Bu gün “Bilik günü”, yeni dərs ilinin başlanğıcıdır. Bir vətəndaş, paytaxt sakini, valideyn olaraq yeni qayğılar aləminə yuvarlanırıq bu gündən. Bilmirəm “təhsil millətin gələcəyidir” fikrini ilk dəfə Heydər Əliyev deyib ya yox, mən deyərdim ki, təhsil bir millətin onurğa sütunu, ölüm-qalım məsələsidir. Bəli, bu gün Azərbaycan millətinin taleyi həll olunur təhsilimizin bütün pillələrində. Vəziyyət hər kəsə tanış olduğundan yenidən Amerika-zad kəşf etmək həvəsində də deyiləm. Sadəcə ömrünü şam kimi əridən müəllimlərə cəmiyyətimizdəki daşlaşmış qeyri-adekvat münasibəti bir daha qınamaq amacıyla bu yazını yazmaq qərarına gəlmişəm. Özü də mənə stimulu həmkarım, təqdimata ehtiyacı olmayan publisist-jurnalist Heydər Oğuz verib. Onunla facebook-da tez-tez yazışıram və nədənsə son bir həftədə qeybə çəkildi. Nəhayət, üzrxahlıq edərək “bilirsən, qardaş, dərslərin açılmasına az qalıb deyə bütün müəllimlər dişlərini düzəltdirir, onunçün başım qarışıqdı” yazdı. Doğrusu, söz məni yaman tutdu. Yeri gəlmişkən, illər öncə Heydərlə “Hürriyyət”də külüng çalmışdıq, sonradan birdən-birə jurnalistikanın daşını atıb bilirsiniz hansı işin qulpundan yapışdı? Stomatologiyanın. Bəli, mən də inanmadım ki, jurnalistika hara, dişqayırma hara? Bu sualıma da hazır cavabı varmış “brat”ımın- bilirsən, qardaş, bu ölkədə hər kəsi dişimə vuraraq nə yuvanın quşları olduqlarını öyrəndikdən sonra qərara gəldim ki, millətin sağlam dişə ehtiyacı siyasətçidən və jurnalistdən daha çoxdur...
Sonradan
siyasətə baş vuran və Ədalət Partiyasında sədr müavini kimi siyasi fəaliyyətini
davam etdirən Heydər Oğuz bu gün də demək olar ki, düşüncə sirdaşım olaraq həm
də moderator.az saytının ştatdankənar müxbiridir.
Beləcə,
artıq əsas məsələyə keçməyin tam zamanı. Mən hesab etmirəm ki, yeni dərs ilinə
başlanmasıyla müəllimlər şagirdə-tələbəyə bir müştəri, yaxud da yağlı əppək
kimi baxacaqlar. Doğrudur, gizlədiləcək nə qaldı ki, şagirdləri özünün çörək
ağacı hesab edən xeyli sayda müəllim var. Üstəlik məncə cəmiyyətdə və mətbuatda
repetitorluqla bağlı bu qədər zəhlətökən polemikalara da ehtiyac yoxdur. Orta məktəblər
bəlli səbəblərdən şagirdə normal təhsil verə bilmirsə valideyn öz övladının gələcəyi
üçün müəllimə münasib “təhsilhaqqı” verərək bu çatışmazlığı ardan götürür. Nəticədə
hər iki tərəf udur, baxmayaraq ki, bu zaman
uduzan tərəf-təhsil sistemi kimsənin umrunda olmur. Buna obrazlı olaraq
müəllimin dişlərini yeni dərs ilinə kökləməsi, itiləməsi kimi yanaşmaq məncə ədalətsizlikdir.
Bəla
orasındadır ki, illərdi az qala “Qordi düyünü”nə çevrilmiş təhsil problemlərimiz
də düşünüldüyü kimi çətin həll olunası məsələ deyil və bu labirintdən çox
asanlıqla sivişib çıxmaq mümkün. Burada
sağlam məntiq və siyasi iradə başlıca şərtdir. Görkəmli alim, parlamentin təhsil
komitəsinin keçmiş sədri Şahlar Əsgərovla təhsilimizin üzləşdiyi problemlərlə
bağlı çoxsaylı söhbətlərimiz olur və qocaman professor da bu qənaətdədir ki, müəllimlərin məvacibi
ölkədəki orta aylıq əmək haqqından ən azı 20 faiz yüksək olmayınca cəmiyyətdə
bu peşə sahiblərinin urvatı olmayacaq və onların gözü orda-burda qalacaq. Çıxış
yolu da var- ucdantutma ən aşağı bal toplayanları müəllimlik ixtisaslarına yönləndirməkdənsə
ən azı 500-dən yuxarı bal toplayanların müəllimlik adı uğrunda yarışa qoşula
biləcəyi bir kriteriya müəyyənləşməli və ölkənin ən savadlı gəncləri müəllim
statusuyla gələcək auditoriyaların bəzəyinə çevrilməlidir. Üstəlik, əsl fədakarlıq
və millətsevərlik sərgiləyərək başqa cəlbedici ixtisasları deyil, məhz müəllimliyi
seçdiklərinə görə hətta ilkin mərhələdə bir pilot layihə olaraq həmin cəfakeşlərə
ikiqat, üçqat məvacib də vermək olar. Bunu etmək bu qədərmi çətindir? Məncə yox, yetər ki, səmimi istək olsun. Şəxsən
mən yeni nazirin yerinə olsaydım, bu tarixi fürsəti qaçırmazdım...
Zülfüqar
Hüseynzadə