İyunun 13-də 20 min nəfər XI sinif şagirdlərinin verdiyi test imtahanı nəticəsində 5 mindən çox şagirdin “Ana dili”, 5 mindən çox şagirdin isə “Riyaziyyat” fənnindən iki alması təhsil ekspertləri, təcrübəli pedaqoq və elm xadimləri tərəfindən əsl faciə kimi dəyərləndirilib. Bununla bağlı Moderator.az-a açıqlama verən tarixçi alim Dilavər Əzimli mövcud təhsil siyasətinin gələcəkdə də xalqımıza fəlakətli nəticələr vəd etdiyi qənaətindədir:
“Neçə illərdir ki, ali məktəblərdə tədrislə məşğulam. Aparılan təhsil siyasəti bu xalqı uçuruma sürükləyir. Bəzən mənə elə gəlir ki, bunu qəsdən edirlər. Avropa ölkələrində bu üsulla dərs keçmirlər. Bəzilərində buna bənzər nəsə var. Tələbələrlə ünsiyyət zamanı müşahidə etmişəm ki, onlarda yalnız əzbərçilik yaranıb. Bundan kənara çıxa bilmirlər. Açıq suallardan çəkinirlər. Testlə işləməyə üstünlük verirlər. Çünki məntiqi olan testi tez həll edir. Açıq sual isə düşüncə tələb edir. Hesab edirəm ki, güclü dəyişikliklər etmək lazımdır. Əks halda biz orta məktəb bazasını itirəcəyik. İndi orta məktəblərin əksəriyyəti yalandan fəaliyyət göstərir. Orada işləyən müəllimlər repetitorluq üçün çalışırlar. Onlar məktəbə özlərinin gəlir mənbəyi kimi baxırlar. Elə müəllimlər (bunun içərisində ali məktəb müəllimləri, Elmlər Akademiyasının alimləri də vardır) vardır ki, 100-dən artıq şagirdi hazırlaşdırır. Ən aşağı qiymət də 80 manatdır. Bu mənada orta məktəbə getməyin mənası varmı? Bundan çıxış yolu var: bu da müəllimlərinin maaşını artırmaq. O səviyyəyə çatdırmaq lazımdır ki, tam təmin olunsunlar. Belə olan halda məktəblərə savadlı müəllimlər cəlb olunacaqlar. Bu gün məktəblərə işə düzələn müəllimlərin əksəriyyəti başqa məqsədlə ora düzəlur. Bu da şagird hazırlığını ələ keçirmək məqsədidir. Məsələn, mənim qızım mənə irad tutur ki, səndən zəif olanlar ayda 4-5 min qazanır. Bəs sən niyə etmirsən? Maraqlı sualdır, deyilmi? Məktəb partasından ali məktəbə yollanan şagird orada da eyni sistemlə üzləşir. Ali məktəb müəllimləri az maaş aldıqlarından tələbələri sıxışdırmağa başlayırlar. Dünən yüksək bal toplamış şagird ali məktəb kursunu mənimsəyə bilmir. Nəticədə “starostalar” işə düşür. Rüşvət hər şeyi həll edir. Deməzdim ki, bütün ali məktəb müəllimləri rüşvət alır. Özüm də ali məktəblərdə dərs deyirəm. Həm də üçündə. Hesab edirəm ki, tələbədən rüşvət almaq şərəfsizlikdir. Rüşvət almaq özünü satmaq kimi bir şeydir. Amma bəziləri buna haqq qazandırırlar. Deyirlər ki, tələbə oxumur, mən də ailəmi dolandıra bilmirəm. Bəs nə edim? Göründüyü kimi bütün günahlar dövlətin üzərinə gəlir. Baxın, bu gün ən az maaş alan təbəqə müəllimlərdir, elm adamlarıdır. Belə olan halda təhsili düzətmək olarmı? Əsla. Hesab edirəm ki, nəticələr daha da pisləşəcəkdir.
Bunlar görün nə edirlər? Müəllimləri yoxlamaq üçün attestasiya edirlər. Qəribədir, o boyda universitet bitirirsən, indi kimsə səviyyəsi səndən aşağı olan səni attestasiya edir. Mənim diplomima inanmırlar. Belə də şey olar? Onda nəyə görə semestr imtahanları, döblət imtahanı vermişəm, diplom müdafiə etmişəm? Demək, burada da rüşvətə şərait yaradılır”.
Seymur Əliyev