Salam, hörmətli həmkarlarım!

Moderator.az - Azərbaycanın ən ciddi və obyektiv saytlarından biridir. Sevindirici haldır ki, saytınız siyasi əqidəsindən və cəmiyyətdəki mövqeyindən asılı olmayaraq istənilən şəxsin faktlara və dəlillərə əsaslanan fikirlərini dərc edir. Lakin bəzən saytda müəlliflərin qeyri-səmimiliyi səbəbindən həqiqətdən uzaq fikirlərə də rast gəlinir. Xüsusən də həmin fikirlər müəllifə sərf edən şəkildə və artıq həyatda olmayan adamların adından söyləniləndə daha dözülməz olur. Elə Məzahir Süleymanzadənin fevralın 28-də dərc olunmuş “Heydər Əliyev "Azərbaycan Ordusu" qəzetini əlimdən alıb otağın o biri başına tulladı və...” başlıqlı yazısında olduğu kimi.

O vaxtlar M.Süleymanzadəni yaxından tanıyan və əqidəsinə bələd olan bir şəxs kimi bu yazı barəsində öz fikirlərimi bildirmək istəyirəm. Amma oxucuların məni dəlilsiz-sübutsuz danışmaqda ittiham etməməsi üçün əvvəlcə bir az uzaqdan başlayıb, “Səhər” qəzeti və onun o vaxtkı redaktoru M.Süleymanzadə ilə bağlı bir faktı qeyd etməliyəm.

Yaqub Məmmədovun Prezidentin səlahiyyətlərini icra etdiyi dövrdə mən ehtiyatda olan zabit kimi həqiqi hərbi xidmətə çağırılıb, Müdafiə Nazirliyinin yeni yaradılmış Redaksiya-Nəşriyyat kompleksinin rəisi təyin olundum və mənə eyni zamanda “Xalq Ordusu” qəzetinin baş redaktoru vəzifəsi həvalə olundu. Hələ işə başlamamışdan əvvəl iki aya yaxın çıxan qəzetlə tanışlıq zamanı məlum oldu ki, Nazirliyin rəsmi orqanı faktiki olaraq Ramiz Məlikov adlı bir hərbi həkimin rəhbərlik etdiyi Mətbuat xidmətinin bülleteni kimi fəaliyyət göstərir və qəzetdə gedən bütün yazılar onun icazəsi ilə dərc olunur. Redaksiyada çalışan nəinki hərbi vəzifəli, həm də mülki şəxslərin işə qəbulu və işdən azad edilməsi məsələləri ilə isə Nazirliyin Kadrlar şöbəsi məşğul olurdu. Baş redaktor Ü.Cəfərovun elə bir səlahiyyəti yox idi. Redaksiyanın strukturu da hərbi qəzetin tələblərinə uyğun deyildi. Məsələn, R.Məlikov özü şer yazdığına görə müharibə edən ölkənin hərbi qəzetində aparıcı şöbələrdən biri Mədəniyyət şöbəsi idi və qəzetdə tez-tez müxtəlif şerlər və bədii yazılar dərc olunurdu. Ordu siyasətə qarışmamalı olduğundan qəzetdə digər aparıcı şöbənin Siyasət şöbəsi olması isə tamamilə nonsens idi. Qəzetin şüarı da xoşuma gəlmədi: “Həyat üçün doğulmuşuq, vətən üçün ölməliyik”. Əgər öləcəyiksə, onda bu Vətəndə kim yaşayacaq?

Mən qəzetin statusunun və strukturunun dəyişdirilməsi məsələsini qaldırdım. Yeri gəlmişkən, artıq R.Məlikovun yerinə Leyla Yunusova təyin olunmuşdu və o, qəzeti də öz tabeliyində saxlamaq istəyirdi. Redaksiya-Nəşriyyat Kompleksinin rəisi kimi buna qarşı çıxdım və fikrim onunla əsaslandırdım ki, Nazirliyin mətbu orqanı onun hansısa bir şöbəsinə tabe ola bilməz. Təəssüf ki, günü bu gün də bir sıra nazirlik və idarələrin mətbu orqanları mətbuat mərkəzlərinin bülleteni kimi fəaliyyət göstərir.

Mən Orduda xidmət etmiş, iki hərbi ixtisası olan hərbçi və Rusiya qəzetlərində bir sıra rəhbər vəzifələrdə işləmiş təcrübəli jurnalist kimi “Xalq Ordusu” qəzetinin hərbi qəzetin tələblərinə tam cavab verən strukturunu hazırladım və Qərərgah rəsi general V.Bərşadlı tərəfindən redaksiyanın 1992-ci il mayın 1-dən müstəqil hərbi vahid kimi təsdiq edilməsinə nail oldum. Təbii ki, Mədəniyyət və Siyasət şöbələri də ləğv olundu, qəzetin şüarı isə “Yağılara aman vermə!” oldu. İndi artıq baş redaktor yalnız Nazirliyin Kollegiyasına və Müdafiə nazirinə tabe idi. Nəinki mülki, həm də hərbi vəzifələrə işə qəbulla isə baş redaktor müstəqil məşğul olurdu və bütün əmək kitabçaları onun seyfində idi. Qəzetdə dərc olunan materialları da baş redaktor heç kimlə razılaşdırmırdı və onlardan hamı yalnız qəzet çap olunandan sonra xəbər tuturdu.

1992-ci il mayın 14-dÉ™ “AzÉ™rbaycan” nəşriyyatında mÉ™nim baÅŸ redaktoru olduÄŸum “Xalq Ordusu” qÉ™zetinin növbÉ™ti nömrÉ™sini yığıb qurtarana yaxın növbÉ™tçi É™mÉ™kdaÅŸlarımdan biri yanıma gÉ™lib bildirdi ki, bir az É™vvÉ™l Ali Sovetin növbÉ™dÉ™nkÉ™nar sessiyasında Ayaz MütÉ™llibov Prezident vÉ™zifÉ™sinÉ™ bÉ™rpa olunub. Prezident aparatından göstÉ™riÅŸ verilib ki, bütün rÉ™smi qÉ™zetlÉ™r birinci sÉ™hifÉ™sindÉ™ “AzÉ™rinform”un sessiyadan geniÅŸ materialını, sessiyanın qÉ™rarlarını vÉ™ A.MütÉ™llibovun imzaladığı “Bakı ÅŸÉ™hÉ™ri É™razisindÉ™ fövqÉ™ladÉ™ vÉ™ziyyÉ™tin tÉ™tbiq edilmÉ™si haqqında” FÉ™rmanı dÉ™rc etmÉ™lidirlÉ™r. Artıq “Xalq qÉ™zeti”, “AzÉ™rbaycan”, “Бакинский рабочий” vÉ™ “HÉ™yat” qÉ™zetlÉ™ri birinci sÉ™hifÉ™lÉ™rini boÅŸaldıblar vÉ™ rÉ™smi materialları gözlÉ™yirlÉ™r. 

Qəribə təsadüfdən qəzetin elə bu nömrəsinin birinci səhifəsində “Biz niyə məğlub oluruq?” adlı irihəcmli təhlili yazı yerləşdirmişdim və burada artıq Prezident kimi öz vəzifəsinə bərpa edilmiş A.Mütəllibov “...xalqın tələbi ilə istefa vermiş, lakin Moskvanın təkidi ilə yenidən hakim mövqe tutmağa çalışan eks-prezident” adlandırılırdı.

MÉ™n yığım sexindÉ™ rÉ™smi qÉ™zetlÉ™rin É™mÉ™kdaÅŸları ilÉ™ söhbÉ™t edÉ™ndÉ™n sonra deyilÉ™nlÉ™rin doÄŸru olduÄŸuna yÉ™qinlik hasil etdim. HÉ™m dÉ™ onu öyrÉ™ndim ki, hÉ™min materialları dÉ™rc etmÉ™yÉ™n heç bir rÉ™smi qÉ™zet çap olunmayacaq; çap sexinin rÉ™isinÉ™ bu barÉ™dÉ™ tapşırıq verilib. 

Mürəttiblər birinci səhifəni sökmək üçün mənim qərarımı gözləyirdilər. Mən növbədənkənar sessiyanın qəbul etdiyi qərarları qeyri-qanuni hesab etdiyimdən, rəsmi tapşırığa baxmayaraq bu barədə heç bir məlumat vermək istəmirdim. Nəşriyyatın direktoru ilə söhbətdən də bir nəticə hasil olmadı – o da təsdiq etdi ki, sessiya barədə “Azərinform”un materiallarını və fövqəladə vəziyyət haqında A.Mütəllibovun fərmanını dərc etməyən rəsmi qəzetlər çap olunmayacaq. Mən dilemma qarşısında qalmışdım – ya doğru hesab etmədiyim xəbərləri dərc etməli idim, ya da qəzet çıxmayacaqdı. Rəsmi materialların dərcindən imtina və bu səbəbdən qəzetin çıxmaması isə mənim dərhal işdən azad ediləcəyim və məsuliyyətə cəlb olunacağım anlamına gəlirdi. “Jurnalist vicdanı, yoxsa vəzifə - hansı qalib gələcək?” Bu fikirlərlə mürəttiblərimizə yaxınlaşıb dedim: “Biz heç nəyi dəyişməyəcəyik. Sessiya haqqında da heç bir məlumat verməyəcəyik. Gedə bilərsiniz”. Rəsmi materialların yığılmasını gözləyib, böyük bir səhifəni yenidən düzəldəcəklərinə və azı 2-3 saat vaxt itirəcəklərinə görə dilxor olmuş mürəttiblər təəccüblə üzümə baxıb, fikrimin qəti olduğunu görərək, cevincək plyonkaları hazırladılar və sağollaşıb getdilər.

Montaj sexində bizi həmişə hörmətlə qarşılayan qızlardan biri birinci səhifəyə baxan kimi plyonkanı götürüb harasa getdi və bir azdan qayıdıb çəkinə-çəkinə:

-Bağışlayın, Adil müəllim, - dedi. – Biz bu qəzeti montaj edə bilməyəcəyik. Rəis icazə vermir.

Gecə saat 2-yə qədər sex rəisini fikrindən döndərə bilmədim. Rəsmi qəzetlərin hamısı çap sexinə verilmişdi. “Xalq Ordusu”nu isə heç montaj da etməmişdilər. Xahişlərimin heç bir nəticə vermədiyini görüb, taktikanı dəyişdim və tamamilə ciddi şəkildə dedim:

-Müharibə edən ölkənin hərbi qəzetinin çıxmaması bilirsiniz nə deməkdir? Direktor sizə şifahi göstəriş verib. Sabah o dediklərindən imtina da edə bilər. Onda bütün məsuliyyət sizin üzərinizə düşəcək...

Hiss etdim ki, mənim sərt tərzdə dediyim sözlər ona təsir etdi. Rəisə düşünmək imkanı verməyib əlavə etdim:

-...Amma mən sizə elə bu saat yazılı iltizam verirəm ki, qəzetin bu şəkildə çapına özüm təkid etmişəm və bütün məsuliyyəti də öz üzərimə götürürəm.

Rəisin çiynindən sanki ağır bir yük götürüldü. Kağız qələm verib, yorğun səslə: “Yazın” dedi...

Səhəri gün əməkdaşlarım dedilər ki, Ali Sovetin qarşısında çoxsaylı mitinq keçirilir və insanların əksəriyyətinin əlində “Xalq Ordusu” qəzetinin bugünkü nömrəsi var...

Əgər A.Mütəllibov hakimiyyətdə bir neçə gün qala bilsəydi, onda məni nə gözləyəcəyini təsəvvür etmək elə də çətin deyildi.

HÉ™min gün – 1992-ci il mayın 15-dÉ™ M.SüleymanzadÉ™nin  redaktoru olduÄŸu “SÉ™hÉ™r” qÉ™zeti dÉ™ çıxmışdı. QÉ™zetin É™n görkÉ™mli yerindÉ™ A3 formatlı qÉ™zet üçün olduqca iri keqllÉ™ vÉ™ çox böyük interlinyajla Ali Sovetin sessiyası vÉ™ A.MütÉ™llibovun vÉ™zifÉ™sinÉ™ bÉ™rpa olunması haqqında xÉ™bÉ™r dÉ™rc edilmiÅŸdi. DeyÉ™k ki, “Xalq qÉ™zeti”, “AzÉ™rbaycan”, “Бакинский рабочий” vÉ™ “HÉ™yat” qÉ™zetlÉ™rinin redaktorları mÉ™lum sÉ™bÉ™blÉ™rdÉ™n rÉ™smi materialları “Prezident qayıtdı” («Президент вернулся») baÅŸlığı ilÉ™ dÉ™rc etmiÅŸdilÉ™r. BÉ™s qeyri-dövlÉ™t qÉ™zetinin redaktoru M.SüleymanzadÉ™ni bu barÉ™dÉ™ xÉ™bÉ™r vermÉ™yÉ™ mÉ™cbur edÉ™n nÉ™ idi? Özü dÉ™ fÉ™rÉ™hlÉ™, qÉ™zetin yuxarı sol küncündÉ™ vÉ™ çox iri hÉ™rflÉ™rlÉ™! MÉ™gÉ™r H.ƏliyevÉ™ pÉ™rÉ™stiÅŸ edÉ™n vÉ™ onunla Naxçıvanda görüşən adam Bakıya qayıdan kimi belÉ™ bir xÉ™bÉ™ri dÉ™rc edÉ™rdimi? ƏgÉ™r dÉ™rc edibsÉ™, demÉ™li, H.Əliyevi hakimiyyÉ™tÉ™ gÉ™tirmÉ™k üçün yaÅŸ senzinin ləğvi ilÉ™ baÄŸlı mitinq edÉ™nlÉ™rlÉ™ yox, onların É™lehdarları ilÉ™ hÉ™mrÉ™y olub. H.Əliyev dÉ™, yÉ™qin ki, bunu gözÉ™l bildiyindÉ™n onu heç vaxt özünÉ™ çox yaxın buraxmayıb. Buna görÉ™ dÉ™ M.SüleymanzadÉ™nin “Dedim, yÉ™qin vÉ™zifÉ™-zad vermÉ™k istÉ™yir, ya da vacib bir iÅŸ tapşıracaq” yazması gülmÉ™li deyilmi? TÉ™biidir ki, belÉ™ bir konyukturaçını yerin altını da, üstünü dÉ™ bilÉ™n H.Əliyev heç vaxt mÉ™suliyyÉ™tli adam adlandırmazdı. 

M.SüleymanzadÉ™nin “HeydÉ™r Əliyev hirsindÉ™n É™sirdi” sözlÉ™ri isÉ™ tamamilÉ™ uydurmadır. Bütün çatışmazlıqlarına baxmayaraq, H.Əliyev hÉ™miÅŸÉ™ özünü É™lÉ™ almağı bacaran bir ÅŸÉ™xs olub. O É™sÉ™biləşə, kimisÉ™ bÉ™rkdÉ™n danlaya bilÉ™rdi, lakin heç vaxt hirsindÉ™n É™smÉ™z, xüsusilÉ™ dÉ™ bunu qÉ™tiyyÉ™n biruzÉ™ vermÉ™zdi. Qoy kimsÉ™ desin görÉ™k H.Əliyevi nÉ™ vaxtsa, hardasa özünÉ™ nÉ™zarÉ™ti itirib hirsindÉ™n É™sÉ™n vÉ™ziyyÉ™tdÉ™ görübmü? 

“HeydÉ™r Əliyev "AzÉ™rbaycan Ordusu" qÉ™zetini É™limdÉ™n alıb otağın o biri başına tulladı” sözlÉ™rinin dÉ™ hÉ™qiqÉ™t olması inandırıcı deyildir. H.Əliyev heç vaxt özünü o sÉ™viyyÉ™yÉ™ endirmÉ™zdi ki, kiminsÉ™ É™lindÉ™n nÉ™yisÉ™ dartıb alsın. QÉ™zeti “otağın o biri başına tullaması” da qÉ™tiyyÉ™n H.ƏliyevÉ™ xas olmayan bir hÉ™rÉ™kÉ™tdir. O ki qaldı  â€œsÉ™nin qÉ™zetini isÉ™ hamı alır” sözlÉ™rinÉ™, düşünürÉ™m ki, M.SüleymanzadÉ™nin bu yazısının da mÉ™qsÉ™di elÉ™ bu sözlÉ™ri H.Əliyevin adından yazmaq olub. Amma M.SüleymanzadÉ™ unudur ki, 1990-cı ilin yanvarından 1993-cü ilin avqustunadÉ™k 3 il yarımdan çox vaxt keçmiÅŸdi. Bütün qÉ™zetlÉ™rin qadaÄŸan olunduÄŸu zaman ÅŸÉ™hidlÉ™rÉ™ hÉ™sr olunmuÅŸ icazÉ™li bir nömrÉ™ buraxmaqla qÉ™zet populyar olmur. XüsusilÉ™ dÉ™ 3 il yarım sonra. 1993-cü ilin avqustunda “Aydınlıq”, “ƏdalÉ™t” kimi qÉ™zetlÉ™r “SÉ™hÉ™r”dÉ™n qat-qat oxunaqlı, populyar vÉ™ ciddi, onların redaktorları isÉ™ daha mÉ™suliyyÉ™tli idilÉ™r. MÉ™hz mÉ™suliyyÉ™tin nÉ™ olduÄŸunu dÉ™rk etdiklÉ™rinÉ™ görÉ™ dÉ™ M.SüleymanzadÉ™dÉ™n fÉ™rqli olaraq öz qÉ™zetlÉ™rindÉ™ Prezidentin sÉ™lahiyyÉ™tlÉ™rini icra edÉ™nin olmayan sÉ™rÉ™ncamı haqqında heç bir xÉ™bÉ™r dÉ™rc etmÉ™miÅŸdilÉ™r.

    

O ki, qaldı Ü.Cəfərovun baş redaktoru olduğu “Azərbaycan Ordusu” qəzetinə, onunla mənim buraxdığım “Xalq Ordusu” qəzetinin yerlə göy qədər fərqi var idi – həftədə dörd dəfə Azərbaycan dilində, bir dəfə isə rus dilində çıxan “Xalq Ordusu” strukturu və statusuna görə hərbi qəzetin bütün tələblərinə cavab verən tam müstəqil hərbi vahid olduğu halda “Azərbaycan Ordusu” yenə də R.Məlikovun vaxtındakı “Xalq Ordusu” kimi Mətbuat mərkəzinin bülleteni statusunda idi və Ü.Cəfərov istəsə belə həmin təyinat barədə yazını verməyə bilməzdi. Əslində də bütün məsuliyyəti elə bir səlahiyyəti olmayan baş redaktor yox, onun tabe olduğu Mətbuat mərkəzinin əməkdaşları daşımalı idilər. Lakin qəzetin altında Ü.Cəfərovun imzası olduğundan xalça üzərinə də onu çağırmışdılar...

P.S. Mənim M.Süleymanzadəyə qarşı heç bir şəxsiqərəzliyim yoxdur, çünki onunla yollarımız heç vaxt kəsişməyib. Amma M.Süleymanzadənin qatı mütəllibovçu olduğu onun tanıyanların hamısına bəlli idi. Əslində bunda da qəbahət bir şey yoxdur. Əqidəyə görə heç kimi qınamazlar. Əgər o vəziyyətə, şəraitə görə hərəkət edən prinsipsiz adam deyilsə.