FaktXəbər-in verdiyi məlumata görə, Danimarkanın Odense şəhərində hökumət yerli bomjları GPS qurğuları ilə təchiz edib. Məqsəd daimi yaşayış yeri olmayan bu insanıların hərəkət marşurutunu müəyyənləşdirmək, soyuq havalarda sığınacaqların qurulması üçün ən münasib məkanları müəyyən etməkdir. Bir sözlə, bomjların GPS sistemi ilə təmin edilməsində məqsəd onların həyat və sağlamlığının keşiyində dayanmaq, bu insanları küçə həyatının vəd etdiyi təhlükələrdən qorumaqdır.
Bu, Danimarkada
dövlətin öz vətəndaşına ”“ həm də digər ölkələrdə cəmiyyətin tullantısı hesab
edilən hissəsinə verdiyi qiymətdir. Bu ölkədə hökumət digər sosial təbəqələrlə
yanaşı, həm də o qəbildən olan insanların qayğısına qalır ki, onlardan hansısa
şəkildə faydalanmaq, hətta uzaq
perspektiv baxımından belə nə isə qazanmaq mümkün deyil. Fəqət bununla belə
dövlət öz bomjuna belə sahib çıxmağı, onun yaşamını mümkün vasitələrlə
yaxşılaşdırmağı lazım bilir.
Məhz bu cür ölkələrlə müqayisədə Azərbaycanda insana olan münasibətin nə qədər
ucuz, nə qədər arzuedilməz olduğu daha aydın nəzərə çarpır. Nə qədər ağır da
olsa Qərbin öz bomjuna verdiyi qiymətin Azəbaycanın öz şəhidinə, müharibə
veteranına, alim və ziyalısına vermədiyi bir həqiqətdir. Lakin bu, qorxunc Azərbaycan
reallığının sadəcə bir üzüdür.
Məsələnin digər
bir tərəfi ondan ibarətdir ki, ölkəmizdə qeyri-insani münasibətlə üzləşən
yalnız əhalinin yoxsul təbəqəsi deyil. Dövlətin öz vətəndaşından üz döndərdiyi
bu ölkədə özünü “seçilmişlər” kateqoriyasından hesab edən milyonçular, mənsəb və
dövlət sahibləri də insanca münasibətə həsrətdir. Çünki burada bütün dəyərlər və
münasibətlər sistemi mənsəb və dövlət piramidasına tabe edildiyi üçün bu
piramidanın hər hansı bir nöqtəsində qərarlaşan şəxs vəzifə və sərvət
baxımından özündən aşağıdakı istənilən şəxsin ləyaqəti ilə uşağın öz oyuncağı
ilə oynadığı kimi oynaya bilər. Bu, zəngirvari proses ictimai şüura o qədər dərindən
işləyib və praktikada öz təsdiqini qəti şəkildə elə tapıb ki, artıq baş verənlər
demək olar ki, heç kimi təəccübləndirmir. Bu ölkədə insanların çoxu onlarla adi
bir əşya kimi davranılmasına adət etdiyindən nadir hallarda qarşılaşdıqları
insani münasibət qarşısında karıxır, hətta bəzən təlaşa düşürlər.
Bəli, sivil,
demokratik dövlətlərdə hətta bomjlar belə özlərini bəxtəvər hesab edə bilirlər.
Çünki harda, hansı vəziyyətdə, hansı şərtlər altında olmalarından asılı
olmayaraq vətəndaşı olduqları dövlət onların yanında, onların keşiyindədir.
Demokratiyanın olmadığı, dövlətin vətəndaşa deyil, vətəndaşın dövlətin, daha
doğrusu, hakimiyyətin marağına tabe edildiyi ölkələrdə isə milyonçular belə bədbəxt
və alçaldılmış vəziyyətdədir. Və yəqin ki, Qərbin heç bir bomju sahib olduğu bu
bəxtəvərliyi ona bədbəxtlik bəxş edən bu
cür milyonerliyə dəyişməzdi.
Danimarka-Azərbaycan
müqayisəsi bir daha göstərir ki, önəmli olan nə qədər sərvətə, hansı ucalıqdakı
mənsəbə sahib olmaq deyil. Önəmli olan hansı qanunlar, hansı idarəetmə, hansı
siyasi sistem altında yaşamaqdır. Çünki
bunsuz neft və milyonlar səltənətində yaşamaq belə insanı xoşbəxt edə bilmir.
Seymur Əliyev
e-mail: [email protected]