13 aprel 1993 cü il tarixində səhər saat 9 radələrində briqada komandiri məni yanına çağırıb bildirmişdi ki, Məngələnata və Üçtəpə yüksəkliklərini 14 aprel tarixində səhər tezdən yerli tabor komandirinə təhvil ver.  Ã–zünüz də yeni hücum əməliyyatına hazırlaşın. Axşam briqadanın hərbi toplantısında yeni göstərişlər alacaqsınız, bundan sonra o məndən Aşağı Veysəlli kəndinə gedib döyüş mövqeyi ilə tanış olub-olmamağımla  maraqlanmışdı. Briqada komandirinə dünən Milli qvardiyanın qərargah rəisi ilə Aşağı Veysəlli kəndində olduğumuzu söyləmişdim.

 

 Əldə etdiyim kəşfiyyat məlumatı əsasında hücum edilərək götürlməsi nəzərdə tutulan iki erməni postunun boş olduğu haqqında məlumat verdim. Briqada komandiri dediklərimə inanmamışdı. Ona verdiyim məlumatın dəqiqliyini yoxlamaq üçün göstəriş verəcəyini bildirmişdi. Bu gün axşamkı hərbi toplantıya qərargah rəisi Nəsirovu da onun adından dəvət etməyi məndən xahiş etmişdi. 13 aprel tarixində axşam toplantısında Nəsirov mənimlə bərabər hərbi müşavirədə iştirak etmişdi. Axşam iclasında Milli Qvardiyaçılardan Məngələnata və Üçtəpə yüksəkliklərini təhvil alacaq yerli tabor döyüşçüləri müəyyənləşdirilmişdi  Tabor komandirinə Milli Qvardiya döyüşçülərindən səhər tezdən postları təhvil almaq barədə göstəriş verilmişdi. Yeni hücum əməliyyatı barədə bir söz deyilməmişdi. Briqada komandiri yerli tabor komandirlərinə rəhbərlik etdikləri tabor qərargahlarına getmələri barədə icazə verdikdən sonra onu gözləməyi bizdən xahiş etmişdi. Onlar gedəndən sonra briqada komandiri Həmidov və onun müavini qərargah rəisi Nizami Məmmədovla birlikdə bu gün mənim tərəfindən verən məlumat əsasında söhbətə başlamışdı. Həmin məlumatın bu axşam yoxlanılacağı barədə qərargah rəisinə göstəriş vermişdi. Milli Qvardiyanın qərargah rəisi Tariyel Nəsirov da müzakirəyə qatılaraq  mənim briqada komandiri Həmidova verdiyim məlumatı təsdiq etmişdi. Briqada komandiri  bizimlə apardığı söhbətdə demişdi ki, Qızıl Qaya istiqamətdə hazırlanan hücum əməliyyatı hələlik yerli tabor komandirləri ilə müzakirə olunmayıb. O bu barədə bizim fikrimizi bilmək istədi. Milli Qvardiyanın qərargah rəisi məxfi xəritəni açıb, orada qeyd etdiyimiz erməni postlarını  göstərdi və bildirdi ki, bu postları əvvəlcədən götürmədən bu istiqamətdə hücum etmək qeyri mümkündür. Briqada komandiri bizim fikrimizlə tam razılaşdı. Biz ona təklif etdik ki, Milli Qvardiyanın  xüsusi təyinatlı dəstəsinin bir neçə üzvü vasitəsi ilə sabah axşam həmin erməni postlarını götürə bilərik. O bu barədə fikrini  sabah bizə deyəcəyin bildirdi. Bir qədər söhbət etdikdən sonra biz də öz qərargahımıza getmək istədik. Briqada komandiri bizi axşam yeməyinə dəvət etdi. Biz bir yerdə şam edib öz qərargahımıza getdik. Yolda mən Nəsirova bildirdim ki, görərsən, biz göstərdiyimiz həmin o boş erməni postları bu axşam götürüləcək. Bizim üçün həmin postların kim tərəfindən götürülməsinin o qədər də əhəmiyyəti yox idi. Bizə o lazım idi ki, biz hücum edən zaman həmin postlar ermənilərin əlində olmasın. Əsas məsələ bu idi.

      14 aprel tarixində səhər-səhər Məngələnata və Üçtəpə postlarını yerli taborların birinin komandirinə təhvil verib, qvardiyaçıları postlardan çıxardıb, yerləşdiymiz qərargaha gətirmişdim. Həmin gün onlara istirahət etməyə icazə verdim. Kapitan Vəliməmmədova göstəriş verdim ki, çatışmayan silah və sursatın məsələsini bu gün həll etsin. Axşam yenidən bizi briqada komandirinin qərargahına çağırdılar. Yerli taborların komandirləri də burada idilər. Briqada komandiri cəbhə boyu vəziyyət barədə məlumat verirdi. Erməni hərbiçilərinin bu istiqamətdəki cəbhə boyu hərəkətləri barədə kəşfiyyat rəisi məruzə etdi. Onun verdiyi məlumata əsasən ermənilər cəbhə boyu yeni qüvvələr yerləşdirirlər və qızğın müdafiə səngərləri qazırlar. Əldə etdiyimiz məlumata əsasən qvardiyanın yeni hücumundan çəkinirlər. Bundan sonra briqada komandiri sabahkı tapşırıqlarını vermişdi. Aşağı Veysəlli taborunun komandiri Səfa Əliyevi, briqadanın kəşfiyyat rəisini və məni saxlayıb qalan komandirləri buraxmışdı. Səfa Əliyevə göstəriş verdi ki, Milli Qvardiya döyüşçülərinin kənddə yerləşməsi üçün şərait yaratsın. Özü də şəxsi heyəti tam şəkildə cəmləşdirsin. Verilən tapşırıqları yerinə yetirən kimi ona dərhal rabitə vasitəsi ilə məruzə etsin. Mənə isə göstəriş vermişdi ki, sabah günortaya qədər şəxsi heyəti və texnikanı bacardıqca gizli şəkildə Aşağı Veysəlli kəndində yerləşdir. Çalış ermənilər duyuq düşməsinlər. Bu istiqamətdə hücum əməliyyatının vaxtını sabah biləcəksiniz. Mənə onu da əlavə olaraq əmr etdi ki, bu gün axşam saat 22-dən gec olmayaraq briqadanın kəşfiyyat rəisinin sərəncamına Milli Qvardiyanın bacarıqlı xüsusi təyinatlı dəstə üzvlərindən olan beş  kəşfiyyatçı göndər. Briqada komandiri bizim təchizatımızla bağlı məsələni təchizat rəisi ilə bərabər həll edəndən sonra bizimlə xudahafizləşdi. Mən öz qərargahımıza gəlib, briqada komandirinin bu günki göstərişləri  barədə Tariyel Nəsirova məlumat vermişdim. O xüsusi dəstənin komandiri Ənvər Mirzəyevi yanına çağıraraq beş nəfər dəstə üzvlərindən tam döyüş hazırlıqlı olan qvardiyaçını  təcili briqada qərargahına kəşfiyyat rəisinin sərəncamına göndərməyi tapşırdı. Belə qərara gəldik ki, sabah tezdən şəxsi heyəti qruplara bölərək qvardiyaçı Qasımov Həsənin torpaq üzərində quraşdırdığı Aşağı Veysəlli kəndinin yaxınlığındakı Qızılqaya yüksəkliyinin coğrafi relyefinin maketi üzərində döyüş təlimatı verək. Tabeçiliyimdə olan Milli Qvardiya döyüşçülərini tam təlimatlandırandan sonra onları qruplara bölərək ayrı-ayrılıqda Aşağı Veysəlli kəndinə göndərək.

      15 aprel 1993 ci il tarixində komandirlər şəxsi heyəti sıraya düzüb mənə məruzə etmişdilər. Şəxsi heyətin sıra baxışını keçirdib, onların döyüşə hazır olmaları barədə Nəsirova məruzə etdim. Onun icazəsi ilə komandir heyətinə döyüş tapşırığı vermək üçün onları şəxsi heyətdən 10 metr qabağa yanıma çağırdım və onlara döyüş tapşırığı verdim. Komandirlərin  hər birindən verdiyim döyüş tapşırığının mahiyyətini başa düşüb düşmədiklərini soruşduqdan sonra sırada yerlərinə qayıtmalarına icazə verib, ümumilikdə bütün şəxsi heyəti yenidən təlimatlandırdım. Vətən uğurunda döyüşə hazır olub, olmadıqlarını onlardan soruşdum. Bir ağızdan döyüşə hazır olduqlarını bildirdilər. Nəsirovun göstərişi ilə onları qrup şəklində maketin yanına göndərdim. Nəsirov orada onları hücum edəcəyimiz yerlərlə tanış edib, erməni postlarının  yerləşdiyi yerləri onlara göstərdi. Bütün şəxsi heyət təlimatlandırılandan sonra birinci qrupun komandirinə üstü çadırlı maşınla Aşağı Veysəlli kəndi istiqamətində hərəkət etmələrinə icazə verdim. Şəxsi heyətin və texnikanın hərəkətinə cavabdehliyi kapitan Vəliməmmədova tapşırdım. Özüm Nəsirovla bərabər briqadanın qərargahına getdik. Briqada komandiri bizi gülər üzlə qarşılayıb, bildirdi ki, erməni postları haqqında sizin verdiyiniz məlumatlar düz çıxdı. Axşam kəşfiyyatçılar hər iki postu maneəsiz  götürüb, yerli taborun döyüşçülərinə təhvil veriblər. Biz bu məlumatı eşidəndə çox sevindik. Nəsirov zarafatla briqada komandirindən soruşdu ki, yəqin həmin postu görəndə bizim kəşfiyyatçılardan da istifadə olunub. Briqada komandiri bizim kəşfiyyatçıların döyüş qabiliyyətini yüksək qiymətləndirib, onların şücətlərini xüsusi vurğuladı. Bunları briqada komandirinin dilindən eşitmək bizim üçün çox önəmli idi. Odur ki Nəsirov bu şad xəbərə görə mənim boynuma səhərki döyüşdən sonra bir qonaqlıq qoydu və əlavə olaraq bildirdi ki, bir qonaqlıq da əlavə verərsən ki, səni Ənvər Mirzəyevlə barışdıraram.

     15 aprel 1993 ci il tarixində bütün Milli Qvardiyanın şəxsi heyəti və zirehli texnikası Aşağı Veysəlli kəndində yerləşdirildi. Biz Aşağı Veysəlli kəndinə gəlib çatan zaman, burada sıraya düzülüb kiminsə gəlişini gözləyən 140-150 nəfər Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin sərhəd qoşunlarının əsgər və zabitlərini gördük. Onların içərisində zabitlərin sayı çox az idi. Sərhəd qoşunlarına məxsus dəstənin komandirləri ilə söhbət edəndə bizə məlum olmuşdu ki, bu əsgərlərin demək olar ki, hamısı ata-ananın yeganə övladlarıdır. Onların heç biri bu günə qədər döyüş bölgəsində ermənilərə qarşı döyüşdə iştirak etməyiblər. Bunu eşidən Milli Qvardiyanın qərargah rəisi polkovnik-leytenant Tariyel Nəsirov onların komandirindən soruşmuşdu ki, ailənin tək övladlarının döyüşlərdə iştirak etməmələri barədə ölkə prezidentinin sərəncamı var. Siz necə risk edirsiniz? Bunun məsuliyyətini kim öz üzərinə götürəcək? Özü də bunları belə açıq şəkildə sıraya düzmüsünüz. Heç bilirsiniz erməni postları buradan nə qədər aralıdadır? Təcili olaraq bunları güllə tutmayan təpə arxasında yerləşdirin. Nə qədər ki, ermənilər sizi top atəşinə tutmayıb, tələsin. Komandirləri Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin müavinlərindən kiminsə gələcəyini bildirib dəstəni dağıtmadı. Aradan 5 dəqiqə keçməmiş ermənilər onlar duran yeri iri caplı silahlardan atəşə tutdular. Sırada duran bir əsgər ağır güllə yarası aldı. Eşitdiymə görə həmin əsgər hərbi xəstəxanaya çatdırılsa sonrakı günlərdə dünyasını dəyişmişdi. Həmin gün gözlədikləri Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin rəhbərliyindən heç kim gəlməmişdi. Onların komandiri polkovnik bizə yaxınlaşıb söyləyirdi ki, bura təzəcə gəliblər. Ermənilərin harada yerləşdiklərindən belə xəbərləri yoxdur. Onlara bildiriblər ki, Milli ordu əsgərləri bu gün ermənilərin üstünə hücuma keçəcəklər. Bizim də vəzifəmiz bu hücum zamanı döyüşdən qaçan əsgərləri tutmaq olacaq. İndi mənə aydın olur ki, burada Milli ordunun başqa yerdən gəlmə heç bir əsgəri yoxdur. Bura gələn Milli Qvardiyadır, onlar da ki, döyüşdən qaçan deyillər. Bizi məcburən bura göndəriblər. Bu günki döyüşdə biz məcburuq iştirak edək. Sizdən xahiş edirəm bizə köməklik edin döyüş zamanı bizim əsgərlər qvardiyaçılarla bir yerdə olsun. Onlar qvardiyaçıları görüb ruhlanıblar, inanın sizinlə onlar bu dəqiqə İrəvana qədər gedərlər. Nəsirov hər ehtimala qarşı ona ehtiyatlı olmalarını məsləhət görmüşdü. Komandirlərinə tapşırmışdı ki, döyüşə girməmişdən qabaq komandirlərnizi Milli Qvardiyanın döyüşçülərinə döyüşə birbaşa rəhbərlik edən kapitan Süleymanovun icazəsi ilə təqdim edin. 

    Milli Qvardiyanın döyüşçülərinə nahar etmələrinə icazə verib, qrup komandirlərini yanıma çağırmışdım. Onlara bildirmişdim ki, düşmən üzərinə hücum 16 aprel gecə saat 3.30-da olacaq. Odur ki tabeçiliyində olan şəxsi heyətə dincəlmək üçün icazə versinlər. Özləri isə hücum edəcəyimiz mövqelərlə yaxından tanış olsunlar. Hava qaralan kimi şəxsi heyəti hərə öz hücum edəcəyi istiqamətdə düşmənə yaxın ön hücum xəttində gizlincə yerləşdirsinlər. Qərargah rəisi Nəsirovla bərabər yerli taborun döyüş hazırlığını yaxından müşayət etmək üçün onların yanına getmişdik. Yerli tabor komandiri 50-60 nəfər döyüşçünü güclə toplamışdı. Döyüşçülərin axşama kimi gəlib çıxacaqlarına ümid edirdi. Onunla söhbətdən belə qənaətə gəldik ki, bunlardan bizə bir kömək dəyməyəcək. Döyüşün ağırlığı yenə də bizim çiynimizə düşəcək. Ona görə də ehtiyatlı olmaq lazımdır. Kapitan Rüfət Vəliməmmədov kənddəki məktəb binasına qərargahı bir təhər yerləşdirmişdi. Ora gedib bir az döyüş qabağı dincəlmək qərarına gəldik. Qabaqda bizi çox ağır bir döyüş gözləyirdi. Axşam saat 22 radələrində briqada komandiri rabitə vasitəsi ilə məni briqadanın qərargahına çağırmışdı. Mən təcili olaraq qərargaha getdim. Briqada komandiri Murad Həmidov məni qəbul edib bildirdi ki, hücum əməliyyatı olmayacaq. Milli Qvardiya döyüşçülərini gecə ilə əvvəlki bazasına qaytar. Döyüşün dayandırılmasının səbəbini mənə demədilər. Mən geri qayıdıb Nəsirova bu barədə məlumat verdim. Onun razılığı ilə Milli Qvardiya döyüşçülərini ön hücum xəttindən gecə saat 2.30 da geri çəkdim və gecə ilə Aşağı Veysəlli kəndindən çıxıb əvvəlki yerləşdiyimiz Qarğabazar kəndinə gəldik. Səhər Nəsirovla bərabər briqadanın qərargahına getdik. Briqada komandiri ilə görüşdük. Müdafiə Nazirliyinin məsul işçisi polkovnik  Rüfət Əmirov da  orada idi. Rüfət Əmirov Nəsirovla uşaqlıq dostları idilər. Nəsirov ondan nəzərdə tutulan hücum əməliyyatının baş tutmamasının səbəbini soruşanda o bildirdi ki, bu döyüşə Milli qvardiyadan başqa bir necə yüz döyüşçü cəlb olunmalı idi. Lakin göndərdikləri sərhəd qoşunlarının əsgərləri ailənin tək övladıdır. Onları döyüşə cəlb eləsək bunun məsuliyyətini kim boynuna götürəcək bilmirəm. Briqada komandiri bu məsuliyyətin altına girmək istəmir. Hər bir güc strukturalarının rəhbərləri ölkə rəhbərliyinin yanında öz yerlərini şirin etmək üçün hərbi güclərinin olduğu barədə yalan məlumatlar versələr də nəticə göz qabağındadır. Sərhəd qoşunlarında bu gün olduğu kimi. Bura gələndən sonra komandirləri bildirir ki, bunların əksəriyyəti ailənin tək övladlarıdır. Bütün bunları eşidəndən sonra biz  belə qərara gəldik ki, Milli Qvardiya döyüşçülərinin döyüşsüz Füzuli bölgəsində qalmasının bir əhəmiyyəti yoxdur. Fikrimizi briqada komandirinə bildirəndən sonra ümumi razılıq əsasında briqada komandiri Murad Həmidov  bizim Bakıya qayıtmağımız barədə göstəriş verib, ezamiyyət vərəqələrin möhürlədi. Biz onlarla görüşüb ayrıldıq. Beləcə təxirəsalınma səbəbi bu günədək bəlli olmayan Qızılqaya Əməliyyatı baş tutmadı...

Daxili işlər naziri İsgəndər Həmidovun istefa verməsi ilə əlaqədar olaraq Bakıda yaranan siyasi vəziyyətin gərginliyini nəzərə alıb Milli Qvardiya komandanı rəhbərliyin göstərişi əsasında cəbhə bölgəsindən geri çağrıldı...