Tanınmış iş
adamı, PALMALİ Şirkətlər Qrupunun prezidenti Mübariz Mənsimov yap.org.az
saytına müsahibə verib. Moderator.az həmin müsahibəni təqdim edir:
-
Mübariz müəllim, Azərbaycanda sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı mövcud vəziyyəti
necə qiymətləndirmək olar?
-
Son 10 ildə Azərbaycanda müşahidə edilən sosial-iqtisadi tərəqqi mahiyyət və
miqyasına görə Azərbaycan tarixində görülməmiş bir hadisədir. Bu hadisə
Vətəndən uzaqda dahi aydın şəkildə görünür. 20 ilə yaxındır ki, Vətəndən
uzaqdayam və son on il ərzində əldə edilən nailiyyətləri bir fenomenal olay
kimi görürəm.
Hər
bir ölkənin iqtisadi qüdrət göstəricisi hesab edilən Ümumi Daxili Məhsul
Azərbaycanda bu dövr ərzində 3 dəfədən çox artmışdır. Neft və qaz sahələri ilə
yanaşı, iqtisadiyyatın şaxəli inkişaf etdirilməsində mühüm nailiyyətlər
qazanılmışdır, yeni iş yerləri yaradılmış və əhalinin həyat səviyyəsinin
yüksəldilməsində vacib uğurlar əldə edilmişdir. Məni ən çox sevindirən
Azərbaycanda yoxsulluq səviyyəsinin 9 dəfə azalmasıdır.
Belə
bir inkişafın özülündə duran ən mühüm amillərdən biri sahibkarlığın
iqtisadiyyatın əsas aparıcı qüvvəsinə, yəni “lokomotivinə” çevrilməsidir. Bu
gün özəl sahibkarlıq qurumları artıq həm daxili bazarın tələbatının
ödənilməsində, həm də ölkənin ixrac potensialının artırılmasında həlledici rola
malikdir. Burada bazaryönümlü islahatların gecikmədən və səmərəli şəkildə
aparılması önəmli rol oynayıb.
Sahibkarlığın
dəstəklənməsi və investisiya mühitinin yaxşılaşdırılması sahəsində Azərbaycanda
əldə olunan uğurlar nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən ilbə-il müsbət
qiymətləndirilməsi də prezident İlham Əliyevin gördüyü işlərin və yürütdüyü
siyasətin nə qədər doğru olduğunu göstərir.
-
Sizcə, regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı dövlət proqramı necə
həyata keçirilir?
-
Dünya ölkələrinin təcrübəsi göstərir ki, sürətli iqtisadi artım və sənayeləşmə
mövcud olan ölkələrdə paytaxtlar və iri meqapolislər daha sürətlə inkişaf edir,
ucqar kənd yerləri və ətraf bölgələr isə geridə qalır. Bəzən belə inkişaf
modeli ona gətirib çıxarır ki, ucqar bölgələrdə işsizlik artır, yoxsulluq
dərəcəsi yüksəlir.
Azərbaycanda
isə həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasətin əsas prioritetlərindən biri də
ölkənin regionlarının tarazlı inkişaf etdirilməsidir. Dövlət səviyyəsində qəbul
olunmuş məqsədli proqramlar vasitəsilə Azərbaycanın bölgələrində həm sosial,
həm də istehsal infrastrukturunun inkişafı imkan verir ki, bölgələrdə sosial məsələlər
də daha səmərəli şəkildə həll olunsun.
Bu
söylədiklərimi tez-tez ölkəmizin Cənub bölgəsinə getdiyim və bilavasitə
apardığım müşahidələrə, araşdırmalara görə söyləyirəm. Hazırda regionların
sosial-iqtisadi inkişafı üzrə ikinci Dövlət Proqramı həyata keçirilir və bu il
yekunlaşmaq üzrədir. Proqramın icrası Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab
İlham Əliyevin daimi nəzarətindəndir və əminəm ki, adıçəkilən Dövlət
Proqramında nəzərdə tutulmuş vəzifələr tam və artıqlaması ilə yerinə
yetiriləcəkdir. Bildiyim qədər Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə yeni 5 illik Dövlət Proqram üzərində
çalışır. Bu olduqca sevindiricidir, çox qürurluyam.
-
Sizin Prezident İlham Əliyevin sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı sərəncamlarına
münasibət necədir?
-
Bayaq dediyim kimi, sahibkarlıq iqtisadiyyatın aparıcı qüvvəsinə çevrilib.
Əlamətdardır ki, işgüzar mühitin qabaqcıl beynəlxalq standartlar əsasında
təkmilləşdirilməsi Azərbaycanda dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərindəndir. Buradan,
xaricdən baxanda, məsələn, Azərbaycanda sahibkarlıq fəaliyyətinin dövlət
qeydiyyatının “bir pəncərə” prinsipi ilə həyata keçirilməsi, yaxud sahibkarlara
güzəştli şərtlərlə kredit verilməsi ancaq alqışlanmalıdır. Bu bizim beynəlxalq
iqtisadi çevrələrdəki reytinqimizi də xeyli yüksəldir, ölkənin investisiya
cəlbediciliyini daha da yüksəldir.
İşlə
əlaqədar çox səyahət edirəm, ayın 15-20 günü İstanbuldan kənardayam, hər gün
müxtəlif miqyasda iş adamları, sahibkarlarla qarşılaşır, fikir mübadiləsi aparıram.
Bu gün onların hamısı ölkəmizə, onun sabahına inanır, inamla yatırımlar həyata
keçirirlər. Bu da nəticə etibarı ilə iqtisadiyyatın inkişafında və onun
strukturunun şaxələnməsində öz əksini tapır. Bütün bunlar əsas məqsədə xidmət
edir - yeni iş yerlərinin yaradılması və əhalinin sosial rifahının
yaxşılaşdırılması.
-
Sizcə, Türkiyə ilə Azərbaycan arasında iqtisadi münasibətlər sahəsində və bu
münasibətlərin daha da inkişaf etdirilməsi üçün nə etmək lazımdır?
-
Türkiyə-Azərbaycan iqtisadi münasibətləri son illər sevindirici dinamika
nümayiş etdirməkdədir. Əgər Azərbaycanın müstəqilliyinin ilk illərində, yəni
1990-2000-ci illərdə bu münasibətlər əsasən ticarət əlaqələri ilə
məhdudlaşırdısa, bu gün həm ikitərəfli ticarət daha da genişlənir, həm də
iqtisadi əməkdaşlıq yeni mərhələyə - sıx iqtisadi inteqrasiya mərhələsinə qədəm
qoymaqdadır. Türkiyə kapitalının Azərbaycan iqtisadiyyatında fəal iştirakı,
eyni zamanda, Türkiyədə də Azərbaycan mənşəli kapital qoyuluşlarının geniş
vüsət alması məhz bundan xəbər verir.
Mənə
elə gəlir ki, biz artıq elə bir mərhələyə yaxınlaşırıq ki, dünya iqtisadi
arxitekturasında Türkiyə və Azərbaycan vahid mövqedə yer almaları gündəmdə
durur. Dövlət səviyyəsində həyat keçirilən iqtisadi əməkdaşlıq, o cümlədən
artıq öz bəhrəsini vermiş və bu gün də verən Baklı-Tiflis-Ceyhan kəməri, tikilməkdə
olan və yaxın gələcəkdə istifadəyə veriləcək Bakı-Tiflis-Qars dəmir yolu,
həmçinin qarşıdakı yaxın illərdə həyata keçiriləcək TANAP layihəsinin kimi
irimiqyaslı enerji və logistik layihələrin reallaşdırılması bu məsələnin
gerçəkliyə çevrilməsinə etibarlı zəmin yaradır.
Bununla
yanaşı, bu gün çox vacib bir məsələ, fikrimcə, iki ölkə arasında iqtisadi,
digər əlaqələr üçün əngəl ola biləcək, bu əlaqələri hər hansı şəkildə əngəlləyə
biləcək maneələrin araşdırılması və onların tezliklə aradan qaldırılması
olmalıdır. İkitərəfli ticarət, əmək miqrasiyası, qarşılıqlı investisiya
mühitinin optimallaşdırılması, həmçinin iqtisadi qanunvericiliyin
eyniləşdirilməsi aktual istiqamətlər kimi qeyd edilə bilər.
-
Azərbaycan ”“ Türkiyə iqtisadi əlaqələrinin indiki vəziyyəti gələcəkdə bu
ölkələrin iqtisadi güc mərkəzlərinə çevrilməsinə stimul verə bilərmi?
-
Düşünülmüş və ardıcıl həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində bu
mümkün ola bilər. Azərbaycan Cənubi Qafqazda, Türkiyə Yaxın Şərqdə iqtisadi güc
mərkəzinə çevrilə bilər. Artıq bu istiqamətdə gərəkli addımlar atılmış və
müsbət nəticələr var. Bu işlər qarşıdakı illərdə daha mütəşəkkil qaydada
aparılmalı, zəruri islahatlar həyata keçirilməli, biznes mühiti
yaxşılaşdırılmalı, təhsilin və səhiyyənin inkişafına xüsusi diqqət
yetirilməlidir. Eyni zamanda, vacib infrastruktur layihələrinin
gerçəkləşdirilməsi davam etdirilməlidir. Bununla bərabər, yaxın qonşu ölkələrlə
də qarşılıqlı faydalı iqtisadi əməkdaşlıq əlaqələri daha da gücləndirilməli,
beynəlxalq hüquq münasibətlərinə riayət olunmalıdır.
Qitələrə
yayılmış Palmali Vətənim, onun parlaq gələcəyi üçün hər zaman maddi və mənəvi
dəstəyini əsirgəməyəcəkdir.
-
Palmali Şirkətlər Qrupunun Azərbaycanda daha hansı layihələri gözlənilir?
-
Bildiyiniz kimi Lənkəranda bizim modern süd və süd məhsulları zavodumuz var.
Qeyri-təvazökarlıq kimi olmasın, apardığımız bazar araşdırmaları bizim Pal Süd
brendinin xalq tərəfindən sevildiyini göstərir. Buraya böyük miqdarda kapital
qoymuşuq, bu zavod cənub bölgəsinin ən önəmli quruluşlarından biridir. Təbii
ki, mən və mənim komandam bu brendin daha da inkişaf etdirilməsi üzərində
düşünür, böyük planlar üzərində çalışır. Düşünürəm ki, Palmali-nin Azərbaycanda
kənd təsərrüfatı və qida sektoruna yatırımları durmadan davam edəcəkdir.
Dəniz
daşımaçılığı, yəni gəmiçilik bizim əsas işimizdir. Lakin, Sizin də bildiyiniz
kimi bu gün 30 minə yaxın çalışanımızla biz gəmiçilik xaricində həm də turizm,
otel biznesi, inşaat, aviasiya, tərsanəçilik, liman işlətməsi, media və b.
sahələrdə də fəaliyyət göstəririk. Bu fəaliyyətlər dünyanın 20-dən çox
ölkəsindəki ofis və təmsilçiliklərimiz vasitəsilə aparılır. Yaxın zamanda
Vətənimdə başqa sahələrə də irimiqyaslı yatırımlar qoymağı planlayır və bununla
da Dövlət Başçımızın yürütdüyü uğurlu iqtisadi siyasətə öz dəstəyimizi
göstərməyi düşünürəm.
Azərbaycanımızı
önümüzdəki illərdə daha da böyük zirvələrə daşımaq üçün Böyük Millətimiz birlik
və bərabərlik içində gecə-gündüz demədən çalışmalı, Qarabağımızın xoş sabahı
uğrunda hər şeyimizi fəda etməliyik. Mən də çoxmillətli və çoxminli Palmali
ailəsi ilə birlikdə hər zaman xalqımın, onun Prezidentinin yanındayam.
Qarşıdakı
Prezident seçkilərində mən səsimi Ulu Öndər Heydər Əliyevin layiqli davamçısı
olan cənab İlham Əliyevə verəcəyəm. Müdrik və uzaqgörən xalqımızın da
namizədinin möhtərəm İlham Heydər oğlu Əliyev olduğuna inanıram.