“Moskvada azərbaycanlılara məxsus ticarət obyektləri sökülür” adlı video görüntülər və məqalələr istəməzdim ki, etnik və ideoloji ayrı-seçkilik fonunda baş versin. Belə düşünmək istəmirəm. Ancaq dünyada güclərin cəlb edildiyi xəlbir siyasəti istənilən hadisənin qayəsində anti-İslam meylləri hiss etməyə başlayır. Nə etmək olar, bu axı gerçəklikdir. 

Bir məsələ isə çox qəribədir. Gecə-gündüz ürəyimizi sapdan asan türk-rus münasibətlərinin gərginləşməsi və hansı istiqamətdə inkişaf etməsi bir tərəfə, indi də Türkiyə rəhbərliyinin müttəfiqi olduğu ABŞ ünvanına kəskin çıxış etməsi bizləri lap üzdü. Bircə onu bilirəm ki, son vaxtlar tarixi dostluq münasibətlərinin təkrar isindiyi Almaniya da Türkiyə üçün gerçək siyasi və hərbi müttəfiq deyil. 

Xaos və qloballaşma, avtoritarizm və demokratiya, terror və vicdan azadlığı. Hərdən də missizmin nadir nümayəndələri ortaya çıxıb “dünyanı biz - İsrail xalqı idarə edirik” deyib, aşkar öz dünya hegemonluğunu elan edir. Yazıq insan nə anlasın bu şirinçaydan? Nə bilsin ki, onun yaşayıb - yaşamayacağı barədə hökm verənlər onu və yaşadığı cəmiyyəti torpağa kübrə əvəzi gömməyəcək?

Əlbəttə ki, bu qarışıqlığın batinində həm də böyük nizam var. Elə bir nizam ki, insanlar onu özlərinin müəyyənləşdirdiklərini düşünürlər. Halbuki, bu nizam insan iradəsindən asılı olmayan qanunauyğunluqdur. 

O ki, qaldı biz millətə, milli adımızı bilən varsa, qoy desin. Birdən “bunu bilməyə nə var: azəri türkü” deyib  məni məzəmmət edərsiniz. Buna əsla tələsməyin. 

Türklük, eramızın 1038 -  1157 ”“ ci illərinin siyasi tarixi  hadisələri (Səlcuq İmperiyası) ilə bu məkanda yayılmışdır. Qədim tarixə malik olan Azərbaycanda XI ”“ XII əsrlərə qədər, bəs kimlər yaşamışdır? - Əlbəttə ki, bizim keçmişimiz.

 

Bu gün bu həqiqəti danan millət ona görə də milli mənsubiyyətinin adını bilmir. Bu gün bizim milli mənsubiyyətimizin adı toponimik etnonimdir. Əgər inanmırsınızsa, diqqət edin: Türkmən xalqın adı Türkmən, stan isə hansısa bir millətin yaşadığı məmləkəti ifadə edir. Qazax -  Qazaxıstan, Özbək - Özbəkistan, Qırğız - Qırğızıstan, Tacik- Tacikistan, Erməni- Ermənistan, Çex- Çexiya, Alman - Almaniya, İspan ”“ İspaniya və s. Bəs biz kimik? 

Bütün dövlətlər xalqın adını daşıyır. Biz isə yerin adını daşıyırıq. Yəni Azərbaycan ”“ Azərbaycanlı. Bu hansı milli mənsubiyyəti xarakterizə edir? Axı azərbaycanlı istənilən millət ola bilər. Məsələn, azərbaycanlı rus, tatar, erməni, yəhudi və başqa millətlərin nümayəndələri də ola bilər. Konkret olaraq kimdir əsl aborigen? Burada yaşayanların milli mənsubiyyəti yerin adını daşıyır. Bəs bu yer kimin adını daşıyır? Əgər bilən varsa, qoy danışsın. 

Əgər bilmirsinizsə, onda heç olmazsa, oxumağı və qulaq asmağı bacarın... 

Bir ipucu da vermək istəyirəm, əgər imkanınız varsa 1914-cü ildə anadan olmuş rus dilçi və qafqazşünas tarixçisi  İqor Mixayloviç Dyakovun  Qədim Şərq tarixi əsərindəki 1999 ”“cu ildə Kembric universitetinin elmi jurnalında “Tarix Yollarında - İqor M. Diakonoff, Contributor Geoffrey Alan Hosking il 1999-cu ildə nəşr Cambridge University Press, səh 100” dərc edilmiş xüsusi tarixi qeydinə nəzər salaq.  1813- cü ildə Rus Fars (İran) müharibəsinin (Qarabağ) Gülüstan sülh müqaviləsində əksini tapmış xüsusi Qeydə diqqət verin. 

Ширван никогда не употреблялся в том смысле, чтобы он охватывал территорию теперешней Азербайджанской республики. Ширван ”” это небольшая часть с главным городом Шемахой, а такие города, как Гянджа и др., никогда в состав Ширвана не входили, и если нужно было бы придумать термин для всех областей, которые объединяет сейчас Азербайджанская Республика, то, скорее всего, можно было бы принять название Арран, но термин Азербайджан избран потому, что когда устанавливалась Азербайджанская Республика, предполагалось, что персидский и этот Азербайджан составят одно целое, так как по составу населения они имеют очень большое сходство. На этом основании было принято название Азербайджан, но, конечно, теперь, когда слово Азербайджан употребляется в двух смыслах ”” в качестве персидского Азербайджана и особой республики, приходится путаться и спрашивать, какой Азербайджан имеется в виду: Азербайджан персидский или этот Азербайджан? 

İnanmaq istəyirəm ki, nəsə başa düşdünüz. Əgər bu ad yox idisə nə üçün əzmlə İnkar edilən toponimin (Şirvan) tarixdən silnməsində bu qədər inadı göstərilirdi. Onun haqqında açıq ensiklopediyada  hələ rus mənbələri belə yazır “Ширва́н (азерб. Şirvan, перс. شیروان) ”” историческая область и государство в Закавказье, на западном побережье Каспийского моря, простиралась от Дербента на севере до дельты реки Кура на юге. До XV””XVI вв. название ”” Шарван[1]. Ð’ настоящее время ”” часть территории Азербайджана.” 

İndi isə keçək digər məsələyə. Kimdir bu Şirvan, bu adın etimologiyası haradan qaynaqlanır? Azərbaycanın şimalı ilə cənubunu birləşdirərək şimal qərbinə doğru uzanan ərazi və birləşdiyi Qarabağ ərazisi bütövlükdə Alban dövləti idi. Şir ”“ şahlıq rəmzi, Van isə bu yerin hökmdarı idi. Buna Türkiyənin  Van vilayətində muzeydə qorunan daş üzərində (basma yazı) həkk edilmiş “ Vanın ölkəsi “ yazısı xüsusi sənəddir.  Bu gün isə ermənilər tərəfindən iddia edilən Van ”“ kəlməsi ilə bağlı toponimlərdən yan keçən tarixçilərimiz bu ismin kimə məxsus olmasını belə araşdırmamışlar. Axı bütün tarix yalnız  bizim xalqın dilində yaşayır.  Bəlkə Tanrı həqiqətləri bizə və bütün dünyaya  bəyan etmək üçün belə bir bəla nazil edib. Saxtakarlıq və zülm içində inildəyən dünya bəs nə zaman həqiqəti bilməlidir? Alban elinin Qəbələ və Qarabağın adının mənasını bilməyən xalq ona hansı haqla iddia edə bilər? 

Əziz həmvətənlər, biz beşinci çağırış Milli Məclisə seçkilərdə iştirak etməklə təşviqat hüququndan istifadə edərək xalqı dərin yuxudan oyatmaq istədik, alınmadı. Tarixinin repressiya edildiyini və bunun kimlər tərəfindən necə törədildiyini anlatmaq istədik, daşdan səs gəldi, cəmiyyətdən səs gəlmədi. Biz bütün dünyanın gözlədiyi kutsal əmanətləri aşikar etdik, hətta əfsanəvi “Qaf “ dağının yerini və dünya sirlərini bəyan etdik, yenə də qəbul edən olmadı. Biz Ana Yurdumuzun qədim tarixini izah etdik və bildirdik ki, bu gerçəklikləri bütün dünyaya bəyan edəcəyimiz halda dünya dövlətləri bu torpağın müqəddəsliyini anlayıb buranı bütün dünyanın toplaşacağı əmin - amanlıq yeri kimi qəbul edəcəklər. Bu torpağın bütün dinlərin və mədəniyyətlərin barış yeri olacağı və toplaşacağı kəbəni də göstərdik. Hansı ki, Azərbaycana bütün dünyada sabitliyin, sülhün və əmin - amanlığın beşiyi statusunu verəcəkdi. Amma insanlar bir atımlıq barıt kimi effeki olan, ətrafa cəhalət saçan idman oyunlarına üz tutdular. 

Əziz xalqım görən nə zaman oyanacaq? Yəni bizlər də Qəbirdəkilər məzarlarından qalxanda oyanacağıq? And olsun ki, Qarabağ dərdi ona görə nazil olmayıb ki, onun sirri açılmayınca ona kimsə haqlı sahiblik edə bilsin. Ya da erməni düzə daha yaxın olaraq (Vankasar) adını tarixə yaza bildiyi əfsanəvi “Qaf” dağına Kilsədağ məbədi deyib üzərindən keçərək, baxımsız qoyduğumuz tarixi və mənəviyyatı pula qurban verək. Necə ki, bu gün belə edirik. Boş ümidlər etmək özünü aldatmaqdır, dünyanı heç bir siyasi iradə düzəldə bilməyəcək! Bu sözü deməkdən də çəkinmirəm. Dünyanı siyasi deyil, bu dəfə yalnız mənəvi iradə xilas edəcək. Buna ruhumla inanıram və əminəm. Odur ki, əziz xalq təkrar olaraq əvvəlcə namizədlik platformamın ikinci hissəsinə baxmanızı, ardıyca isə “Son hikmətlər” və ona verilmiş şərh “Əbədi çağırış” sənədli filmlərinə baxmanızı rica edirik. Bu sizə veriləcəklərdən yalnız bir parçadır. Mən bütün bu işlərin görülməsi üçün məhdud şəxsi büdcəmi sizlər üçün xərcləmişəm. Şəxsi mənfeyimi qurban vermişəm. Buna görə isə qətiyyən təmənna və təşəkkür gözləmirik. Bu bizim keçmişimizdir. Məlumat üçün bildirim ki, 2014-cü ildə çəkilmiş sənədli filmləri sosial şəbəkədə işıqlandırsaq da sonradan silmişdik. Keçən ilin sonu isə yenidən onları şəbəkədə yerləşdirdik. Rus və Tük dillərində tərcümə edilmiş sözü gedən filmlər hazırda Ankarada sənədli filmlər üzrə beynəlxalq festivalda iştirak edir. 

Buyurun diqqətlə araşdırın.