"Qadın şıltaqlığından zövq almağı bacarmayan kişi daha niyə yaşayır?"

Rəssam: Elə mən yazıram. Yazmasam, yazmırsan. Bax, 9 gündü heç nə yazmamışam, Səndən də xəbər çıxmır. Ola bilər, zəhləni tökmüşəm, Sən də etika naminə hövsələni basmısan... Çoxdan heç kimlə bu qədər səmimi ünsiyyətdə olmamışam. Bəlkə də bu, özümə nağıl düzəltmək istəyindən gəlir, bilmirəm. İşarə göstərir ki, çatdasan. Cavab verməyə bilərsən. Sadəcə, mən yazım, Sən də oxu! Bilirsən, niyə mitinqləri dağıdan polislərə maska taxdırırlar? Çünki maska insanın tək sifətini örtmür, “gecə qara, cücə qara” prinsipiylə onun ləyaqətinə, şəxsiyyətinə, insafına, məsuliyyətinə pərdə çəkir, gizlədir. İçini dəyişdirir, onu qaranlıqlar dünyasının adamına çevirir. “Canavar” filmini xatırla! Cek Nikolsonun qəhrəmanı gecələr vəhşi canavara, gündüzlər əzab çəkən insana çevrilir. Maskalı polislər maskasızlardan çox qəddarlıq edirlər, mən bunu görmüşəm. Sanki maska tək onların üzünü yox, insanlığını da gizlədir; heç kim görmür, heç kim tanımır. Mənim üçün əsl insan özünü təklikdə də adamlar arasında olduğu kimi aparan insandı. Camaat içinə hamı maskalı çıxır. Səninlə tam açıq oldum. Burada hamı özünü gizlədə bilər, bu iş real həyatdakından daha asandı. Amma məncə, virtual dünya bunun üçün deyil. Bura özünü axtaranların, öz nağılını quranların görüş yeri olmalıdı. Bəlkə də çoxdan axtardığımı tapdığımı zənn edirəm. Elə tapdım da”¦ Səni incitdim. Amma maskasız incitdim. Zəhləni apardımsa, bağışla. Bəzən birinin zövq aldığı iş bir başqasını bezdirir... Bu nağılı bitirimmi???

***

Rəssam: Uşaq vaxtı adam hər şeyi anasıyla, yaxın bildikləriylə bölüşür. Bəlkə ona görə hamıya uşaqlığı doğmadı. Bölüşə bilməyə imkanın olması adamın bir şansdı. Böyüdükcə bölüşə bildiklərini bir-bir itirirsən. Bəzən elə bilirəm Sən də onlardansan, Sənlə hər şeyi bölüşə bilərəm. Qəribədi, adam heç əməlli-başlı tanımadığı birinə necə açıla bilər... Bazar axşamı səni bir yerə dəvət eləmək istəyirəm. Vaxtın varsa, planlaşdırım.

Qadın: Sa-lam! “Nağılı bitirimmi” sualına mənə sevdirdiyin şairin misrasıyla cavab verirəm: “Bəlkə də hə, bəlkə də yox!” Görürsən, tapıb almışam onun kitabını. Şeiri rusca daha yaxşı duyuram. Amma burdakıları da duydum. Bizim dildə ilk şeir kitabım oldu”¦ Əfsus ki, sənə münasibətimi yanlış yozdun. Az yazmağımın tək səbəbi vaxt qıtlığıdır. Dünyamızın durmadan kobudlaşdığı, kirləndiyi vaxtda saflığını, nəcibliyini itirməyən adamlardansan. Sənə hər zaman şadam! Sənə mütləq məktub yazacam. İndi çıxmalıyam.

***

Qadın: Salam, dostum! İnşallah yaxşısan, ən azından belə olmağını arzulayıram. Bilmirəm sənə necə müraciət edim: “əziz insan” desəm, çox qabağa qaçmış olaram, “yoldaş” desəm, kommuna üzvünə oxşayaram. Odur ki, “dost” deyim, “əziz dost” desəm, daha düz olacaq. Əziz dost, son məktubunla məni məyus etdin. Bilmirəm niyə, amma mənə elə gəldi ki, sənə münasibətimi mənim şıltaqlığım kimi yozursan. Əslində, belə deyil. İnsanları onların düşünmə qabiliyyətinə görə ayırırlar. Mən də belə etdim. Söhbətimizin ilk günündən səndən zövq almışam. Məsələn, qısa müddətdə anlamışam ki, rahib simalı insanın köksündə incə qəlb döyünür. Sən maskalardan danışdın, maskasız olmaz ki! Amma mən səninlə razı deyiləm. Maska insanı vəhşiliklərə vadar etmir, maska insanın nə qədər qəddar ola biləcəyini gizlədir. Deyirlər, göz qəlbin aynasıdır. Bəs niyə maska altından yalnız gözlər görünür? Məncə, həqiqəti çatdırmaq üçün! Əziz dostum! İnsan kərpicə bənzəyir, nə qədər bişsə, bir o qədər möhkəm olur. Bəlkə az ünsiyyətimiz bizi daha da yaxınlaşdırır”¦ Bilmirəm niyə mənimlə münasibətini nağıla bənzətdin. Nağıllar xəyal məhsuludur. Mən keçmişdə qalmaq istəmirəm. Bu günün içində olmağı arzulayıram. Bu, mənim insan kimi mövcudluğumdan xəbər verər. Unudulmaq aktual olmamaq deməkdir. Aktual olmayan maraqlı ola bilməz. Sənin üçün maraqsız oldumsa, demək, qəbahət mənimdir. Amma belə olmasını istəməzdim. Sənə hər şeyin ən yaxşısını arzulayıram. Gözlərin qəlbinin aynası deyil, orda çox vaxt səni görmürəm. Məncə, sənin qəlbinin aynası əllərindir. Bunu bir dəfə də yazmışdım. Onları hər zaman açıqda tutmusan. Gizlətməmisən. Bax, bu şəklindəki kimi. Bravo!

Rəssam: Dünənki qəzetlərin birində yazılmışdı ki, bir qadın ərini kompüterə qısqandığından öldürüb. Əvvəllərsə futbola baxmağına mane olan arvadını balkondan atan bir ispan kişi haqda oxumuşdum. Ola bilər Sənin “vaxtsızlığını” o kompüterə, futbola bənzətmişəm. Bu da həmin kompüter, futbol olayları kimi ”žnormal“ bir haldı. Bax görürsən, adam heç nədən qəddarlaşır... 

Mən də müraciət üçün “əzizim”dən yaxşısını tapmadım. Amma onun klassik anlamında”¦ İndi bu sözün də üzü sürtülüb. Görünür, Marina Svetayevanın Rilkeyə məktublarında (istəsən bu məktubları verərəm, oxuyarsan) işlətdiyi “doroqoy” kəlməsinin bir başqa ifadəsini tapmalıyıq. Heç “canım” da mən deyən anlamı tam vermir. Yazıçılarımız düşünsünlər gərək. 

Əzizim! İncə, təbii və səmimi qadın şıltaqlığından gözəl nə ola bilər? Belə şıltaqlıqdan zövq almağı bacarmayan kişi daha niyə yaşayır, nə üçün yaşayır?!. Mənim qavrayışımdakı “şıltaqlıq” sözü öz bətnində “istilik”, “doğmalıq”, “inam” , “ərk” və “sevgi” anlamlarını yaşadır. Odu ki, yazdığın kimi deyil, Sən hələ şıltaqlıq eləməmisən. “Fazla naz erkəkləri bıkdırar” türk məsəlinin bura aidiyyəti yoxdu... Keçmiş və bu gün haqda mülahizələrin də maraqlıdı. Səni başa düşürəm, dediyin kontekstdə bununla razılaşıram. Amma başqa baxış bucağı da var. Bu bucaqdan baxanda mənim üçün “keçmiş” və “indi” yoxdu. Bu bucaqda zaman öz anlamını itirir. O axşam Sənə məhz bu zamanda (zamansızlıqda) yazmışam. Odu ki, nağılları keçmiş kimi qəbul eləmə! Bu, xüsusilə başqasının yox, özünün yaratdığın nağıldısa, deməli, həmişə səninlədi... Ötən Novruzda anamı itirdim. O mənim ən gözəl nağılım idi. Analar öləndən sonra sevimli nağıla çevrilirlər, hər gün dəyişə, əlavələr edə biləcəyin nağıla, öz nağılına. “Ana nağılı”nı balalar yaradır, balaları analar doğan kimi. Bu nağılı, Sənin işlətdiyin kimi, “keçmiş”, “unudulmuş”, “aktual olmayan”, “maraqsız” hesab eləmək olarmı? Əlbəttə, yox! Hər kəsin beləcə neçə-neçə nağılı var. Sözü gedən “nağıl”ı isə mən tək də yaza bilərəm, amma bu, mənim nağılım olacaq. Çox istərdim bu nağılı birlikdə yazaq. Onda bu, bizim nağılımız olar. Və o nağıl “biri vardı, biri yoxdu” sözləriylə başlamaz... Bazar gününə planım belədi: saat 5-də Nizami küçəsindəki türk kafesində qəhvə içək, saat 6-da opera teatrında “Bolero”ya baxaq, 8-də şam eləyək, sonra Səni evinizə ötürüm. Əli həmişə Sənə uzanılı “əziz dostun“...

***

Rəssam: Ehhh, Qadın! Sən hardan biləsən mənim həyəcanımı, mənim duyğularımı, mənim ehtirasımı, həyat eşqimi, mənim SEVGİmi. Bu anımda sən TANRIMsan... Amma bunun sənin indiki anına, halına dəxli yoxdu... Bu, mənim anımdı, mənim halımdı.

Qadın: Anana görə üzüldüm. Allah rəhmət eləsin! Mənsə anamı xəyal kimi xatırlayıram. Hərdən gəlir görüşümə, üzünü göstərmir, eləcə, tüldür, dumandır, bilmirəm, arxasından baxır mənə. Bilirsən, analar ölmürlər! Sanki yan otağa yer salmağa keçirlər. Yataq açıb balasının gəlişini gözləyirlər. Cənnət dini kitabların təsvir elədiyi kimi deyil! “Bakirə hurilər və şərab çayları”. O kitabları kişilər yazıb, şirnikləndirici təsvirlərlə. Mənimsə təsəvvürümdə cənnət ana qucağıdır! Analar o dünyada huri-mələk surətində balaları qoynuna almağa, bu dünyanın ağrı-acısını çıxartmağa, ovutmağa hazır dururlar.

Rəssam: Salam! Səni burda tutmağıma sevindim.

Qadın: Elə mən də.

Rəssam: Zəng vura bilərəm?

Qadın: İndi yox. Evdən danışmağı xoşlamıram. Lazımsız sualların yaranmasını istəmirəm.

Rəssam: Ona görə soruşdum. Bu gecə təkəm, istədiyin qədər rahat danışa bilərəm. Yazdıqlarımı oxudun, amma yazmadın bu nağılla neyləyim!

Qadın: Anaları nağıla bənzətməyini anlayıram. Sadəcə, qəbul edə bilmirəm. Nağıllara inanmıram. Nüsrət Kəsəmənli demiş:

“İndi fatmalar da kəndirdə qalmır,

Xəmrimiz küt gedir, təndirdə qalmır”¦

Daha nağıllara inanmıram mən”.

Mən də inanmıram. Amma dostluğumuza inanıram, bundan şərəf duyuram. ...Görürsən, əzbər bildiyim şeir də var. Rəhmətliklə institutumuzda görüş keçirilmişdi tələbə vaxtı, dediyi bu misralar elə o vaxtdan yadımda qalıb.

Rəssam: Dediyimin adı nağıl olmaya bilər. Nə isə, bəlkə oradakı “nağıl” sözünün yerinə “dünya” yazsam, daha yaxşı olardı. ...Həvəsin var yazışmağa? Mənim vaxtım var. Bəlkə Səni işindən eləyirəm? Belədisə, yaz! ...Gəl Sənə bu gecə bir musiqi göndərim. Dinlə, bəyənəcəksən!

Qadın: İndi hesabat yazıram. Bir azdan çıxacam. Sənə xoş istirahət arzulayıram.

Rəssam: Öldürəcəm”¦ Oldu, sağ ol. Yox, öldürməyəcəm. Nəysə, hələlik.

Qadın: ”¦

Rəssam: Sonra çıxarsan də, nə olub ey? Bazar günü üçün planıma rəy bildirmədin. Biletləri neyləyim bəs?

Qadın: Yox, işim çoxdur. Təəssüf, bazar günü görüşə bilməyəcəm. Üzgünəm, amma vəziyyət belədir. 

Rəssam: Mənim də işim az deyil. Yarımçıq portretim, görüləsi min işim var. Ayın sonuna bitirməyi söz vermişəm... Onda bu axşam qal.

Qadın: ”¦

Rəssam: Boynundakı mirvarini haradan almısan? Sənə çox yaraşır. Bir də Kubaya getsəm, sənə mərcan boyunbağı gətirəcəm. Orda doludu. Xoşun gəlir mərcan boyunbağıdan? Puqaçova istədiyindən:

“Привези, привези мне коралловые бусы,

Мне коралловые бусы из-за моря привези.”. 

Qadın: İsrar etmə. İşim, həqiqətən, çoxdur. Sabaha çatdırmalıyam.

Rəssam: Sənin Kəsəmənlinin belə misrası da var:

“Getmək istəyirsən, bəhanəsiz get,

Oyatma mürgülü xatirələri”¦”

Mən yarım saat istəyirəm”¦ yaxşı, 20 dəqiqə”¦ 15 olsun...

Qadın: Boynumdakı mirvarini rəhmətlik nənəm Məkkədən gətirib. Daş-qaşla, ümumiyyətlə qadını bəzəyən, gözəl göstərən əşyalarla aram yaxşıdı. Hər libasımın öz bijuteriyası, zinəti var. Gətirərsən, mən də həvəslə taxaram.

Rəssam: Sən özün daha maraqlısan.

Qadın: Tamam, olsun. Sənə qurbandır.

Rəssam: Nəyi qurban elədin mənə?

Qadın: Nə istəyirdin onu!!!

Rəssam: Mənə əziz olanları diri, dipdiri görmək istərəm. O qədər diri ki, onu sevənlərə də dirilik verə bilsin. De görüm musiqimə qulaq asdınmı? Bəyəndinmi? Monitordan Sənə dikilən gözlərimə göndərdiyim musiqiylə bax. Məncə, daha aydın duyacaqsan bu axşamkı israrımın səbəbini.

Qadın: Puqaçovanı mən də bəyənirəm. Amma indiki gənclik onu o qədər də sevmir.

Rəssam: Sevmək üçün gərək tanıya. Üç qadın səsinə aşiqəm ”“ bizdən Flora Kərimova, türklərdən Sezen Aksu, ruslardan Alla Puqaçova. Üçü də nəhəngdi!

Qadın: ”¦

Rəssam: Eeeyy!

Qadın: ”¦