Xəbər verdiyimiz kimi, bu günlərdə İspaniyanın RTVE birinci kanalında “Urartu. Unudulmuş Padşahlıq” filminin nümayişi həyata keçirilib. Rejissoru Vagi Vardanyanın, prodüseri isə HAYASA mədəniyyət və təhsil mərkəzinin qurucu direktoru Tiqran Manasyan olan filmdə Urartu dövləti ilə bağlı tarixi həqiqətlər təhrif edilib, tamamilə saxtalaşdırılıb. Filmdə antik dövrün ən güclü dövlətlərindən biri olan Urartu Ararat diyarı kimi təsvir olunub, ermənilərin bu qədim dövlətin varisləri olduğu ideyası vurğulanıb.

Moderator.az olaraq ermənilərin tarixi müstəvidə həyata keçirməyə çalışdıqları növbəti təxribatı AMEA-nın Qafqazşünaslıq İnstitutunun “Ermənişünaslıq” şöbəsinin rəhbəri, görkəmli tarixçi-pedaqoq, tarix üzrə elmlər doktoru Qasım Hacıyevlə söhbətimizdə şərh etməyə çalışdıq.

-Qasım müəllim, bildiyiniz kimi ermənilər bu günlərdə Urartu dövlətinin ermənilərə məxsusluğu ilə bağlı yeni bir film çəkdilər və bu filmin dünyanın bir çox ölkələrində nümayiş etdirilməsi nəzərdə tutulur. Maraqlıdır, ianə hesabına yaşayan, ağır iqtisadi-sosial problemlərdən əziyyət çəkən Ermənistan bu cür təbliğatlar üçün gərəkli olan vəsaiti haradan tapır?

-Bildiyiniz kimi, dünyanın bir çox ölkələrində erməni diasporları, habelə erməniləri himayə edən müəyyən qüvvələr mövcuddur.  Onlar ac-susz ermənilərə kömək adı ilə topladıqları pulların hamısını təxribatlara xərcləyirlər. Onların təxribatının kökündə isə daha çox anti-türk fəaliyyəti dayanır. Onlar uydurma düşmən obrazı yaardıblar və bu düşmən də onların fikrincə türklərdir. Ermənilərin fikrincə, onların mədəni, mənəvi, sosial, iqtsiadi, siyasi baxımdan acınacaqlı durumda olmalarının, hətta dövlətlərinin olmamasının səbəbkarı türklərdir. Bu təbliğata külli miqdarda pul xərcləyir, kitablar yazır, filmlər çəkdirirlər və s. Məqsəd dünyanı öz yalanlarına inandırmaqdır.

-Ermənilərin onlarla heç bir əlaqəsi olmayan dövlətləri öz adlarına çıxması, özlərinə süni tarix yaratmaq cəhdləri sizcə nə ilə bağlıdır?

-Biz onların çox belə uydurmalarına şahid olmuşuq. Onlar özlərini qədim dövlətə malik xalq kimi qələmə vermək istəyirlər.

Ilk növbədə onu demək lazımdır ki, ermənilərin qədim mənbə saydıqları onlarla mənbə düzəldiblər. Onların böyük əksəriyyəti saxta mənbələrdir. Digər mənbələrdə isə ən yaxşı halda yalnız ermənilər, erməni xalqı haqqında fikirlər var. Heç bir yerdə erməni dövləti və ya Ermənistan haqında bir fikir belə yoxdur. Sonradan meydana çıxan erməni “tarixçiləri” isə bu mənbələrə istinad edən zaman “ermənilər” və ya “erməni xalqı” ifadələrini “erməni dövləti” və ya “Ermənistan” kimi qeyd edərək, xalq hqqındakı fikirləri dövlətə aid fikirlər kimi təqdim etməyə çalışır.

Ermənilər Şərqin ən qədim dövlətlərindən biri olan Urartunu qədim erməni dövləti kimi təqdim etməyə cəhd edirlər. Necə ki, o vaxtı Manna dövləti, Assuriya dövləti, Het dövləti var idi. Urartu da bu dövlətlər içərisində ən qədim dövlətlərdən biri idi. Urartu dövləinin paytaxtı Tuşpa, yəni indiki Van şəhəri olub.

Mən bu şəhərdə 1992-1993-cü illərdə, eləcə də sonrakı dövrlərdə dəfələrlə olmuşam, oradakı arxioloji qazıntılarda da iştirak etmişəm. Onların Urartu dövləti haqqında yazdıqları ilə ermənilərin yazdıqlarını müqayisə edəndə ermənilərin yazdıqları olduqca gülünc görsənir.

-Urartunun ermənilərlə bağlılığı haqqında yalanların tarixi haqqında nə deyə bilərsiniz?

-Urartu dövlətinin ermənilərin babası olması fikri ilk dəfə Sankt-Peterburqdakı Ermitaj muzeyinin direktoru Boris Piotrovski erməni akademiklərin göstərişi ilə səsləndirib. Bununla bağlı kitablar - “Qədim Urartu”, “Van çarlığı”, “Qızıl təpə”  əsərlərini yazıb. Bu əsərləri ondan qabaqçı erməni tarixçilərinin yazdıqlaır ilə birləşdirərək qədim erməni dövləti tarixi yaradıblar.

-Bəs sizcə Urartu dövlətinin ermənilərlə yaxından-uzaqdan bir bağlılığı varmı?

-Ermənilərin Urartu dövləti haqqında yazdıqlarının hamısı uydurmadır, saxtadır, yalandır.

Mən hələ 1992-ci ildə ilk dəfə Ankaraya gedəndə tarix-coğrafiya kurumunda oldum. Mən Van şəhərinə getmək, oradakı arxioloji qazıntılarda iştirak etmək istəyimi bildirəndə, orada bir professor mənə bir dissertasiya göstərdi.Həmin dissertasiyada bir türk tarixçisi yazır ki, mən ömrümün çox hissəsini Urartu tarixini öyrənməyə sərf etmişəm, 700-ə yaxın Urartu yazısı, sözü oxumuşam. Onların içərisində 7 ədəd də olsun erməni sözü yoxdur. Buradan belə çıxır ki, sovetlər ölkəsində yaşayan ermənilər xristian qardaşlığından istifadə edərək Urartunu özlərinə baba düzəldib ki, bu da həddindən artıq böyük saxtakarlıqdır.

Biz sonrakı dönəmlərdə İğdırdan tutmuş Konyaya qədər bir çox şəhərlərdə keçirilən simpoziumlarda, konfranslarda iştirak etdik. Qafqazşünaslıq institutunda da beynəlxalq konfranslar təşkil etdik, hansı ki, bu konfranslara xarici ölkələrdən çoxlu nümayəndələr gəlirdi.

Bu tədbirlərəd keçirilən görüşlərin, səslənən fikirlərin hamısının təhlili göstərir ki, ermənilərin qədim dövlət, qədim tarix haqqında dedikləri hamısı uydurmadır. “Böyük Ermənistan” haqqında deyilənlər də, Urartunun guya qədim erməni dövləti olması haqqında səslənən fikirlər də cəfəngiyyatdır.

-Ermənilərin bir çox hallarda Avropa tarixçilərini Qarabağa gətirdikləri, oradakı tarixi abidələri ermənilərə məxsus maddi-mədəniyyət nümunələri kimi təqdim etdikləri ilə bağlı da fikirlər mövcuddur. 

-Tamamilə doğrudur. Ermənilər sadəcə İspaniyada deyil, Belçikada, Norveçdə, İsveçdə öz cəfəng fikirlərini təbliğ edir. Bu ölkələrin elm adamlarını aldadıb Azıx mağarasına gətirir, bunu ermənilərə aid maddi-mədəniyyət nümunəsi kimi təqdim edirlər. Avropalı elma damlarını Şuşa ətrafında Tağlar mağarasına aparırlar. Guya ki, azərbaycanlıların bu mağaradan heç xəbərləri olmayıb. Bir sözlə, onlar uydurma, cəfəng işlərlə məşğul olurlar. Onların tarixçi alimləri fantazyor, siyasətçiləri isə saxtakardır. Onların elmi-siyasi fəaliyyət adına atdıqları addımları ancaq bu cür xarakterizə etmək olar.

Seymur ƏLİYEV