"Rusiyaya qarşı mənasız təbliğatı dayandırmaq lazımdır" 

Seçki yaxınlaşdıqca ölkədə siyasi ehtirasların artması müşahidə olunur. Hakimiyyət ölkədaxili və xarici təzyiqlərin artmasına siyasi opponentlərinə qarşı repressiyaları gücləndirməklə cavab verir. Başqa bir tərəfdən hazırda hakimiyyət düşərgəsində baş verənlər də maraq doğurur. Belə ki, bir müddət əvvəl YAP prezident seçkilərində çıxış edəcəyi rəsmi namizədini elan etsə də, hakim ailədən daha bir şəxsin - Mehriban Əliyevanın adı namizəd kimi hallanır. Ona görə bir çox ekspertlər iqtidarın 2003-cü il ssenarisi üzrə hərəkət etmək niyyətində olduğunu düşünür.

Moderator.az Milli Şuranın sədri Rüstəm İbrahimbəyovun "Azadlıq"a müsahibəsini olduğu kimi təqdim edir:

 - Rüstəm bəy, ABŞ səfərinizin yekunlarını necə dəyərləndirirsiniz? Yerli mətbuatın bu görüşlərə bir qədər az diqqət göstərdiyini söyləmisiniz? 

- ABŞ-a səfərim və görüşlərim yüksək səviyyədə keçdi. Qrafik əvvəlcədən tutulmuşdu. Mən Amerikada da tanınmış adamam. Dövlət Departamentinin rəsmiləri ilə iki görüşüm oldu. Dövlət Departamentində təmasda olduğum ilk şəxs dövlət katibi Con Kerrinin müavini oldu. Bu görüşdə Bakıya səfər edən Tomas Melia və Dövlət Departamentində çalışan şöbə müdirləri də iştirak edirdi. Məni sevindirən əsas məqam odur ki, Azərbaycanda olan vəziyyət ABŞ rəsmilərinin diqqətinə çatdırıldı. Onlar Azərbaycandakı situasiyanı diqqətlə izləyirlər, proseslərin içindədirlər, baş verənlərin xırda detallarına qədər necə cərəyan etdiyini gözəl bilirlər.

- Rüstəm bəy, belə bir məlumat yayılıb ki, Milli Şura rəhbərliyinə ABŞ və başqa xarici ölkələrə səfər etməklə bağlı dəvət gəlib?

- Beynəlxalq təşkilatlar Milli Şuranı tarixi hadisə kimi qəbul edirlər. Onlar gözəl bilirlər ki, 20 il müddətində müxalifət birləşmək istəyirdi, amma bu alınmırdı. Nəhayət, uzun sürən səylərdən sonra müxalifət geniş koalisiyada birləşdi. Ona görə də beynəlxalq aləm Milli Şuranın yaranmasına bu cür vasitələrlə, dəvətlərlə dəstək vermək istəyirlər. Etiraf olunur ki, müxalifətin gələcək potensialı böyükdür. Ona görə hadisələrin hansı istiqamətdə  cərəyan edəcəyi ilə yaxından maraqlanırlar.

 “Hakimiyyət səfərlərimi pozmaq üçün əlindən gələni edir”

 - Sizin Avropa ölkələrinə də səfəriniz nəzərdə tutulub. Bu səfərlər nə zaman reallaşacaq və hansı ölkələri əhatə edəcək?

 - Bəli, belə planlarımız var. Məhz bu səfərlər üzündən Bakıya qayıdışım ləngiyir. Hazırda səfərlərin təşkili ilə bağlı gərgin iş gedir. Cədvəl belədir ki, ya gələn ayın əvvəli, ya da 15-dən sonra bu səfərləri reallaşdırmalıyam. Belə düşünürəm ki, Avropa ölkələrinə səfərlərim iyulun 15-dən sonra reallaşacaq.

 - Səfərlərin proqramı bəllidirmi? Kimlərlə görüşləriniz nəzərdə tutulub?

 - Hələlik bu istiqamətdə çalışmalarımız davam edir. Brüsselə, Strasburqa, Berlinə səfərlərim nəzərdə tutulub. Proqramı tam dəqiqliyi ilə hələlik deyə bilmərəm. Digər tərəfdən bu barədə informasiya verməyin mənası yoxdur. Çünki hakimiyyət səfərlərimi pozmaq üçün əlindən gələni edir.

 - Milli Şuranın qarşıdakı aylarda fəaliyyəti ilə bağlı hansı planlarınız var, hansı addımlar atılacaq?

 - Milli Şuranın ilk sessiyasında elan olunan bəyanatı var. Bəyanatda atılacaq addımlar, gələcək planlarımız, fəaliyyət istiqamətimiz əksini tapıb. Eyni zamanda Milli Şuranın ilk sessiyasına mən məktub ünvanlamışam. Həmin məktub mətbuatda artıq dərc olunub. Addım-addım hansı qərarları qəbul edəcəyimiz həmin məktubda da əksini tapıb. Mən sözümdən qaçmıram. Milli Şuraya ünvanladığım məktubda dediklərimin arxasındayam, hər bir bəyanatım qüvvəsindədir.

 “İqtidarın davranışlarını proqnozlaşdırmaq olmaz”

 - Dövlət başçısı İlham Əliyev Brüsselə səfərində Avropa Birliyinin rəhbərliyi ilə görüşü zamanı müəyyən vədlər verib. Dövlət başçısı bəyan edib ki, seçki zamanı hər bir namizəd üçün bərabər şərait yaradılacaq. Ölkədəki bugünkü situasiyanı dəyərləndirsək, bu bəyanatları necə qiymətləndirmək olar?

- Bu bəyanatlar doğru çıxarsa, yalnız şad olaram. Amma mən bu bəyanatların doğru çıxacağına inanmıram. Biz əlimizdən gələni etməliyik. Mənə də ABŞ-da görüşlərim zamanı normal seçkinin təmin olunması, saxtalaşdırmaya yol verilməməsi üçün əllərindən gələni edəcəklərinə söz veriblər.

- Avropa Parlamentinin bir neçə gün əvvəl kifayət qədər sərt qətnaməsi qəbul olundu. Sənəddə Azərbaycanda insan haqlarının vəziyyətinə, demokratiyanın durumuna görə hakimiyyət ciddi tənqid olundu. Seçki ərəfəsində belə bir addımın atılmasını necə qiymətləndirmək olar?

- Avropa Parlamentinin Azərbaycanla bağlı sənədini yüksək dəyərləndirirəm. Görək bu sənədi iqtidar necə qəbul edir. Beynəlxalq tələblərin yerinə yetirilməsi çox vacib məqamdır. Iqtidarın özünü necə aparacağını heç kəs bilmir. Partiya liderlərinin rayonlara səfər etməsinə hələ də imkan vermirlər. Seçki öncəsi vəziyyətin dəyişib-dəyişməyəcəyi sual altındadır.

“Əli İnsanovun bəyanatından çox şadam”

- Sabiq səhiyyə naziri Əli İnsanov həbsdən Milli Şuraya dəstəyini ifadə edib. Belə bir təşkilatın yaranmasını tarixi hadisə kimi qiymətləndirərək Milli Şuranın ölkədə demokratiya uğrunda mübarizəyə töhfə verəcəyini düşünür?

- Belə bir bəyanatın, dəstəyin verilməsinə çox şadam. Əli İnsanov görkəmli alimdir. Düşünürəm ki, onu günahsız olaraq azadlıqdan məhrum ediblər. Əli İnsanovun çox tərəfdarları var. Düşünürəm ki, onun bu dəstəyi seçkilərdə yardımçımız olar. Biz dəfələrlə demişik ki, Əli İnsanov azadlığa buraxılmalıdır və bu istiqamətdə əlimizdən gələni etmişik.

“Akif Muradverdiyev haqsız yerə tutulub”

 - Əli İnsanovun bəyanatından dərhal sonra Prezidentin İşlər İdarəsinin sabiq rəisi Akif Muradverdiyev ölkəni tərk etmək istəyərkən hava limanında həbs olundu. Belə dəyərləndirilir ki, Akif Muradverdiyevin həbsi ilə Əli İnsanovun bəyanatıyla əlaqəlidir.

- Mən Akif Murdaverdiyevlə iki dəfə görüşmüşəm. O çox yaxşı, insanpərvər adamdır. O, Prezidentin İşlər İdarəsinin rəhbəri olarkən görüşmüşük. Akif Muradverdiyevə qarşı vaxtı ilə dövlət çevrilişi ittihamı irəli sürülmüşdü. Bu alınmadığına görə sonra başqa bir qondarma ittihamlar səsləndirildi. Hazırda Akif Muradverdiyevi şəxsi əşyalarının içinə qızıl sikkələr qoyaraq həbs ediblər. Mən inanmıram ki, Akif Muradverdiyev kimi ağıllı adam belə bir addım atsın. Düşünürəm ki, bu dəfə də Akif Muradverdiyev haqsız yerə tutulub. Amma budəfəki həbsin Əli İnsanovun bəyanatı və ya başqa səbəblərlə bağlı olduğunu dəqiq deyə bilmərəm. Çünki bizim iqtidarın min cür səbəbi ola bilər.

- İsa Sadıqov da Azərbaycanda baş verənlərlə bağlı fikrini ifadə edərək, Milli Şuraya üzv olmaq niyyətini açıqlayan zaman ona qarşı həbslərə başlanıldı. Onun barəsində on il əvvəl baş verən hadisəyə görə cinayət işi qaldırılıb. Qurban Məmmədov da fikirlərini açıq şəkildə ifadə etdiyinə görə həbsdədir. Cəmiyyətin aktivliyini bu cür vasitələrlə almaq mümkündürmü? Belə bir siyasətin yürüdülməsi hakimiyyətə nə vəd edir?

- Hakimiyyət təşvişə düşüb, panikadadır və buna görə bilmir nə etsin. Milli Şura hökumət üçün hansı təhlükəni yaradır? Azərbaycanda bir balaca demokratiya olsaydı, iqtidar özü ölkəmizdə belə bir mütərəqqi təşkilatın yaradılmasını dəstəkləməli idi. Milli Şura şəffaf və ədalətli seçkilər uğrunda mübarizə aparır. Mən ABŞ-dakı görüşlərimdə də bəyan etdim ki, əgər seçkilər normal keçərsə və hazırkı prezident seçilsə, biz onu qəbul edəcəyik. Çünki biz demokratiyaya tabe olan adamlarıq. Əsas odur ki, seçki şəffaf keçsin və saxtakarlıq olmasın. Görünür, hakimiyyət buna görə qorxuya düşüb. Ona görə kim Milli Şuraya dəstəyini ifadə edirsə,  onu dərhal həbsə atırlar. Bu addımlar hamısı insanlarda qorxu hissini yaratmağa hesablanıb.

- Maraqlıdır ki, hakimiyyət ölkədə baş verən ədalətsizliyin, sosial-iqtisadi problemlərin fonunda bəyan edir ki, cəmiyyətin böyük əksəriyyəti onu dəstəkləyir. O zaman hakimiyyətdəki hazırkı təşviş nədən qaynaqlanır?

- Hakimiyyət başa düşür ki, son illər Azərbaycan xalqı iqtidardan, güzəranından çox narazıdır. Xalq görür ki, 1993-cü ildən bu günə qədər bir normal seçki keçirilməyib.

Xalq 20 ildir ki, əsas Konstitusiya hüququ olan iqtidarı seçmək hüququndan məhrumdur. Bu imkanı onun əlindən alırlar. Əgər hakimiyyət növbəti dəfə bu seçkini saxtalaşdırsa, xalq narazılığını bildirə və ictimai partlayış baş verə bilər. Mən də dəfələrlə bildirmişəm, istəməzdim ki, sosial partlayış olsun. Çünki onun çox pis nəticələri olur  ki, illərlə onu aradan qaldırmaq mümkün olmur.

 “İyulun sonuna qədər vətənə dönməyi planlaşdırıram”

 - Rüstəm bəy, hakimiyyətyönlü bir partiya  YAP-ın yeni seçilmiş sədr müavini Mehriban Əliyevanın prezidentliyə namizədliyini irəli sürüb. Bu addım nədən xəbər verir?

- Bu barədə heç nə deyə bilmərəm. Çünki hələlik hakimiyyət hazırkı dövlət başçısının namizədliyini irəli sürüb. Kimsə də Mehriban Əliyevanın namizədliyi ilə çıxış edib. Bu onların hüququdur. Amma inanmıram ki, hər iki namizəd seçkilərdə iştirak etsin. Düşünürəm ki, bu qeyri-mümkündür.

- Amma 2003-cü ildə belə bir təcrübə sınaqdan çıxarılmışdı. O zaman YAP Heydər Əliyevin, vətəndaşların təşəbbüs qrupu isə İlham Əliyevin namizədliyini irəli sürmüşdü. Sonradan Heydər Əliyev namizədliyini İlham Əliyevin xeyrinə geri götürdü.

- Yalnız son anda Heydər Əliyev səhhətində yaranan problemlər üzündən namizədliyini İlham Əliyevin xeyrinə geri götürdü. Bu dəfə hadisələrin necə cərəyan edəcəyini demək çətindir. Seçkilərdə hansı addımı atacaqlarını hakimiyyətdən soruşmaq lazımdır.

- Ã–lkəyə qayıdışı nə zamana planlaşdırırsınız?

- Xarici səfərlərim iyulun sonuna qədər reallaşmalıdır. Avqustun əvvəlində isə namizədlərin rəsmən elan olunması müddəti başlayacaq. Ona görə bu prosesdən əvvəl vətənə dönməliyəm. Vətənə dönüşüm xarici səfərlərin müddətindən  də asılı olacaq. Amma iyulun sonuna qədər vətənə dönməyi planlaşdırıram.

“Abbas Abbasov çox gözəl təşkilatçıdır”

- Hakimiyyət mətbuatında Abbas Abbasova qarşı yürüdülən təbliğat kampaniyasını necə dəyərləndirirsiniz. Bildiyiniz kimi bu təbliğat kampaniyası Abbas Abbasovun iqtidarın ünvanına sərt mesajlar ünvanlanmasından sonra start götürdü?

- Abbas Abbasov çox dəyərli şəxsiyyətdir. Abbas Abbasovun Rusiyada yaşayan azərbaycanlılara böyük dəstəyi var. O, çox gözəl təşkilatçıdır. Onun qısa müddət ərzində gördüyü işləri on illər boyunca heç kəs görə bilməyib. Bu mənada mən onu yüksək qiymətləndirirəm. Amma Abbas Abbasov Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmır. Onun fəaliyyəti əsasən Rusiyada yaşayan azərbaycanlılar, diaspora ilə bağlıdır. Ona görə ona qarşı kampaniya aparılmasının səbəblərini anlamıram. Başqa bir tərəfdən axı Abbas Abbasov haqlı olaraq deyir ki, 3 milyona yaxın azərbaycanlı çörəkpuluna görə Rusiyaya gəliblər. Hər həftə soydaşlarımızın hər biri Azərbaycana 100 dollar göndərsə, bu, milyardlarla pul edir. Bu pullar Azərbaycana gəlir və xalqın köməyidir. Ona görə Rusiyanı pisləmək, onlara böhtan atmaq çörək ağacının budağını kəsməkdir. Orada yaşayan soydaşlarımız geri dönərsə, bunun fəlakətini təsəvvür edirsinizmi? Azərbaycanlıların bir qismi Rusiya vətəndaşı olsa da, əksəriyyəti bizim vətəndaşdır. Onların geri qayıtması ölkədə iqtisadi vəziyyəti gərginləşdirə bilər. Ona görə Rusiyaya qarşı mənasız təbliğatı dayandırmaq lazımdır. 

Çünki bunun nəticəsi yaxşı olmayacaq. Bu bəyanatları verdiyinə görə Abbas Abbasovun üzərinə düşüblər.

- Mətbuatda tez-tez səslənən fikirlərdən biri də Sizin Milli Şuranın namizədi olaraq qeydə alınmanıza problem yaradıla biləcəyi ilə bağlıdır. Bu istiqamətdə hər hansı hüquqi problem varmı?

- Hüquqi tərəfdən heç bir problem yoxdur. Mən Azərbaycan vətəndaşıyam. Problem yalnız odur ki, mən iqtidarın xoşuna gəlmirəm. Əllərindən gələni edəcəklər ki, məni qeydiyyatdan keçirməsinlər. Əgər hakimiyyətin qorxusu olmasaydı, nəyə görə bu cür təşvişə düşür? Hakimiyyət görür ki, torpaq ayaqlarının altından tərpənir.