"Azərbaycanda internetdən istifadə edənlərin sayı ölkə əhalisinin 70%-dən çoxunu təşkil edir, senzura yoxdur, bütün siyasi partiyalar açıq və azad şəkildə fəaliyyət göstərirlər.Yay sessiyasının , daha doğrusu, üzvü olduğum komitənin müzakirəsinə təqdim edilən məruzədəki qiymətləndirmələr isə ən yaxşı halda ya yoxlanılmamış məlumatlara, ya da qərəzli fikirlərə əsaslanırdı”.
Bu fikirləri Moderator.az-a açıqlamasında Milli Məclisin (MM) İnsan hüquqları komitəsinin sədri, Azərbaycanın ATƏT Parlament Assambleyasındakı (PA) nümayəndə heyətinin üzvü Rəbiyyət Aslanova sözügedən qurumun bu günlərdə Türkiyənin İstanbul şəhərində başa çatan yay sessiyasında üzvü olduğu Demokratiya, İnsan Hüquqları və Humanitar Məsələlər üzrə Komitəsinin müzakirəsinə çıxarılan “Helsinki+40” adlı məruzəyə münasibətini bildirərkən dilə gətirib. Komitə sədrinin dediyinə görə, təəssüflər olsun ki, sənəd səthi hazırlanıb, Azərbaycana münasibətdə qeyri-dəqiq və qərəzli qiymətləndirmələr aparılıb, bu qiymətləndirmələr isə nəinki həqiqətəuyğun deyil, həm də ATƏT-in ümumi prinsipləri ilə də ziddiyyət təşkil edir. R.Aslanova məruzə ilə bağlı çıxışında da bu fikirləri vurğuladığını xatırladıb:
“Çıxışımda da qeyd etdim və indi də qeyd etmək istəyirəm ki, məruzədə beynəlxalq sənədlərin maddələrindən və sitatlardan başqa heç nə yoxdur, üstəlik, sənəddə hesabatlılıq, müqayisəli təhlil, eləcə də aparılan işlərin nəticələrinin qiymətləndirilməsi əksini tapmayıb. Sözügedən sənəddə, həmməruzəçilər “Freedom House” təşkilatının Azərbaycandakı proseslərin qeyri-peşəkar şəkildə əks olunduğu məlumatlarını əsas götürüblər. “Freedom House” təşkilatının büdcəsinin demək olar ki, 80%-i müxtəlif bu işdə maraqlı olan beynəlxalq fondlar və hökumətlər tərəfindən maliyyələşdirilir. Bu təşkilatın məruzədə istinad olaraq istifadə edilən məlumatları isə Azərbaycanda fəaliyyət göstərən siyasi partiyalarla sıx təmasda olan hüquq-mühafizə təşkilatları tərəfindən təqdim edilib. Buna görə də, məruzədə əks olunan ittihamlar siyasi muzd xarakteri daşıyır və Azərbaycana siyasi təzyiq vasitəsi rolunu oynayır”.
Komitə sədri deyib ki, Azərbaycanda qanunverici baza və vətəndaş cəmiyyətinin dəstəklənməsi institutları mövcuddur: “ Bu baxımdan, istənilən demokratik ölkədə hər bir vətəndaşın konstitusiya ilə müəyyən edilmiş öhdəliklərindən biri də onun siyasi və ya dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, ümumi qəbul edilmiş qanunlara və ümumbəşəri davranış normalarına riayət etməsidir. Eyni zamanda, cəmiyyət üzvlərindən heç kim, o cümlədən, jurnalistlər də bu baxımdan istisnalıq təşkil etmirlər, hər kəs qanun qarşısında bərabərdir. Tam məsuliyyətlə demək olar ki, bizim ölkədə nə siyasi məhbuslar, nə də fərqli fikrə sahib olduğu üçün məhkum olunan jurnalistlər var. Başqa ölkələrdə də olduğu kimi, ölkəmizdə yalnız qanunu pozduqlarına görə cinayət məsuliyyətinə cəlb olunan vətəndaşlar var. Bu baxımdan, ikili standartlar mövqeyindən irəli gələn belə əsaslandırılmamış məlumatlar Azərbaycan üçün qəbuledilməzdir”.
R.Aslanovanın bildirdiyinə görə, çıxışında da vurğulayıb ki, ölkəmizdə söz azadlığının başlıca göstəricilərindən biri də internet resurslarının inkişaf etdirilməsidir:
“Son üç il ərzində Azərbaycan İnternetin yayılması səviyyəsinə görə MDB ölkələri arasında liderliyini sabit şəkildə saxlamaqdadır. Təkcə ötən il yerli bazarda bu göstərici 65%-dən 70%-dək artıb. 2012-ci ildə ölkədə demək olar ki, 9 milyon əhalinin 3 689 000 nəfəri Internet istifadəçisinə çevrilib. Bu yaxınlarda Avropa Komissiyasının rəqəmli plan üzrə vitse-prezidenti xanım Neyli Kroes Azərbaycanda baş verən dinamik prosesləri yüksək qiymətləndirib. O elektron KİV, həmçinin azad internet və Azərbaycanda elektron hökumət layihəsinin böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirib. Sual vermək olar: Məntiq hardadır - hansı hökumət bir tərəfdən söz azadlığını boğar, digər tərəfdən isə interneti inkişaf etdirər və onu münasib edər? Həmçinin, Azərbaycanda internet səhifələrinə baxmaq üçün süzgəc də yoxdur. Qeyd olunan məruzədə ATƏT-in bir sıra MDB ölkələrindəki səhra missiyalarına toxunularaq göstərilirdi ki, 2012-ci ildə monitorinq və insan haqları və insanlıq meyarları da daxil olmaqla bütün istiqamətlərdə aparılan fəaliyyətlərə dair hesabatların təqdim olunması tapşırıqlarını özündə əks etdirən uzun müddətli mandatlar 2013-cü ilin dekabrınadək uzadılıb. Bununla yanaşı, Daimi Şuranın birtərəfli qərarının hazırki missiyaların uzumüddətli tələbatlarına cavab vermədiyinə dair təəssüf hissi ifadə olunur. Lakin, bütün dövrlərdə bu missiyaların səmərəsiz fəaliyyəti göz qabağında olub. Sonda, bir sıra postsovet məkanı ölkələri, o cümlədən Azərbaycanın ATƏT-in yerli ofislərinin yeni statuslarının müəyyən edilməsi və onların dəyişdirilməsi haqqında təklifə dair qərarları əsassız olaraq nədənsə narazılıq yaratdı”.
Komitə sədri hesab edir ki, Azərbaycanın onların fəaliyyətlərinin səmərəliliyinin artırılması üçün nümayəndəliklərin statusunun dəyişdirilməsi üzrə müzakirələrə başlamaq təşəbbüsü ATƏT daxilində geniş müzakirələrə səbəb olub:
“Guya bu, tamamilə normal texniki prosedur ölkələrin ATƏT qarşısında üzərlərinə götürdükləri öhdəliklər nöqteyi-nəzərindən pis presedent yaradır. Azərbaycan ATƏT-lə qarşılıqlı münasibətlərin dayandırılması və ya azaldılması kimi bir məqsəd güdmür.Azərbaycan həmişə qeyd edib ki, ATƏT ofisinin fəaliyyəti ölkənin demokratikləşdirilməsində və vətəndaş cəmiyyətinə dəstək məsələsində rol oynayıb. Ölkədə ofisin fəaliyyət müddəti ərzində bütün əsas vətəndaş cəmiyyəti insititutları yaradılıb, bu institutların səmərəli dəstək mexanizmi formalaşdırılıb. Ölkəmiz gələcəkdə də bu təşkilatla əməkdaşlığı davam etdirmək niyyətindədir. Azərbaycanın Bakı ofisinin mandatının layihələr üzrə əlaqələndiricisi səviyyəsinədək dəyişdirilməsi haqqında qərarı siyasi deyil, hüquqi əsasa malikdir və ümumilikdə ATƏT-in fəaliyyəti ilə bağlıdır. ATƏT-in ölkəmizin qərarına qeyri-adekvat münasibəti təəssüf hissi oyadır. Bakı bu addımla ATƏT-in Azərbaycandakı nümayəndələrinin fəaliyyətini heç də məhdudlaşdırmır. Əvvəl olduğu kimi qarşıdan gələn prezident seçkisində də bu təşkilat tərəfindən müşahidəçilər qrupu dəvət olunacaq və onlara səmərəli iş üçün hər bir şərait yaradılacaq”.
R.Aslanova açıqlamasında eyni zamanda qeyd edib ki, Azərbaycan öz tolerantlığı ilə tanınır, bu müsəlman ölkəsində müxtəlif xalqların və dinlərin nümayəndələri yaşayır, ölkəmizdə tolerantlıq dərin tarixi köklərə malik olan bir ənənədir: “Guya bu, tamamilə normal texniki prosedur ölkələrin ATƏT qarşısında üzərlərinə götürdükləri öhdəliklər nöqteyi-nəzərindən pis presedent yaradır. Azərbaycan ATƏT-lə qarşılıqlı münasibətlərin dayandırılması və ya azaldılması kimi bir məqsəd güdmür.Azərbaycan həmişə qeyd edib ki, ATƏT ofisinin fəaliyyəti ölkənin demokratikləşdirilməsində və vətəndaş cəmiyyətinə dəstək məsələsində rol oynayıb. Ölkədə ofisin fəaliyyət müddəti ərzində bütün əsas vətəndaş cəmiyyəti insititutları yaradılıb, bu institutların səmərəli dəstək mexanizmi formalaşdırılıb. Ölkəmiz gələcəkdə də bu təşkilatla əməkdaşlığı davam etdirmək niyyətindədir. Azərbaycanın Bakı ofisinin mandatının layihələr üzrə əlaqələndiricisi səviyyəsinədək dəyişdirilməsi haqqında qərarı siyasi deyil, hüquqi əsasa malikdir və ümumilikdə ATƏT-in fəaliyyəti ilə bağlıdır. ATƏT-in ölkəmizin qərarına qeyri-adekvat münasibəti təəssüf hissi oyadır. Bakı bu addımla ATƏT-in Azərbaycandakı nümayəndələrinin fəaliyyətini heç də məhdudlaşdırmır. Əvvəl olduğu kimi qarşıdan gələn prezident seçkisində də bu təşkilat tərəfindən müşahidəçilər qrupu dəvət olunacaq və onlara səmərəli iş üçün hər bir şərait yaradılacaq”.
R.Aslanova açıqlamasında eyni zamanda qeyd edib ki, Azərbaycan öz tolerantlığı ilə tanınır, bu müsəlman ölkəsində müxtəlif xalqların və dinlərin nümayəndələri yaşayır, ölkəmizdə tolerantlıq dərin tarixi köklərə malik olan bir ənənədir: “Hərbi münaqişələr hər il bu statistikanı daha da genişləndirir. Ancaq eyni faciəvi taleyi olan insanların “qaçqınlar” və “köçkün şəxslər” statusuna bölünməsi nə hüquqi normalara, nə də əxlaqi prinsiplərə uyğundur. Onların hamısı ölüm təhlükəsi altında yaşadıqları torpaqları tərk etməyə məcbur olublar və başlanğıc insan hüquqlarından məhrum olunublar. 1988-1991-ci illərdə Ermənistan ərazisində etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirilib. 250 minə yaxın azərbaycanlı öz doğma torpaqlarından qovulub. Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan torpaqlarının 20%-i işğal olunub. Bir milyondan çox həmvətənimiz qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə düşüblər. 1993-cü ildə BMT qaçqınlar və məcburi köçkünlərin öz doğma torpaqlarına qaytarılması, tezliklə məsələnin sülh yolu ilə həll olunması və işğal olunmuş torpaqların azad olunması barədə 822, 853, 874, 884 nömrəli qətnamələri qəbul edib. Ancaq Ermənistan bu qərarların heç birini yerinə yetirmir. Beləliklə, hal-hazırda Azərbaycan Respublikasının ərazisində bir milyona yaxın qaçqın və məcburi köçkün yaşayır. BMT-nin Qaçqınlarla İş üzrə Ali Komissarlığının 2012-ci ilin sonuna olan məlumatlarına görə, Azərbaycan 400 mindən 2 milyona qədər insanın qaçqın və məcburi köçkün kimi yaşadığı ölkələrin siyahısına salınıb. Hazırda məcburi köçkünlərin ümumi sayı 600 min 336 adamdır. Çıxışımda onu da qeyd etdim ki, müsəlman və xristian ölkələrinə münasibətdə ikili standartların tətbiq olunması faktı da güclü narazılığa səbəb olur. Belə ki, təqdim edilmiş məruzədə göstərilirdi ki, ATƏT-in Parlament Assambleyası 2010-cu ildə Osloda Gürcüstanın məcburi köçkünləri və qaçqınlarının öz yaşayış yerlərinə qayıtması hüququ barədə qətnamə qəbul edib. Bu məsələnin həllinin vacibliyi və təxirəsalınmazlığını qəbul edərək, məruzə bu qətnamənin təcili surətdə yerinə yetirilməsinə çağırır. Ancaq niyəsə Azərbaycandakı qaçqın və məcburi köçkünlərin ağır vəziyyəti və onların başlanğıc insan hüquqlarının təmin olunması barədə sənəddə heç nə qeyd olunmamışdı...”