 2024 | 08:54
“Putin göstərdi ki, siyasi məqsədlərinə çatmaq üçün nə qədər lazımdırsa, o qədər rusu öldürəcək...”
27 Mar 2024 | 10:05
“Putinin ətrafı Ukraynanın “Krokus”dakı terror aktında iştirakına inanmır...”- "Bloomberg” 
23 Mar 2024 | 00:18
Martın sonunda həyatı dəyişəcək 3 bürc
AYLIQ
28 Mar 2024 | 11:56
Şuşalılara müjdə - İlk köç bu tarixdə olacaq
28 Mar 2024 | 09:20
Səhərlər bunları etsəniz, sürətlə arıqlayacaqsınız!
28 Mar 2024 | 08:50
Rusiya səfiri təcili Polşadan qaçdı...- Nə baş verir?..
28 Mar 2024 | 09:43
Yolun ortasında nə üçün süni maneələr yaradıldı? - AYNA-dan AÇIQLAMA + VİDEO
28 Mar 2024 | 08:28
Ərzaq bahalaşması nə vaxtadək davam edəcək - təhlil
28 Mar 2024 | 07:29
“WhatsApp”da “iPhone” üçün yeni funksiya var
28 Mar 2024 | 09:26
“Rusiyada ciddi millətlərarası qarşıdurma başlaya bilər...”- “Nyu-York-Tayms”
28 Mar 2024 | 07:32
“Tesla” avtopilotun sınaq versiyasını buraxacaq - VİDEO
28 Mar 2024 | 09:58
“Le Fiqaro” Şahramanyandan müsahibə götürdü...-Separatçıbaşı nələr danışdı?..
28 Mar 2024 | 12:40
“Həkimə deyib ki, qorxma, gəl qabağa” - Əliağa Vahidi həqiqətənmi tibb bacısı öldürüb? - AÇIQLAMA