Son zamanlar cəmiyyətdə günün ən
aktual mövzusuna çevrilmiş yas və toy məclisləri barədə müxtəlif inzibatçılıq
tədbirləri barədə münasibətlər müxtəlif olsalar da hələ mükəmməl bir təkliflər
ortaya qoyan görmədim. Belə görünür ki, cəmiyyət bütünlükdə cılızlaşır. Hər kəs
ziddiyyətli danışır. Bu qədər emosiya və qəzəb, şübhəsiz ki, cahil düşüncə və
həyat tərzindən qaynaqlanır. Gəlin, ilk
öncə məsrəfləri ifrat həddində olan yas
məclislərindən başlayaq.
Ölüm- hər kəsin dadacağı acı
şərabdır. Hansı ki,insanlar tez-tez belə hadisələrə şahidlik etsələr də
ibrətlər götürə bilmirlər. Dünyasını dəyişən, qoca, yaşlı, cavan və hətta uşaq
da ola bilər. Bu məsələyə olduqca incə yanaşmaq gərəkir. Heç qəlbinin yarası
qaysaqlamamış halda kiminsə məclisinə daxil olaraq ehsan menyusunda yemək
olduğunu xəbər almaq və mədəniyyətsiz şəkildə müdaxilə etmək anti-insani
görüntü yaratmırmı ? Nə üçün bu kimi tədbirlər zorakılıqla şüursuz şəkildə, insanların
hissiyatına toxunmaqla həyata keçirilməlidir ? Cəmiyyətdə barış, sevgi və sülh yaratmaq
əvəzinə, ziddiyyət toxumu səpmək kimə gərəkdir ?
Bütün bunları nəzərə alaraq
təklif edirəm ki, yas məclislərinin təşkilinə nəzarət aidiyyətli qurumun vəzifə
və səlahiyyətlərinə aid edilməlidir. Məlumdur ki, yas məclisləri mollaların
iştirakı ilə təşkil edilir. Qafqaz Müsəlmanları Ruhanilər İdarəsinin fətvası
ilə mollaların yas məclislərinə dəvəti müvafiq şərtlər bağlana bilər. Məsələn,
mollalar yemək verilən məclislərdə iştirak etməkdən imtina edə bilərlər.
Səbəbini isə verilən fətva ilə əsaslandıra bilərlər. Bu yolla təbliğat
aparılaraq tədricən ənənəvi xarakter almış ziyafət süfrələri özünün bəsit və
yasa uyğun görkəminə keçə bilər.
Hər hansı məsələ ideoloji
müstəvidə öz həllini taparsa daha mütəşəkkil intizama riayət qaydaları meydana
gələr və heç bir narazılıq da olmaz. Müstəsna hal kimi,vəfat edən şəxsin dəfn
günü onun yaşadığı yerdən kənarda yaşayan uzaq bölgələrdən gələn ziyarətçilər
üçün yemək süfrəsi təşkil eilə bilər. Həmin gün dini ayinlərin həyata
keçirilməsi və mərhumun dəfni ilə bağlı tədbirlər çox vaxt apardığı üçün məclis
iştirakçılarının uzaq ziyarətçiləri cadırkənarı (kiçik çadırda bir masalıq
süfrədə təamlar edə bilərlər.
Ola bilsin ki, ziyarətçilərin içərisində
sağlamlığından əziyyət çəkən,amma yaxınlıq əlaqəsininin üzərindən keçə
bilməyərək günün sonuna qədər mərhumun ailəsinə mənəvi dəstək olmaq üçün
yanında olmaq istəyən insanlar var. Bu kimi xüsusi hallar nəzərə alınmalı və
müstəsna hal kimi qeyd edilməlidir. Digər mərasimlərdə isə (məhrumun 3-ü, 7-si
və 40-ı nəzərdə tutulur) belə hallar nəzərə alınmamalıdır.
Toy məclislərinin təşkili üçün
ziyafət salonlarının (şadlıq evləri) fəaliyyəti barədə SMP DK tərəfindən
verilən təklif isə mükəmməllik baxımından o qədər də düz deyil. Qeyd edim
ki,qida məhsullarının konservləşdirilmiş növlərindən başqa digərləri nəzərdə
tutulan sertifikatlaşdırma prosedurlarından keçirilə bilməz. Çünki qida
məhsullarının əksəriyyətinin yarımfabrikat halı da əsasən kənd təsərrüfatı
məhsullarından ibarətdir. Bu sahədə SMP DK ixtisaslaşdırılmamış qurumdur. Əgər
biz İctimai iaşə obyektlərində xidmətin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması və
əhalinin sağlamlığının təhlükəsizliyi işini əsas götürürüksə məsələ öz
mahiyyətinə müvafiq həll edilməlidir.
SMP DK-ın süfrəyə verilən qida
növünü hansı şəraitdə öz laboratoriyasına aparacağı və hansı müddət ərzində onu
müayinə edəcəyi məsələləri çoxsaylı suallar doğurur. Hesab edirəm ki, Hər il
Tibb universitetini bitirən gigiyena və epidemologiya üzrə ixsaslı gənclərimiz
var. Hansı ki,onların iş yeri ilə təmin edilməsində müəyyən çətinliklər də
mövcuddur.
Biz şadlıq evlərində həkim vakansiyası
açılmalı və bu, icbari qaydada tələb olunmalıdır. Bu halda iki məsələnin əllinə
nail ola bilərik. Qida məhsullarının tərkibinin təhlükəsizliyinin müayinə
edilməsi üçün Çanta laboratoriyasından da istifadə etmək olar. Həmin
laboratoriya ictimai iaşə obyektlərində həkim otağında yerləşdirilə bilər.
Həkim müqavilə əsasında süfrəyə verilən qida məhsullarının keyfiyyətinə birbaşa
cavabdeh şəxs olduğu üçün neqativ hallara heç vaxt yol verilə bilməz. Əgər
bütün süfrə təamları laborator müəyinə edilmişdirsə müştəriyə təqdim edilən
dislokasiyada həkimin rəyi olmalıdır.