Avstraliyanın aparıcı təhsil müəssisələrindən olan Sidney Universitetinin apardığı araşdırma növbəti dəfə ictimaiyyətin diqqətini çəkib. Bu təhsil müəssisəsi 1950-ci ildən bəri ardıcıl nəsillər üzərində geniş araşdırmalar aparır.
Bu əhatəli araşdırmaya görə, psixi sağlamlığı ən pis olan nəslin 1990-1999-cu illər arasında doğulmuş Y nəsli olduğu ortaya çıxdı.
Tədqiqat nəticələri göstərir ki, bu nəsil depressiya, narahatlıq və stress kimi psixi sağlamlıq problemlərini əvvəlki nəsillərə nisbətən daha yüksək nisbətdə yaşayır. Bu vəziyyət müasir dünyada sosial mediadan istifadənin artması, iqtisadi qeyri-müəyyənliklər, iş yerlərinin qeyri-müəyyənliyi və sürətli texnoloji dəyişikliklər səbəbindən bu nəslə təzyiqin nəticəsi kimi dəyərləndirilir.
Sidney Universitetinin nəticələri gənclərin psixi sağlamlığı ilə bağlı daha çox dəstəyə və məlumatlılığa ehtiyac olduğunu vurğulayır və cəmiyyətin müxtəlif seqmentlərində bu mövzuda məlumatlılığın artırılması məqsədi daşıyır. Tədqiqatçılar iddia edirlər ki, daha effektiv psixoloji dəstək mexanizmləri xüsusi olaraq bu nəsil üçün hazırlanmalıdır.
1950-ci ildən bəri ardıcıl nəsilləri tədqiq edən tədqiqatçılar hər nəsillə psixi sağlamlığın pisləşməsi istiqamətində nəzərəçarpacaq tendensiya aşkar ediblər. Bu genişmiqyaslı tədqiqatın aparıcı müəllifi Dr. Richard Morris xüsusilə qeyd etdi ki, minilliklər, digər nəsillərdən fərqli olaraq, yaşlandıqca psixi sağlamlıqlarında yaxşılaşma göstərmirlər.
Tədqiqat ABŞ-ın nüfuzlu “Proceedings of the National Academy of Sciences” elmi jurnalında dərc edilib və tapıntılar daha geniş cəmiyyətə böyük təsir göstərib. Tədqiqatda deyilir: "İndiyə qədər fərdlərin yetkinlik yaşına keçid zamanı psixi sağlamlıqlarında yaxşılaşmalar gözlənilən idi. Buna görə də, diqqət çox vaxt uşaqların və gənclərin psixi sağlamlıq problemlərinə yönəldilib. Bununla belə, əldə etdiyimiz məlumatlar göstərir ki, təkcə uşaqlar deyil, böyüklər də ciddi risk altındadır”, - deyə məlumatda bildirilir.
Dr. Richard Morris, bu gün 40-50 yaşlarında olan fərdlərin də ruhi sağlamlıq baxımından əhəmiyyətli risklər daşıdığını ifadə edərək, “1990-cı illərdə doğulan fərdlər yetkinlik yaşına çatdıqda əvvəlki nəsillərdə müşahidə edilən psixi sağlamlıq yaxşılaşmalarını yaşamırlar. "Bu, açıq şəkildə göstərir ki, digər nəsillərdə müşahidə olunan inkişaf tendensiyası bu nəsildə baş vermir" dedi.
Bu tapıntılar xüsusilə minilliklərin üzləşdiyi çətinlikləri vurğulayır və cəmiyyət bu problemi həll etmək üçün daha çox iş görməlidir, Morris dedi. Tədqiqatçılar, bu nəslin yaşadığı sosial, iqtisadi və texnoloji təzyiqlərin psixi sağlamlıq üzərində uzunmüddətli mənfi təsirləri olduğunu və bu problemlərin aradan qaldırılması üçün daha çox dəstəyə və müdaxiləyə ehtiyac olduğunu bildiriblər.
Mütəxəssislər, sosial media platformalarının və ekran qarşısında uzun müddət qalmağın narahatlıq, depressiya, asılılıq kimi psixi sağlamlıq problemlərinin artmasında mühüm rol oynadığını vurğulayırlar. Sosial media fərdlər üzərində daimi müqayisə təzyiqi yaratsa da, rəqəmsal dünyada çox vaxt keçirmək üzbəüz sosial qarşılıqlı əlaqəni azaldaraq, tənhalıq və sosial izolyasiya hisslərini tətikləyə bilər. Bu vəziyyət xüsusilə gənclər arasında psixi sağlamlıq problemlərinin daha çox yayılmasına səbəb olur.
Bundan əlavə, fiziki fəaliyyətin olmaması da mühüm problem olaraq görülür. Müasir həyat tərzi fərdləri daha çox oturaq həyata sürükləsə də, idmanın psixi sağlamlığa müsbət təsirləri diqqətdən kənarda qalır. Müntəzəm fiziki fəaliyyətin olmaması stressin öhdəsindən gəlmək qabiliyyətini azaltmaqla narahatlıq və depressiya əlamətlərini gücləndirə bilər.
Qeyri-kafi yuxu başqa bir kritik amil kimi önə çıxır. Ekranlardan yayılan mavi işıq yuxu keyfiyyətini aşağı salaraq insanların həm fiziki, həm də ruhi sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər. Qeyri-adekvat yuxu enerji səviyyəsinin aşağı düşməsinə və gün ərzində ümumi əhval-ruhiyyənin pisləşməsinə səbəb ola bilər, narahatlıq və depressiya riskini artırır. (E-saglam.az)