Azərbaycan Xalq Partiyasının sədri Pənah Hüseyn Moderator.az saytı və “Hürriyyət” qəzetinə müsahibə verib.

-Pənah bəy, “Azadlıq” radiosunun Bakı ofisinin bağlanması ilə bağlı fikirlərinizi bilmək istərdik. Baş verənləri necə dəyərləndirirsiniz?

-“Azadlıq” radiosu ABŞ tərəfindən maliyyələşən bir mətbuat orqanıdır və bu baxımdan təbii ki, ABŞ baş verənlərə seyrçi qalmayacaq. Lakin mən Azərbaycandakı bütün media orqanlarının, eləcə də dövlət büdcəsindən maliyyələşən mətbuat orqanlarının azad olmasını, onlara qarşı hər hansı repressiyanın həyata keçirilməməsini istərdim. Mən həbsdəki media əməkdaşlarının da azad edilməsinin tərəfdarıyam. Şübhəsiz ki, “Azadlıq” rdiosunun bağlanması ifadə azadlığına qarşı bir təzyiqdir. Sözün doğrusu müasir dünyada, informasiya texnologiyalarının sürətlə inkişaf etdiyi bir zamanda bu cür yolla informasiya məkanının daraldırlması strateji baxımdan perspektivsizdir. Bu, sadəcə ölkənin beynəlxalq imicinə mənfi təsir edir, həm də gərginliklərin yaranmasına yol açır. Mən bunu düzgün bir siyasət hesab eləmirəm. Strateji baxımdan bu iqtidarın maraqlarının da uzun müddət bu şəkildə qorunmasını perspektivli hesab eləmirəm.

Fakt budur ki, bu gün ölkədə ictimai gərginliyin artırılması xətti davam etdirilir. “Azadlıq” radiosu ilə bağlı baş verənlər bu istiqamətdə atılan növbəti addımlardan biridir.

-İddia etmək olarmı ki, bundan sonra ABŞ-la hakimiyyətin münasibətləri az və ya çox dərəcədə gərginləşəcək?

-Təbii ki, bu, çox ciddi bir hadisədir. Bildiyiniz kimi, Azadlıq” radisou rəsmən ABŞ tərəfindən maliyyələşdirilir. Bu, gizli bir şey deyil. Əslində “Azadlıq” ABŞ-ın rəsmi institutlarından biridir. Bu, olduqca ciddi və eyni zamanda ABŞ və Azərbaycan arasındakı münasibətlərə təsir göstərəcək bir hadisədir. Və şübhəsiz ki, ABŞ-Azərbaycan münasibətləri baxımından da təsirsiz ötüşməyəcək.

-Necə hesab edirsiniz, baş verən son olayları hakimiyyətin ABŞ-a meydan oxuması kimi dəyərləndirmək olarmı? Hakimiyyət bununla göstərmirmi ki, kimin nə deməyindən asılı olmayaraq Azərbaycanda yeganə söz sahibi məhz odur?

-Mən hesab edirəm ki, bunu hakimiyyətin Qərbə və ABŞ-a meydan oxuması kimi dəyərləndirmək qeyri-ciddi olardı. Zənnimcə, baş verənlər daha çox daxili auditoriyaya hesablanıb. Azərbaycan ictimaiyyəti arasında belə bir rəy formalaşdırmağa çalışılır ki, guya hakimiyyət heç kimi saymır, kimsənin rəyi ilə hesablaşmır. Lakin reallıq təbii ki, belə deyil. Bir daha qeyd edirəm ki, bu, daha çox daxili ictimai rəyə hesablanan addımlardır. Bu, eyni zamanda bir xətdir, hansı ki, bu xətti digər ölkələrdə də müşahidə eləmişik. Nəticə olaraq hansısa mətbu orqanın qapadılmasına gəlincə, bununla hakimiyyəti narahat edən məsələlərin qarşısını almaq da mümkün deyil. 80-ci illərin sonunda biz olduqca qapalı bir cəmiyyətdə yaşayırdıq. Xaricdən maliyyələşən təsisatlar, digər imkanlar yox idi. Lakin proseslər özlüyündə müəyyən məcrada inkişaf etdi və bəlli sonluqla da yekunlaşdı.

-Lakin görünən odur ki, hakimiyyət Qərblə qarşıdurmadan çəkinmir...

-Güman etmirəm ki, hakimiyyətdəkilərin hamısı o qədər sadəlövh olsun ki, Qərblə sona qədər üz-üzə dayansın. Yəqin ki, anlaşma və kompromislər olacaq. Son illər biz bu cür kompromislərə şahid olmuşuq. Amma hər halda bizi maraqlandıran ABŞ və ya hər hansı ölkənin maraqlarının Azərbaycan hökuməti tərəfindən qorunması deyil. Ölkədəki bir sıra azadlıqlar, o cümlədən informasiya azadlığının məhdudlaşdırılması məsələsi bizi hər şeydən daha çox narahat edir. Bizim əsas müdafiə etdiyimiz qurumlar da öz qurumlarımız, müstəqil qurumlar, bu qurumların nümayəndələridir. Əlbəttə, “Azadlıq” radiosu ilə bağlı baş verənlər ilk növbədə ABŞ-ın özünün məsələsidir. Bir daha təkrar edirəm ki, mən prinsipcə Azərbaycanın maraqları baxımından bu siyasətin doğru olmadığı qənaətindəyəm.

-Pənah bəy, ölkədə müstəqil mediaya qarşı həyata keçirilən təzyiq və repressiyalara qarşı mübarizə kim və ya hansı qüvvələr tərəfindən həyata keçirilməlidir? Bu mübarizəni medianın özü, xalq, yoxsa Qərb reallaşdırmalıdır?

-Bu, ilk növbədə Azərbaycan ictimaiyyətinin, Azərbaycan vətəndaşlarının vəzifəsidir. İnsan hüquq və azadlıqları, ifadə azadlığı müxtəlif beynəlxalq müqavilələr, o cümlədən Azərbaycanın imzaladığı, tərəfdaş olduğu müqavilələrlə təsbit edilən bir məsələdir. Bu müqaviləyə imza atan ölkələr üzərlərinə müxtəlif öhdəliklər götürürlər. Yəni müəyyən çərçivə və səddi aşmayacaqları ilə bağlı öhdəliyə imza atırlar. Bu səbəbdən də beynəlxalq təşkilatların bu məsələlərlə bağlı müdaxilələri beynəlxalq hüquq siyasəti tərəfindən tənzimlənir. Bu, yalnız həmin ölkənin qanunları ilə çərçivələnmir. Həm də beynəlxalq hüquqla nizamlanır. Ölkəmizdə ifadə və informasiya azadlığının mövcudluğu uğrunda çalışmaq, bu istiqamətdə mübarizə aparmaq bizim əsas vəzifələrimizdən biridir.

-Bəzi siyasətçilər “Azadlıq” radiosunun bağlanmasını ruspərəst qüvvələrin hakimiyyətdəki ruspərəst qüvvələrin növbəti uğuru kimi qiymətləndirilir. Sizcə baş verənləri bu şəkildə dəyərləndirmək düzgündürmü?

-Bu məsələlər təbii ki, çoxaspektlidir. Burada müxtəlif geosiyasi amillər də var. Amma mən baş verənlərdə əsas faktor rolunda Rusiyapərəst dairələrin çıxış etdiyini ehtimal etmirəm. Hesab edirəm ki, bu faktor məlum məsələdə birinci dərəcəli rol oynamır. Ölkədə avtoritarizmin güclənməsi prosesi gedir. Müəyyən bir xətt qəbul olunub. “Azadlıq” radiosu ilə bağlı baş verənlər də bu xəttin nəticəsidir. Ümumiyyətlə, bilirsiniz ki, xaricdən maliyyələşən Qərbyönlü institutların hamısı bağlandı. “Azadlıq” radiosu son bu cür müəssisələrdən biri idi. Mənim düşüncəmə görə, bu proses sona qədər bu cür davam edə bilməz. Lakin bütün hallarda baş verənlərə ciddi qiymət vermək lazımdır. Burada söhbət konkret olaraq “Azadlıq” radiosunun bağlanıb-açılmasından getmir. Bütövlükdə insan hüquq və azadlıqlarına, demokratik dəyərlərə qarşı aparılan xətt Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir. Xüsusilə bu məsələnin altına cizməyə ehtiyac duyuram. Uzaq olmayan dövrlərdə əks addımların atılacağı qənaətindəyəm. Hesab edirəm ki, bu istiqamətdə mənzərə bir müddətdən sonra müəyyən qədər aydınlaşacaq.

Seymur Əliyev