Bir müddətdən sonra xalq artisti, bənzərsiz sənətkarımız Valeh Kəırimovun 70 yaşı tamam olur. Moderator.az-ın əməkdaşı belə bir fürsəti qaçırmamaq üçün yubilyarın ayrıla bilmədiyi teatra gedib onunla söhbətləşib.

Söhətdən öncə onun təklifi ilə əzəmətinə görə heç də Bakıdakı teatr binalarından geri qalmayan, əksinə, memarlıq üslubuna və genişliyinə görə onları qabaqlayan Sumqayıt Dövlət Musiqili Dram Teatrı ilə bizi tanış edir və söhbət əsnasında bildirir ki, ömrünün 45 ilini bu teatra həsr edib və yanvarın 16-da bu incəsənət məbədinə gəlişinin 45 ili tamam olub. “Deyəsən yubiley yubileyə qaışır” deyib söhbətimizə elə buradan da körpü salırıq:

-Bu 45 il ərzində heç Sumqayıtı Bakıya dəyişmək təşəbbüsü və ya tərəfinizdən belə bir cəhd olubmu? Yoxsa elə “Sumqayıt” deyib dayanmısınız bu yarım əsrdə?

-Bax gəlib özünüz də tamaşanın məşqinin üstünə çıxdınız. Hal-hazırda teatrda bir rejissor kimi tamaşa qoyuram. Mirzə Fətəli Axundzadənin “Molla İbrahimxəlil Kimyagər” əsərinin tamaşasını hazırlayıram. Bu gördüyünüz bina, pilləkənlərdən tutmuş foyeyə, qrim otaqlarından tutmuş 600 nəfərlik zala, səhnəyə qədər hər şey mənə çox doğma və tanışdı. Düzdür, bu binaya 5 ildir ayaq döyürəm. Ömrümün 30 ilini Sumqayıtda yaşamışam. Amma 15 ildir ki, Bakıda yaşayıram. Buna baxmayaraq iş yerim elə Sumqayıtdır.

-Yaşayış yerini dəyişsəniz də tamaşaçı ilə görüş yerini dəyişmədiniz...

-Çünki mən Sumqayıtı və sumqayıtlıları sevirəm. Bu şəhər mənə çox doğmadır. Nə gizlədim, vaxtilə bir-iki dəfə Bakıda işləməyə təşəbbüs də olub. Amma nəsə alınmayıb. Görünür, qismət deyilmiş. Amma səmimi etiraf edirəm ki, Sumqayıt teatrını ürəkdən sevdiyimdən az qala yarım əsr burda duruş gətirmişəm. Deməyim odur ki, ürəkdən sevməsən işləyə bilmərsən bir yerdə uzun müddət. Bilirsiniz, Sumqayıt mənə elə doğmadır ki, hətta həkimə müraciət etmək zərurəti yarananda da Bakıdan Sumqayıta gedirəm. Bütün sumqayıtlılar mənə doğmadır. Özü də yaşıma görə mən burdakıların çoxundan yerli adamam, belə deyək ki, sumqayıtlıyam. Ona görə də məndə bir az ərk də var.

-Teatrın zalları heç dolubmu?

-O zalın dolduğu vaxtlar çox olub.

-Təbii ki, əvvəllər dola bilərdi. İndiləri nəzərdə tuturam.

-Etiraf edək ki, tamaşaçı son illər teatrdan bir az uzaq düşüb. Özü də hər yerdə belədi. Lap Bakını götürün, orda da eyni vəziyyədir. Bu gün tamaşaçını teatra cəlb etmək xeyli çətinləşib. Bu məsələdə təkcə teatrın kollektivi və rəhbərliyi deyil, ətrafdan kömək ediləcəyi təqdirdə irəliləyiş əldə etmək olar. Sovet dönəmində teatrlara dövlət büdcəsindən ayrıca fond ayrılırdı. Teatrlara bilet satışı üçün bütün müəssisələrə göstəriş verilirdi ki, heç olmasa ayda bir dəfə həmin müəssisənin işçiləri bir tamaşaya baxsın. Bundan başqa bütün ölkə boyu mədəni kütləvi tədbirlər üçün ayrıca pul ayrılırdı və bizi zavod-fabriklərə, hətta kolxoz-sovxozlara tamaşa verməyə dəvət edirdilər. Bunun müqabilində də teatra pul keçirirdilər. Bir məsələ də var ki, sovet vaxtı hamı 8 saat işləyirdi, indiki kimi deyildi vəziyyət. İndi bir adam səhər saat 8-də evdən çıxır, gecə saat 11-dək gücü çatanadək işləyir. Evə də elə gəlir ki, teatr hayında olmur.

-Telekanallarda gedən tamaşalara, seriallara baxmağa vaxtınız olurmu? Səviyyə Sizi qane edirmi?

-Teatr tamaşalarına vaxtım olanda məmnuniyyətlə baxıram. Əgər serialları nəzərdə tutursunuzsa birmənalı bildirim ki, mən seriallara baxan deyiləm.

-Yəqin ordakı bayağılığa görə baxmaq istəmirsiniz...

-Bilirsiniz, açıq danışaq, maraqlananda vaxt da tapmaq olar. Seriallardakı süni aktyor oyunlarına baxmağa adamın səbri çatmır.

-Bayaq sovet dönəmindəki puldan danışdınız. Etiraf edilməlidir ki, indinin özündə də büdcədən kifayət qədər pullar ayrılır, ancaq onu səmərəli şəkildə istifadə etmək əvəzinə vecsiz seriallar çəkərək insanı sanki qəsdən iyrəndirirlər. Niyə tutaq ki, Sizin kimi sanballı aktyorlar qıraqda qala-qala az qala bazardan adam tutub rol verirlər?

-Ona görə ki, sanballı artistlərə bir az artıq pul verməli olurlar. Onlar da fikirləşirlər ki, xalq artistinə bu qədər pul verənə qədər elə öz dayım oğluna qəpikdən-quruşdan verib serial çəkərəm, həm ziyarət olsun, həm ticarət.

-Bu günədək neçə tamaşada və filmdə rol aldığınızı hesablamısınızmı?

-Düzü, saymamışam. Mən son illər az-az oynamağıma baxmayın, vaxt olub ki, Sumqayıt teatrındakı bütün baş rolları mən oynamışam. Onda tamaşaçı teatra gəlirdi deyə adamın enerjisi tükənmirdi. Elə olurdu ki, həftədə 4 dəfə tamaşa oynayırdıq.

-Amma filmlərdə çox az gözə dəydiniz...

-Açığı, məni filmlərdə çəkmədilər. Dəvət etmədilər. Özü də mən dəvət edilən yerdən çəkinməmişəm.

-Amma bircə “Bəxt üzüyü”ndə 50 filmdəki qədər populyarlıq qazandınız.

-“Bəxt üzüyü” də elə adı kimi bir qismət idi düşdü. Əvvəl Sumqayıt teatrında onun tamaşasını oynadıq. Sonra o tamaşa televiziyada göründü. Məhz tamaşanın camaat içərisində maraq yaratmasından sonra elə oldu ki, məni və Afaq Bəşirqızını çağırdılar öz rollarımızı kinoda da ifa elədik.

-Afaq xanımla son vaxtlar əlaqəniz varmı?

-Onların teatrı da təmirdəydi, hələ açılışı da olmayıb. Yəni mən gedəndə gedib teatrda onu görürəm, söhbələşirik. Axı hamı bir-birinin evinə getmir ki.

-Deyəsən heç telefonla da hal-əhval tutmursunuz?

-Niyə ki? Hərdən bir zəngləşirik.

-Onun da səhhətində problem vardı.

-Hə, xəsətxanada yanına da getmişdim. Şükür Allaha, vəziyyəti artıq yaxşıdır. Hardasa bir 10 gün olar hansısa tədbirdə görüşdük.

-Xalq artisti fəxri adını neçənci ildə almısınız?

-2000-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən imzalanan fərmanla almışam.

-Bir müddət öncə fəxri adların sağa-sola və haqqı olmayan adamlara verilməsinə etiraz edən xalq artisti Zeynəb Xanlarova belə bir təkliflə çıxış etmişdi ki, ümumiyyətlə bu adların verilməsindən imtina edilməlidir.

-Zeynəb xanım haqlıdır. Amma indi mən də xalq artisti adını almışam. İndi mən necə deyə bilərəm ki, mən almışam, daha heç kimə verilməısin? Adama nə deyərlər? Bundan imtina etmək yox, ədaləti bərpa etmək lazımdır.

-Sizcə ədaləti necə bərpa etməli?

-Onu vermək haqqı çatanlar deməməlidir ki, filankəs mənim bibim oğlu və ya xalam nəvəsidir, yaxud da kimin nəyidir, ona verməliyəm. Bilirsiniz, burada prezidenti qətiyyən qınamaq doğru deyil. Axı prezidentə siyahı gedəndə onun vaxtı olmur ki, həmin adları bir-bir oxuyub təftiş eləsin. O siyahıları təqdim edənlər düz etmirlər. Təqdimatlarda axtarmaq lazımdır yanlışlıqları. Bəzən elə vəziyyət yaranır ki, birinə xalq artisti adı verirlər, amma onu qonum-qonşusundan, yaxın ətrafından başqa kimsə tanımır. Deyəndə ki, filankəs xalq artistidir, hamı dodaq büzür ki, əşşi, o hara, xalq artisti hara? Hətta çıxın küçədə sorğu keçirin, xalq artisti adı alanların çoxunu cəmiyyət heç tanımır.

-Yəni elələri xalqın deyil, həmin sifarişli təqdimatları verənlərin artisti olur...

-Hansı yollarla aldıqları da hamıya bəlli olur. Amma utanmadan “mən xalq artistiyəm” deyirlər.

-Dediniz ki, vaxtilə enerjiniz var idi və həftədə 4-5 tamaşada baş rolda oynayırdınız. Məşədi İbadın “nə qədər qoca olsam da min cavana dəyərəm” sözlərini tez-tezmi dilinizə və qəlbinizə gətirirsiniz?

-Məndə o enerji tükənməyib. Çox şükürlər olsun ki, 70-i haqlasam da sağlamam. Bunu təbiətin mənə bəxş elədiyi bir nemət hesab edirəm. Bax indi məşqdən çıxmışam, indi mən təzədən qayıdıb məşq də edə bilərəm, tamaşa da oynayaram. Mən bu günə qədər teatrda, məşqdə, tamaşada “yoruldum” sözünü dilimə gətirməmişəm. Əksinə, teatrda mən dincəlirəm.

-70 illik yubileyiniz konkret nə vaxtdır?

-Mart ayının 21-də.

-Deməli, Novruz bayramına düşür yubileyiniz, bu ki, ikiqat bayramdır...

-Mart ayına o qədər böyük sənətkarların ad günləri düşür ki, adama yer qalmır.(gülüşürük) Bir dəfə zarafatla televiziyada dedim ki, nə əcəb məni də çağırmırsınız? Siyahını göstərib dedilər ay Valeh müəllim, vallah, baxın Səməd Vurğun, Cəfər Cabbarlı kimi o qədər adam var ki, günlər “zanit”di, sən hardan yada düşəcəksən?

-Moşu xoşbəxtliyin qafiyəsini tapa bilmədi, bəs Valeh Kərimov həyatda və peşəsində belə bir sindrom yaşamadı ki?

(Ardı var...)