Təsadüfi deyil ki, Türkiyədə keçirilən və qardaş ölkənin siyasi həyatını alt-üst edən böyük rüşvət əməliyyatı zamanı azərbaycanlı məmur - Sədərək gömrük-keçid məntəqəsinin rəisi Mirməhəmməd Seyidov da həbs olunub. Bu da bağlantı barədə ən ciddi fakt hesab olunur.

Məlumatda bildirilir ki, bu araşdırmalar Türkiyə hökuməti səviyyəsində deyil, istintaq qrupu səviyyəsində aparılır. Bu məsələdə Ərdoğan hökuməti ilə istintaq qrupunun mövqeyi fərqlidir. R.Zərrab Ədoğan hökumətinə və AKP-yə yaxın şəxs hesab edilir. Ona görə də hökumət bu araşdırmada maraqlı görünmür. Ancaq istintaq qrupu bu araşdırmada israrlıdır və R.Zərrabın Bakıdakı əlaqələrini təftiş edir.

Məlumatlara görə, iş adamının Bakıdakı ən böyük tərəfdaşı “Zaminbank” olub. İstintaq qrupunda bu bank vasitəsi ilə çirkli pulların yuyulması ilə bağlı məlumatlar var.

Azərbaycanın bank sektorundakı mənbələrdən “Yeni Müsavat”a sızan məlumata görə, Azərbaycanın bank sektorunda iki bank İranın çirkli pulların yuyulması ilə məşğul olub: “Royalbank” və “Zaminbank”. Bu, ABŞ kəşfiyyatının da diqqət mərkəzində olub. Hətta sözügedən məsələ ABŞ diplomatlarının “WikiLeaks” saytında açıqlanan məxfi teleqramlarında da qırmızı xətlə keçib. ABŞ hökumətinin təzyiqləri ilə “Royalbank” qapadıldı, “Zaminbank”a isə xəbərdarlıq edildi".

Mənbənin məlumatına görə, “Zaminbank” bağlanmaq təhlükəsindən qurtulsa da, çirkli pulların yuyulmasında iştirakı məhdudlaşdırıldı. Bu səbəbdən də bankda maliyyə sıxıntıları yaranmağa başladı və bu sıxıntılar bu günə qədər davam edir.

Ötən saylarımıza bank sektorundakı fərqli bir mənbəyə istinadla “Zaminbank”ın yaşadığı maliyyə sıxıntıları ilə bağlı məlumat yaymışdıq. Məlumatlar fərqli mənbələrdən ötürülsə də, bir-birini tamamlayır. Həmin məlumatlara görə, bankın maliyyə göstəriciləri xeyli pisləşib. Bankda hesabı olan müəssisələr üçün pullarını çıxartmaq əsil müşkülə çevrilib. Pul çıxartmaq üçün ən azı 1 həftə öncə sifariş verilməlidir. Halbuki normal banklarda hesabdan pul çıxartmaq üçün sifarişə ehtiyac yoxdur, yəni istənilən bank günü (istirahət və bayram günlərindən başqa) problemsiz pul çıxartmaq olar.

“Zaminbank”ın rəhbərliyi müxtəlif mənbələrdən banka maliyyə cəlb etmək istəsə də, cəhdləri alınmayıb. Ona görə də sonuncu ümid yeri kimi əmanətlərin həcmini artırmaq üçün stimullaşdırıcı layihələr həyata keçirməyə məcbur olub. “Zaminbank” 21 illiyi münasibətilə əmanət faizlərini artırıb. Azərbaycan manatı ilə və ABŞ dolları ilə yerləşdirilən əmanətlər illik 12 faizlə qəbul olunacaq. Burada bank hətta istehlakçı hüquqlarını pozmaqdan belə çəkinməyib. Bank rəsmən bəyan edib ki, “Zaminbank”da yerləşdirilən əmanətlər Azərbaycan Əmanətlərin Sığortalanması Fondu tərəfindən sığortalanır. Əslində isə “Zaminbank” reklamında potensial müştərilərini aldadır. Çünki Mərkəzi Bankın qəbul etdiyi qərara görə, ötən ilin avqustun 1-dən yalnız illik 10 faizə qədər əmanətlərin sığortalanması haqda qərar qəbul edib. Buna qədər isə 12 faizə qədər qoyulan əmanətlər sığortalanırdı. “Zaminbank” müştərilərinə yanlış məlumat verməklə, həm istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı qanunvericiliyi, həm də Mərkəzi Bankın qaydalarını pozub.

Bu isə müştərilər üçün böyük risklər yaradır. Yəni bank müflis olarsa (bu ehtimal da kifayət qədər yüksəkdir), əmanətçilərin pulları batacaq. “RoyalBank” müflis olarkən əmanətçilərin əksəriyyəti bu aqibəti yaşadı. İndi “Zaminbank”ın da müştəriləri oxşar aqibətlə üzləşmək təhlükəsini yaşayır.

“Yeni Müsavat”ı bu mövzuda bilgiləndirən mənbə iddia edir ki, “Zaminbank”ın maliyyə sıxıntıları yaşaması təbiidir. Çünki çirkli pulların yuyulmasından əldə edilən gəlirlər bankın əsas gəlir mənbəyi sayılır. İndi bu mənbə xeyli zəiflədiyindən kənardan vəsait cəlb etmək lazım gəlir. Adı ABŞ kəşfiyyatının qara siyahısında olan “Zaminbank”dan Avropa donorları üz döndərib. Ona görə də ümid yerli qaynaqlara qalıb. 

“Zaminbank” və “Royalbank”ın çirkli pulların yuyulmasında iştirakını Rusiya KİV-ləri də dolayısı ilə təsdiqləyib. 2012-ci ilin fevralında Rusiya hüquq-mühafizə orqanları çirkli pulları “yumaq” üçün fəaliyyət göstərən mafioz azərbaycanlı qruplaşmanı ifşa edib. O vaxt “Rosbalt” agentliyi bu qruplaşmanın işi üzrə başa çatan məhkəmə prosesinin materiallarına əsasən şəbəkənin fəaliyyətinə dair şok məlumatlar yaymışdı. Bildirilirdi ki, Moskvanın Savelyev rayon məhkəməsində “Ticarət-Tikinti Bankı”nın iki əməkdaşı və bir qrup Azərbaycan vətəndaşı qanunsuz yollarla çirkli pulları nağdlaşdırmaq və digər ittihamlar üzrə təqsirli biliniblər. Məlum olub ki, qruplaşma üzvləri iki il ərzində hər həftə Bakı aeroportundan Bakı-Moskva aviareysi ilə kisələrə doldurulmuş vəziyyətdə 22-25 milyon dollar arası nağd pul daşıyıblar. Pullar Azərbaycan və Türkiyədən olan zənginlərə məxsus olub, çirkli pulların yuyulmasını həyata keçirənlər özlərini ərəb şeyxlərinin adamları kimi təqdim ediblər. Böyük ehtimalla bu pulların bir hissəsi R.Zərraba məxsus olub.

AzNews.az saytının məlumatına görə isə, R.Zərrabla bağlılığı olan və Azərbaycanda bir çox sektorlarda fəaliyyətini hazırda da davam etdirən “NAB Holding”lə bağlı araşdırmalar başlayıb. Sayt iddia edir ki, R.Zərrabın İranla bağlı həyata keçirdiyi qanunsuz fəaliyyətdə “Bank of Baku” da iştirak edib. İş adamının biznes setinə “Qafqaz Lizinq”, “Buta Sigorta” “Sultan”™s Restaurant” və “Sultan”™s Plus” da daxildir.

“Bank of Baku” İdarə Heyətindən “Yeni Müsavat”a daxil olan məlumata görə, bankın adının bu məsələdə hallanması böhtandan başqa bir şey deyil: “Bank of Baku" Azərbaycanın bank sektorunda şəffaflığı ilə seçilən banklardan biridir. “Bank of Baku”nun uğurlarının etirafı kimi Moody”™s beynəlxalq reytinq agentliyinin mövqeyini göstərmək olar. 2012-ci ildə reytinq agentliyi “Bank of Baku”nun B2 uzunmüddətli reytinq üzrə proqnozunu stabildən pozitiv səviyyəyə dəyişdi. 2013-cü ildə isə Moody”™s “Bank of Baku”nun ümumi reytinqini  B2 səviyyəsindən yüksəldərək uzun müddətli gözlənti reytinqi stabil olan B1 reytinqi kimi təsdiq etdi. Moody”™s təhlilçilərinə görə, reytinqin gücləndirilməsinə təsir edən əsas faktorlar “Bank of Baku”nun güclü maliyyə göstəriciləri, şəffaflıq, möhkəm avtonom kreditvermə imkanları və aktivlərin yüksək keyfiyyətli olmasıdır. Bu məsələdə bizim adımızın hallanması uğurlarımızdan narahat olan rəqiblərimizin əməlidir. Bizə rəqabətdə uduzduqlarından bu yolla nüfuzumuza xələl gətirməyə çalışırlar".

Mövzunu davam etdirəcəyik.