Hüquqşünaslar iddia edir ki, Sədərək gömrüyünün bir müddət öncə Türkiyədə qandallanan rəisi M. Seyidovun həbsdən qurtulması ilə bağlı çalışmalar baş tutmazsa, barəsində irəli sürülən ittihamlar öz təsdiqini taparsa,  o üst-üstə 30 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilə bilər.

M.Seyidovun həbsindən sonra cəmiyyətdə çoxları baş sındıraraq bir aktual suala cavab axtarmağa başlayıb-əgər  Azərbaycanda da  Türkiyədəki kimi antikorrupsiya əməliyyatları aparılsaydı nə qədər məmur kreslosunu müttəhimlər kürsüsənə dəyişmək zorunda qalardı? 

 Məncə hökuməti tamam yenidən formalaşdırmaq zərurəti yaranardı. Rüşvətlə doğulub, rüşvətlə ölürüksə, yeddidən yetmişə hər bir kəs işini rüşvətlə həll etməyə çalışırsa, çox zaman rüşvət verməyəndə məsələ həll olunmursa, bəzən rüşvət verməyənlər və almayanlar qınağa çəkilirsə, rüşvət verən də, alan da öz əməlinə haqq qazandırırsa, həm də  hər iki tərəf eyni zamanda gileylənirsə, əksini düşünmək mümkün deyil.

  Bir idarəetmə sistemi rüşvət, korrupsiya və şantaj üzərində qurulubsa deməli, bu rüşvət çirkabına bulaşmayan çox az adam tapmaq olar. Kimi az- kimi çox. Rüşvət verən yaradılan bürokratik əngəlləri aşaraq işini tez həll etmək üçün məcburiyyət qarşısında qalaraq rüşvət verdiyini, alan isə adəti üzrə yuxarıların göstərişini yerinə yetirdiyini deməklə özlərinə haqq qazandırır.

Dövlətlərdə vəzifə tutmaq məsuliyyət, xalqa xidmət deməkdir. Normal cəmiyyətlərdə, xüsusi ilə ABŞ və Avropanın bir sıra ölkələrində  əhalinin ən çox beş faizi siyasətlə məşğul olur və bu beş faizin sayəsində hakimiyyətlər dəyişir, dövlətlər idarə olunur. Bu  onu göstərir ki,  məsuliyyəti üzərin götürən insanlar elə bu qədərdir. Əsasən insanlar müstəqil biznesə, özəl şirkətlərdə işləməyə daha çox  həvəs göstərirlər. Çünki yaxşı yaşamaq, yaxşı qazanmağın, tez varlanmağın  yolunu burada görürlər. Cəmiyyət elə formalaşıb ki, onlar vəzifənin çox ağır və çətin bir iş olduğunu, xalqa xidmətin məsuliyyətini çox gözəl dərk edirlər. Bizdə isə demək olar ki, tam əksidir. Hamı siyasətdən danışır, bilən də, bilməyəndə. Əksər insanlar  dövlət işində işləməyə can atırlar. Hətta rüşvət vermək bahasına olsa belə. Bu təkcə dövlət məmuru kimi gələcəkdə təqaüdə çıxmaq həvəsi deyil, daha çox tez bir zamanda çox gəlir götürüb varlanmaq üçün vasitə hesab edilir. Dövlətin ən kiçik işində işləməyə belə gəlir mənbəyi kimi baxılır. Bu səbəbdəndir ki, adətən çox zaman dövlət işində işləyənlərdən çak-çukunun olub-olmaması soruşulur. Çünki bu gün cəh-cəlal içində yaşayan, sərvətinə sərvət qatan, yüksək apartmanlar tikdirib, böyük bizneslərə sahib  olanlar məhz nazirlər, komitə rəhbərləri, onların qohumları, dövlətdə işləyən məmurlardır ki, bunu da rüşvət və korrupsiya hesabına ediblər. Bu gün rüşvət sisteminin bir kiçik həlqəsi olan kiçik məmurların belə az-çox şəraiti, altında lüks arabası və dolanışığı var. Təkcə onların aldığı əməkhaqqıları ilə sahib olduqları mülkləri müqayisə etmək deyilənlərin nə qədər real olduğunu sübut edir. Yəni görünən dağa heç bir bələdçi lazım da deyil.  Əndrabadi bir idarəetmə sistemi formalaşıb ki, onun adını belə qoymaq mümkün deyil. Nə tam avtoritar, nə tam totalitar, nə də tam diktatura demək mümkündür. 

Baş prokuror yanında Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə İdarəsi uzun müddət  bundan əvvəl yaransa da , hələ bu günə qədər hanasısa yüksək vəzifəlinin, komitə rəhbərinin, nazirin rüşvət və korrupsiyaya görə məsuliyyətə cəlb olması faktına rast gəlinməyib. Halbuli rüşvət və  korrupsiya  bu sistemin təməl prinsipidir.

 Türkiyədəki kimi  iri miqyaslı korrupsiya əməliyyatlarının Azərbaycanda aparılması idarəçilik sisteminin dağılması demək olar ki, bu da bu hakimiyyətin bütünlüklə çökməsiylə nəticələnər. Korrupsiyaya qarşı aparılan əməliyyatlarda sadəcə ara- sıra kiçik dövlət məmurlarının məsuliyyətə cəlb olunması isə  sadəcə bar verməyən budaqların budanması və görüntü yaratmaqdan başqa bir şey ifadə etmir. 

Dekabrın 17-də Türkiyədə aparılan antikorrupsiya əməliyyatlarında Azərbaycanda strateji əhəmiyyətli postlardan birinin, Türkiyə ilə Azərbaycanı birləşdirən yeganə ərazi olan Sədərək Gömrük Keçid Məntəqəsinin rəisi Mirrməhəmməd Seyidovun  Türkiyədə həbsi bir daha Azərbaycanda  korrupsiyanın səviyyəsindən xəbər verir. Və gömrük şefinin həbsindən sonra hadisə ilə bağlı rəsmi dövlət qurumlarının susması, digər günahkarların axtarılmaması, onun azad olunması ilə bağlı cəhdlər də yuxarıda yazdıqlarımızı sübuta yetirən kiçik arqumentlərdən biridir. Hesab edirik ki, təkcə bu hadisənin  araşdırılması Azərbaycandakı korrupsiyanın vəziyyətini çılpaqlığı ilə ortaya qoya bilər.

Türkiyədəki mənbələrimizin məlumatına görə isə  M. Seyidovun buraxılması ilə bağlı çalışmalar baş tutmazsa, barəsində irəli sürülən ittihamlar öz təsdiqini taparsa,  o üst-üstə 30 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilə bilər.

Elman Abbasov