Tanınmış şair Əjdər Ol Moderator.az-a müsahibə verib, onu oxuculara təqdim edirik:

 -Bizi başqaları fərqləndirə bilər. Amma dünyaya baxışımda nələrsə başqa cürdür.

-Desəm ki, mane olmur, yalan olar.  İzafi işlər, cürük münasibətlər, yersiz təmtəraqlar, get-gəllər, ümumiyyətlə,  həyatda çox şey yaradıcılığa əngəl törədir. Adi bir acı söz, öcəşmələr belə. Amma bu həyatdır, həyatın gözəlliyi də odur ki, insan çalışıb məqsədinə nail olsun. Mənim aləmimdə maneələri səbəb gətirmək bəhanədir. Prinsipial, qətiyyətli insan o kəsdir ki, bütün sərhədləri, çətinlikləri aşaraq öz istədiyinə çatır. Yaradıcı insanın öz zamanı olur. Peşəkar yaradıcılar müəyyən məqamlarda öz hissiyatlarını dondurub, zamanı gələndə ona qayıda bilənlərdir. Onlar vaxtı hər yerdə tapa bilərlər. Əgər insan nəsə demək, yazmaq, yaratmaq istəyirsə, nəyin bahasına olursa-olsun nəticə əldə edəcək. Gizlətməyək, nə qədər işləsək də, hələ boş vaxtımız da olur.

-Mən belə düşünmürəm. Ədəbiyyatın  bütün janrlarında özümü sərbəst hiss edirəm. Hansı janrda fikrimi oxuyucuya dolğun, ifadəli çatdırdığımı güman edirəmsə, o janrda da yazıram.

-Bunun üçün gərək dünya ədəbiyyatı haqqında tam bilgin ola ki, bu haqda nəsə deyə biləsən. Ancaq Azərbaycan ədəbiyyatı haqda deyə bilərəm ki, ədəbiyyatımız qədim köklər, möhkəm dayaqlar üzərindədir.

    Dünya ədəbiyyatı sırasında ədəbiyyatımızın öz yeri var. Sələflərimiz və müasirlərimiz  bütün janrlarda və mövzularda işləyib. Dəyərli əsərlərimiz saysız-hesabsızdır. Biz əlbəttə ki, müxtəlif xalqların ədəbiyyatını oxuyuruq, dünya ədəbi prosesini izləyirik. Dövlətimiz gücləndikcə, dünya miqyasında tanındıqca bizim ədəbiyyata da maraq artır. İnsanlarımızın mənəvi dəyərləri ilə tanış olmaq istəyirlər. Sadəcə biz tələsirik. Dünyada oxunmuruq qənaətinə gəlirik... Xeyr, belə deyil. Maraqlananlar, eyni zaman da xarici elm, təhsil ocaqları onları çəkən kitablarımızı tərcümə edib oxuyurlar. Oxucu dairəsini genişlənmək isə başqa məsələdir. Bu, biznesə söykənir. Əsas özgürlüyü, mənəviyyatı, milli dəyərləri qorumaqdır, milli düşüncəni inkişaf etdirməkdir. Ədəbiyyat insanın dünyaya pəncərəsidir, söz ehtiyatı deməkdir. İnsan nə qədər çox oxuyursa, o qədər də söz ehtiyatı olur. Bu əsasən orta məktəblərdən başlamalıdır. Bizim dərsliklərdə işlənən ayrı-ayrı  sözlərin sayı təxminən 10 min olduğu halda, ingilis dərsliklərində 35 mindir. Gün ərzində danışığında 60-70 məişət sözü işlədən adamın zövqü formalaşa bilməz. Biz əslində sözün dalınca gedirik. Deyilən söz insanı yönəldir. Ədəbiyyat, söz, ruh hər zaman aparıcıdır. Sözə qiymət verməyənlər ucuz insanlardır. İnsan öz qiymətini bilirsə, öz dəyərini artırmaq istəyirsə, mənəviyyatını zənginləşdirməlidir. Zənginləşdikcə insanın mərtəbəsi artır. Geyim, zinət əşyaları insanı qiymətli etmir. Onlar insandan kənar olan əşyalardır, əyindən çıxaranda insanın zahiri kasıblaşır. Ancaq insanın daxilindəkini, beynindəkini çıxarıb atmaq olmaz. Kimin ki, idrakı sönükdür, o heç nəyə nail ola bilməz. İstər adi vətəndaş olsun, istərsə də vəzifəli şəxs, onun ruhu duru, fikri aydın olmalıdır. Aydın fikri də, xoş məramı da söz, ədəbiyyat yaradır.  

 

-Kimin ki, ruhunun ehtiyacı var, kimdə ki, mənəvi aclıq var, bədii ədəbiyyata müraciət edir və düşünürəm ki, bu insan düz yoldadır. Mütaliə etmək insanların daxili məsələsidir. Buna kimsə müdaxilə edə bilməz. 

-Yaradıcı insan tək olmalıdır ki, yaratsın. Başda Allah olmaqla bütün yaradıcılar təkdir. Birlikdə əsər yazmaq, kitab yaratmaq olmaz.

-Yaradıcı birliklər daha çox maariflənmək, müzakirə, müqayisə üçündür.  Gənc yaradıcıları yönləndirmək baxımından çox faydalıdır. Birliklərin ziyanı yoxdur, əksinə xeyri var. Kiminsə yubileyi qeyd olunur, istedadlar biri-birlərindən xəbər tutur. Təşkilatlanmaqda birlik böyük rol oynayır. Əslində biz elə müxtəlif  birliklərin içindəyik. Onlardan çıxa bilmirik ki. Ailə də, iş də, cəmiyyət də elə birlikdir.

 

 

-Mən belə düşünmürəm. Bütün istedadlı şairlər normal insanlar olublar. M.Füzuli, M.Ə.Sabir, H.Cavid haqqında  necə  elə  sözlər  demək  olar?  Ruhi Bağdadinin kitabın oxumuşam. O, Füzulinin müasiri olubdur.  Kitabında Füzulini nurani simalı, ağ saqqallı, mehriban davranışlı, sadə geyimli biri kimi təsvir edib.Tufeyli insandan yaradıcı olmaz. Vergili, zəhmətkeş insan yaxşı əsər yaza bilər. Şair çoxdur, yaxşısı azdır. Hər sahədə yaxşı azdır. Yaxşılar az olduğu üçün nümunə olurlar. Simvola çevrilən insanlar həmin insanlardır. Mən hər zaman nümunəviləri qiymətləndirirəm. Deyirlər Əliağa Vahid tufeyli həyat tərzi keçirib. Bunlar boş söhbətlərdir. Onun çox gözəl qəzəlləri var. İndi də onun qəzəlləri əsasında muğamlar ifa edirlər. Ola bilsin ki, çox da yaxşı geyinməyib, özünə baxmayıb, sadə olub, dərviş həyatı keçirib. Biz sufimizdən keçmiş xalqıq. Biz İrfan ədəbiyyatından tərbiyə almışıq. Bu əqidədə insanlar tərki-dünyalığa üstünlük veriblər. Dünya malına, naz-nemətinə laqeyd yanaşıblar. Nəfslərin qoruyublar. Vahid deyir ki, 

                    Darıxma, yaxşı-yaman ruzigarımız keçəcək,

    Mənəviyyatca, düşüncə baxımından Vahid çox zəngin insan olub. O, yüksək ədəbiyyata, yəni Füzuliyə söykənən şair idi. Yaradıcı insanlar üçün əsas mənəvi rahatlıqdır.  Maddiyat da insan həyatında mühüm rol oynayır. Amma bu insanı tam toxdaq edə bilməz. İnsan mənəvi rahatlıq tapanda xoşbəxt olur. 

-Sevilmək hər kəs üçün xoşdur. Hamı istəyir ki, onu sevsinlər, diqqət mərkəzində olsun. Sevilmək üçün sevməyi bacarmaq lazımdır. Qarşı tərəfə dözümlü olmaq, onu anlamaq sevgiyə aparan yoldur. Ataların bir sözü var:

“Ən gözəl qadından qırx günə də doymaq olar, ancaq gözəl ağıldan qırx ilə də doymaq olmaz.” Atalar bunu əbəs yerə deməyib. İnsanı daxili gözəl olmalıdır ki, sevilsin.

-Mən həm daxili, həm də zahiri gözəlliyi qiymətləndirirəm. Füzulinin “Leyli və Məcnun” poemasında belə bir beyt var: 

                                   “Hüsn olmasa eşqi zahir olmaz,

    Yəni gözəllik sevgi doğurur, sevgi gözəlliyi tərənnüm edir. 

Heç kim bəd xasiyyətli, dözülməz insanı uzun müddət sinirə bilməz. Yaradıcı insanlar həyatı, onun gözəlliklərini tərənnüm edirlər və ya gözəlləşdirmək üçün tənqid edirlər.

-İnsan müxtəlif müstəvililərdə fərqli reaksiyalar verir. İnsan yaxşı şəraitdə  heç vaxt pis olmur. Qayğı, sevgi, diqqət görəndə naqis cəhətlərini üzə çıxartmır. Sadəcə buna ehtiyac olmur. Amma şərait pisləşəndə insanın xarakteri qabalaşır, aqressivləşir. 90 ”“ cı illərdə soydaşlarımız başımıza gətirilən oyunlardan, müharibədən dolayı çox sərt, əsəbi, qaraqabaq olmuşdu, barıt çəlləyinə dönmüşdü. Heç kimə söz demək olmurdu. Amma indi insanlarımızın davranışlarında işgüzarlıq, üzlərində təbəssüm, mehribanlıq, sevgi görürük.