Həyatın ayrılmaz hissəsi yeməkdirsə, kinonu da yeməksiz təsəvvür etmək olmaz. Axı kino da həyatdır.

 

Xüsusən milli kinofilmlərimizdə həmişə yemək mövzusuna yer ayrılıb. Sevimli filmlərimizin yemək səhnələri bu vaxta kimi elə də geniş araşdırılmayan və diqqətdən kənarda qalan mövzudur.

 

Ailem.az xəbər verir ki, “Formaggio” jurnalı maraqlı bir layihəyə imza atmaq qərarına gəlib. Filmlərimizdə süfrələrdə nələr var idi, rejissor ssenariyə uyğun necə süfrə açırdı və qəhrəmanlar o süfrədə nə yeyirdi? Təəssüf ki, jurnal məkan və şərait olaraq həmin səhnələri olduğu kimi yenidən qura bilməyib. Və sevimli kinoqəhrəmanları canlandıran ak­tyorlarımızın da böyük əksəriyyəti indi həyatda deyil. Amma seçdikləri filmlərdəki obrazların bir neçəsini bu layihəyə cəlb ediblər. Əlbəttə, bu da bir tarixdi; kinomenyu tariximiz.

 

 

Menyusunu təqdim edəcəyimiz ilk film “AXIRINCI AŞIRIM”dır.

 

Qarabağlara Kərbalayini görmək ümidilə gələn bəyi kənd ağsaqqalları qarşılayır. Bəyin gəlişinin məqsədini bilsələr də, yedirib-içirmək ənənəsinə əməl olunur. Vəziyyətin gərginliyinə baxmayaraq, Abbasqulu bəy süfrə kənarında əyləşir: yerə sərilmiş süfrəyə ağartı, təndir çörəyi və kabablar düzülür. Süfrədəki siyasi-ictimai söhbətlərin gərginliyini Həsən Turabovun ifa etdiyi obrazın “həə, kabab qanlı, igid canlı” deyib, əlində şişlərlə içəri daxil olması bir az yumşaldır. Kərbəlayinin gənc silahdaşı Vəli bəy təndir çörəyini kəsərək, “çörək yeyin, bəy” deyir.

O süfrənin canlı şahidi, Vəli obrazının ifaçısı, əməkdar artistimiz Elxan Qasımov 43 il sonra bir daha həmin süfrənin kənarına əyləşdi. Elə 43 il əvvəl olduğu kimi bu dəfə də kababın dadına baxmadı.

 

 

“YEMƏK VƏ QADIN EYNİDİR... İKİSİNİ DƏ BİŞİRİRSƏN”

 

”“ Sağlam və xoşbəxt yaşamaq üçün təmiz, sağlam qidalanma da mütləqdir. Ömrünün çox hissəsini çəkiliş meydançalarında keçirmiş, gözəl süfrələr, müxtəlif banketlər görmüş Elxan Qasımovun, yəqin, bu mövzuda xatirələri çoxdur.

 

”“ Düz 52 ildir ki, Bakıdayam. Naxçıvanda doğulmuşam. Atam 45 il Naxçıvanın baş baytar həkimi olub. O, başqa bir kişi idi: qəzəlxan, Füzulişünas... Anam evdar qadın olub. 17 yaşımdan Bakıdayam. Azərbaycanın bütün bölgələrində yaxşı dostlarım var. Mən elə də yeyimcil insan deyiləm. Amma yaxşı məclisi xoşlayıram. Süfrənin estetik görünüşünün mənimçün çox böyük əhəmiyyəti var. Atam baytar həkimi olub deyə, mən yaylaqlarda böyümüşəm, necə xörəklər görmüşəm... Kabablar adı çəkərəm ki, ustad aşpazlar məəttəl qalar. Ən gözəl təam bilirsiniz nədir? Quzunu kəsirsən, əti dərisinin içinə doldurub, ağzını tikirsən, sonra da qoyursan təndirə... Bəh... bəh... Hansı rayondan deyirsən, oranın yeməklərindən danışım. Anam gözəl xörək bişirərdi. Bəzi yeməkləri də ondan öyrənmişəm. Tələbə vaxtı borşu da özüm bişirirdim, kotleti də... 18 yaşımda da “Əhməd haradadır?” filminə çəkildim. Ondan sonra başladı mənim qonaqlıqlarım, banketlərim...

 

”“ Uşaq vaxtı yediyiniz hansı yeməyin dadı hələ də damağınızdadır?

 

”“ Daş küftəsinin... Nənəm rəhmətlik gözəl bişirərdi onu... balacanın içində yumurta, böyüyünün içində isə toyuq olurdu. Arvad o toyuğa nə vururdusa, sümüyü də ağızda əriyirdi. Bir yemək də var: qabırğa içi... Quzunun sinəsini dairəvi kəsirlər, içinə də döyülmüş əti qoyub, bişirirlər. Amma neçə illərdir ki, o yeməklərə də sərhəd qoymuşam. 9 il bundan əvvəl infarkt keçirtdim, ondan sonra pəhrizin nə olduğunu bilmişəm. Mənim bir dostum var, Xamis Muradov, deyirdi ki, uşaq vaxtı çardağa qalxanda qaranlıqda almanın ətrindən bilərdik ki, hansı növ harada saxlanılır. İndi o ətir yoxdur.

 

”“ Yeməkdə kaprizlisiniz?

 

”“ Mən hər şey yemişəm, hətta donuz əti də... “Mehman” filminin baş qəhrəmanı Bimbolat Batayevin Dağıstan­da 50 illiyi keçirilirdi. Buradan mən, Rasim Balayev və Xamis Muradov getmişdik. Stadion boyda yerdə süfrə açmışdılar. Dedim, mənə bir çoşka gətirin. Gətirdilər, xəncərlə kəsib yedim. Yeməkdə tövbəm yoxdur. Bircə neçə illərdir “hökumət” toyuğu və yumurtası yemirəm. 70 yaşım var. Bunun 53 ilini yollarda olmuşam. Məni yeməklə təəccübləndirmək olmaz. Necə xörəklər görmüşəm: badyalarda, saclarda... Bu məsələdə əsas biotoklardır. Yemək sevgi kimi bir şeydir.

 

”“ Elə isə qadınla yeməyin fərqi nədir?

 

”“ Yemək və qadın eynidir... İkisini də bişirirsən. (gülüşürük)...

 

”“ Deyəsən, qadınlarla bağlı heç korluğunuz olmayıb.

 

”“ (gülür) Yaman dediniz ha...

 

”“ Yəqin ən çox hesabı da qadın üçün ödəyərsiniz.

 

”“ Bir dəfə... Buradan uçdum Moskvaya... Zalım qızı restorana 3 rəfiqəsi ilə gəldi. Hesabı görəndə gözlərim bərəldi. O məbləği heç vaxt unutmaram.

 

”“ Mürəbbələrə münasibətiniz necədir?

 

”“ Əla. Ən sevdiyim mürəbbələr: pomidor, badımcan, qızılgül, baldırğan mürəbbəsidir. Özü də onları anam bişirə...

 

”“ Ömrünün 53 ilini kinoya həsr etmiş Elxan Qasımovla çəkiliş meydançasındakı süfrələrdən danışmamaq sadəcə, qəbahət olardı. Və bizim “Kino-menyu” layihəmizin ilk qonağı olan sizinlə “Axırıncı aşırım” filmi barədə danışmaq istərdim. Orada sadə bir süfrə arxasında məclis qurulur. Adətən, filmlərdəki yeməklər butaforiya olur, deyirlər.

 

”“ Yox, o filmdə heç nə butaforiya deyildi. Çünki ən azından orada Kinostudiyanın direktoru, korifey sənətkar Adil İskəndərov çəkilirdi. Qoyun-filan kəsilmişdi. Qəribə idi: evində yeməyən adama orada iştaha gəlirdi. O filmdə də qəşəng süfrə açılmışdı: çörəklər isti-isti gəldi, kabab çəkildi, qatıq qoydular... Filmdə Hamlet Xanızadə aramla yemək yeyir. Elə qəşəng çeynəyir ki... Adi qəzet parçasıdı. Kəsdi, atdı ağzına... O vaxt saqqız yox idi axı... Tamaşaçı da elə bilir ki, Hamlet çörək yeyir. Elə ki “motor” deyirdilər, adamın fikri qalırdı rejissorda... heç yemək yada düşmürdü. Kadr çəkildi, durub dağılışdıq. O kababın dadını da bilmədim.