Son günlər xalq artisti, Azərbaycan xalqının böyük sənətkarı Afaq Bəşirqızı ilə bağlı bəzi media orqanları və sosial şəbəkələrdə çoxsaylı ittihamedici fikirlər yer almaqdadır. Bu fikirlərdə A.Bəşirqızının cəmiyyətə, ictimai rəyə hörmət etmədiyi, söyüş söydüyü, öz düşüncələrini aqressiv şəkildə dilə gətirdiyi və s. kimi yanaşmalar əks olunur. Görkəmli sənətkara qarşı kəskin hücumlar fonunda onu Azərbaycan xalqından üzr istəməyə dəvət edən, habelə ondan “xalq artisti” adının alınmasını tələb edən mövqelər də sərgilənir ki, bu da Afaq xanıma olan ictimai qəzəbin miqyasından xəbər verir.
Şühəsiz, ictimai-sosial statusundan asılı olmayaraq, istənilən şəxsin söyüş və ya təhqiramiz ifadə işlətməsi yolverilməzdir və bu, hər şeydən öncə bu ifadəni işlədən şəxsin özünə, öz imicinə ziyan vurur. Lakin bizim bu hadisələr fonunda diqqət yetirməli olduğumuz əsasən iki məqam var ki, bunlardan da biri Afaq xanıma qarşı etirazların bəzi hallarda etik, mədəni və mənəvi əndazəni aşması, ikrahedici şəkildə ortaya qoyulmasıdır.
Söyüşü söyüşlə qınamaq mədəniyyət və mənəviyyat göstəricisi ola bilməz...
Hər şeydən öncə qeyd etmək lazımdır ki, söyüş islah, etiraz, yaxud ittiham vasitəsi deyil, olmayıb və bundan sonra da olmayacaq. Əksinə, söyüş söyən, əxlaqsızlıq sərgiləyən, özünün və ya ictimaiyyətin maraqları bu yolla təmin emtəyə çalışan şəxs mənəvi baxımdan avtomatik olaraq ittiham etmək haqqından məhrum olur.
Bu günə qədər dünya və Azərbaycan təcrübəsində söyüşün kimisə islah etdiyi, yaxud kiminsə hüquqlarının bərpasına yardımçı olması faktı müşahidə edilməyib. Odur ki, Afaq xanıma qarşı səsləndirilən təhqiramiz fikirlər tamamilə qəbuledilməzdir və bu, bumeranq kimi həmin fikirlərin öz müəllifini hədəf alır.
Baş verənlər fonunda təəssüf doğuran ikinci bir məqam isə sosial mediadakı ittihamların bir çox hallarda görkəmli səntəkarın fikirlərini deyil, şəxsiyyətini hədəf almasıdır. Hansı ki, bu, ən yanlış və təhlükəli yanaşmadır.
Şübhəsiz, insanlar kimi fikirlər, düşüncələr də müxtəlifdir və hər kəsin başqa bir şəxsin fikri ilə razılaşıb-razılaşmamaq, onu şərh etmək, yaxud təhqirə yol vermədən sağlam şəkildə qınamaq hüququ var. Xüsusilə də, əgər ortada bir söyüş varsa, ətrafdakıların buna etiraz etməsi tamamilə normal və hətta zəruridir. Lakin bu cür məqamlarda qınanmalı, ittiham edilməli, şərh edilməsi gərəkən şey həmin fikrin, düşüncənin, yaxud söyüşün özüdür. Yəni hər hansı bir fikrə və ya söyüşə münasibət ortaya qoymaq, etiraz etmək nə qədər təbiidirsə, onun müəllifinin təhqir edilməsi, şəxsiyyətinin hədəf alınması bir o qədər yanlış və qəbuledilməzdir. Biz şəxsiyyətləri deyil, fikirləri hədəf seçməli, şəxsiyyətləri deyil, fikirləri təftiş etməliyik. Hansı ki, Afaq xanımla bağlı baş verənlər bu sahədə o qədər də uğurlu olmadığımızı göstərir.
Çətin qazandıqlarınızı asan xərcləməkdən qorxun!
Sosial şəbəkələrdə Afaq Bəşirqızına yönəlik ittihamlardan biri də ondan “xalq artisti” adının alınması ilə bağlı təkliflərdir. Hansı ki, bu təklifləri bütövlükdə Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti adına təhlükəli təklif hesab etmək olar. Çünki belə bir addımın reallaşması hər şeydən öncə milli mədəniyyət və incəsənətimizə böyük zərbə olar.
Unutmaq olmaz ki, “xalq artisti” adı Afaq xanıma bəxşiş və ya göydəndüşmə mükafat kimi verilməyib. Bu fəxri adın alınmasına bütöv bir ömür, təsəvvürə belə gətirə bilməyəcəyimiz böyük zəhmətlər sərf olunub. Odur ki, bütöv bir ömrün nəticəsi olaraq ortaya çıxan bir statusu bir anda sıfırlamaq əsla və əsla məntiqli və ədalətli sayıla bilməz.
Ümumiyətlə, Afaq Bəşirqızı, habelə, bu qəbildən olan böyük sənətkarlarımız xalqımız üçün asan qazanılan sənətkarlar olmayıb. Bu cür böyük sənətkarların yetişməsi üçün bir neçə onilliyə, bəlkə də bütöv bir əsrə ehtiyac var. Belə olan təqdirdə onların tarixi xidmətlərini bri anda inkar etmək, bu xidmətləri görməzdən gəlmək doğru deyil. Biz çətin qazandıqlarımızı asan xərcləyə bilmərik. Buna hər şeydən öncə mənəvi haqqımız yoxdur! Və biz haqqımız olmayan heç nəyə cəhd etməməliyik! Heç vaxt və heç bir şəkildə!
Seymur ƏLİYEV
E-mail: seymur_dq04@mail.ru
