Qarabağ müharibəsi zamanı torpaqlarımızın müdafiəsinə qalxan qəhrəman oğullarımızdan bir də Milli Qəhrəman Yuri Kovalyovdur.

 

Yuri Kovalyov 29 noyabr 1965-ci ildə Göyçay rayonunda anadan olub. 1972-ci ildə ailəsilə birgə Rusiyanın Krasnodar vilayətinə köçmüş, 5 il orada yaşadıqdan sonra Bakıya qayıtmışdı. 1981-ci ildə Bakı şəhərinin Nizami rayonundakı Yuri Kovalyov adına 229 saylı tam orta məktəbə daxil olub. 1983-1985-ci illərdə Sovet Ordusu sıralarında xidmət edib. Dənizçi olmaq arzusu ilə 1987-ci ildə Qara dəniz Donanmasında miçmanlar və praporşiklər məktəbinə daxil olub.

 

1990-cı ildə DİN xüsusi milis bölməsinə, XTMD “OMON” sıralarına daxil olur və tez-tez Qarabağa ezamiyyətə gedir. Ermənilər onun başına böyük məbləğdə pul qoymuşdular. 1991-ci il 3 oktyabrda digər omonçu dostları ”“ Sergey Barınin, Andrey Kudenin, Aleksandr Abramovla birlikdə Ağdam ərazisində Xocavənddən növbəti tapşırıqdan qayıdanda içində olduqları “UAZ”ı ermənilər fasiləsiz olaraq atəşə tuturlar. Yuri həlak olur, Sergey isə ağır yaralanır. Ermənilər “UAZ”a yaxınlaşanda partlayış baş verir. Ölüm ayağında belə bir neçə düşməni məhv edirlər.

 

 

Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin sərəncamı ilə 5 iyun 1992-ci ildə Yuri Kovalyov Azərbaycan Respublikasının Milli Qəhrəmanı elan edilir.

 

Bu gün elə biz də Yurini xatırlayıb onun haqda bir yazı hazırlamaq qərarına gəldik. İlk olaraq yolumuzu Yurinin oxuduğu və hal-hazırda onun adını daşıyan Nizami rayon 229 saylı məktəbdən saldıq. Bizi məktəbin direktoru Fəridə xanım Bağırova qarşıladı. Bizi otaqlardakı Yuriylə bağlı rəsmlərlə tanış etdi. Onu da qeyd etdi ki, Yuri Kovalyov adı onlara çox əziz addır və onlar Yurini həmişə məktəb tədbirlərində yad edirlər. Sonra Yurinin ailəsi ilə görüşmək istədik və telefon əlaqəsi saxlayıb anası Larisa xanımla görüşmək üçün iş yerinə yollandıq. Onunla iş yerində görüşdük və bizi öz iş otağına dəvət etdi. Söhbətimizə də elə lap öncələrdən başladıq. O günləri Larisa xanım belə xatırlayır...

 

 

“Əslimiz elə buralıdı. Bizim nəsilimiz hardasa 400 il bundan əvvəl Azərbaycana gəlib. İlk olaraq Sabirabad rayonunda yaşayıblar. Elə mən də orada doğulmuşam. Atam rəhmətə gedəndən sonra anamgil Göyçay rayonuna gəliblər. Yurigil iki qardaş olublar. İkinci oğlumun adı Vitalikdi. "Neftçi" futbol komandasında qapıçı olub. İndi məşqçi işləyir. Yuri də Göyçayda anadan olub. Yuranın atası azərbaycanlı idi. Göyçayda yaşayır. Yuri gizir idi. Əsgərlikdən gəldikdən sonra oxumuşdu".

 

 

 

"1972-ci ildə Rusiyanın Krasnodar şəhərinə köçdük. Beş il orada yaşadıq, amma buna yaşamaq demək olardısa. Krasnodarda yaşamaq bizi çox sıxdı və biz geri qayıtdıq. Ümumiyyətlə, mən Azərbaycandan başqa heç yerdə yaşaya bilmirəm".

 

 

"Neçə dəfə ona deyirdim ki, Yuri belə olmaz. O da deyirdi ki, sən öyrətmisən də mənə belə olmağı, indi niyə qəbul edə bilmirsən? N.Nərimanov metrosunun yanında qızı müdafiə etdiyi üçün onu bir neçə nəfər döymüşdü. Hətta polis şöbəsinə belə aparmışdılar. Sonradan biz bunlardan xəbər tutduq".

 

 

 

"Yuri əsgərlikdən təzə gəlmişdi. Həyat yoldaşı Tamara iş yoldaşımın qızıdı. Bizdə ad günü olanda tanış olmuşdular və sonra da evləndilər. İki qızları dünyaya gəldi. Yuliya və Regina. İndi Yuri artıq babadır, onun Cəmil adında bir nəvəsi də var..."

 

 

"Qarabağ müharibəsi başlayanda Yuriyə də çağırış vərəqəsi gəlmişdi. İstədim gizlədim. Amma sonra fikirləşdim ki, bilsə evi dağıdacaq. Çünki onun xasiyyətini bilirdim. Yuri evə gələndən sonra çağırış vərəqəsini ona təqdim etdim və o bunu çox böyük sevinc hissiylə qəbul elədi. Elə ilk olaraq Ağdam istiqamətində döyüşlərə başladı. Amma çox qorxurdum. Tez-tez evə zəng edib hər şeyin yaxşı olduğunu deyəndə, bir az ürəyim sakitləşirdi. Yuri Çingiz Mustafayevlə yaxın dost olub. Müharibədə bir yerdə olublar".

 

 

"Sonra onu görmək üçün Gəncə şəhərinə getdim. Dedilər ki, indi gələcək. Yuri vertolyotdan düşən kimi məni görüb qışqırdı ki, “ana, niyə gəlmisən? Sonra gəldi görüşdük. Məni bağrına basdı.(Ağlayır). Dedi ki, “bağışla ki, bu sözü sənə dedim. Dedim ki, Yuri, bəsdir bu qədər döyüşdün. Gedək evə, artıq uşaqlara baxa bilmirəm. Hər şey mənim üstümə düşür. Dedi ki, “tezliklə qayıdacam ana, narahat olma”.

 

 

 

"Yurini evə gətirmək heç cür mümkün deyildi. Ona görə də 1991-ci ilin yayı onun yanına həyat yoldaşı və iki körpə qızıyla getdik. Çaykəndə getdik və bizi Yuriylə görüşdürdülər. Yuri yol boyu döyüş yerlərini mənə göstərdikcə ürəyim titrəyirdi. Bu dəfə onu evə gətirə bildik. Komandiri icazə verdi ki, Yuri bizimlə evə gəlsin. Bir neçə gün qaldı evdə və sonra yenə geri qayıtdı".

 

 

"Bir neçə vaxtdan sonra gördük ki, qapı döyülür. Qapını açdıq ki, Yuri gəlib. Üstündən bir neçə silah da asmışdı. Doğrusu biz qorxduq. Mən yenə buna dedim ki, bəsdir də oğul, qayıt evə. Bunu demişdim ki, Yuri öz otaqlarına daxil olub otaqda nə var hamısını dağıdıb tökdü. İstədim yaxınlaşam, qışqırdı ki, yaxınlaşmayın mənə. Oturub ağladı.(Ağlayır). Sonra dedi ki, “mən insanların tikələrini yerdən yığmaqdan gəlirəm. Sonra maşını minib Zabrat qəsəbəsinə getdi, dedi ki, silah aparmaq üçün gəlmişəm. Zabratdan maşınına silah doldurub yola düşdü".

 

 

 

"1 oktyabrda elə bil mənə nəsə olmuşdu. Yuri dilimdən düşmürdü və hara çatırdım öz-özümə danışırdım. Ayın 2-də, axşam evə gəlib divanda oturub donub qalmışdım. Boğazımdan heç nə keçmirdi. Tamara neçə dəfə dedi ki, heç olmasa çay iç, onu da istəmədim. Ayın üçü tezdən gördüm ki, qapı döyülür və bu Yuri deyil. Çünki, onun özünün qapı döyməyi var idi, o gələndə bilirdik ki, Yuridi. Qapını açdıq və gördüm ki, bir neçə döyüşçü yoldaşlarıdı. Mən onlardan soruşdum ki, Yuri hardadı? Onlar susdular. İkinci dəfə soruşdum ki, Yuri hardadı? Onlardan biri cavab verdi ki, “Yuri yoxdur”.(Ağlayır).

 

Yurini dəfn edəndə millət var idi. İynə atsaydın yerə düşməzdi. Yurini əvvəl Nizami rayonunda qəbiristanlıqda dəfn elədik. Altı ay sonra bizə Cavad adında bir adam gəlib bu təklifi irəli sürdü ki, Yuri Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunmalıdır. Bütün hamısını Cavad elədi, sağ olsun.

 

Yuridən sonra mən də intihar etmək istədim. Fikirləşirdim ki, özümü körpüdən atam. Kiçik oğlum Vitalik dedi ki, ana, sən də öləndən sonra biz neyləyəcəyik? Sonra fikirləşdim ki, düz deyir, uşaqları yerbəyer etmək lazımdı. Ümummilli lider Heydər Əliyevlə görüşdüm. Yurinin ailəsinə ev lazım olduğunu dedim. O da göstəriş verdi və üç günə Yurinin ailəsinə ev verdilər. Hər şeyə görə təşəkkür edirəm. Söz yox ki, Yuri şəhid oldu. Amma bu gün onun haqda hamı danışır və bizim ailəyə xüsusi hörmət edirlər. Siz də sağ olun, bizimlə görüşdünüz".