Niderlandda evtanaziya (sağalmaz xəstəlikdən əziyyət çəkən insanı həyatdan məhrumetmə proseduru-red.) "hər şeyin çarəsi" kimi vüsət alır. Görünür, həkimlər pasiyentləri lazımi müalicə ilə təmin etmək istəmir, ona görə də onları intihar etməyə sövq edir.

 

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Böyük Britaniyanın "Spiked" nəşri yazıb.

 

Məlumatda deyilir ki, depressiya, demensiya və autizm kimi psixi pozuntulardan əziyyət çəkənlərin hamısını o dünyaya göndərmək qərarı verilib.

 

Psixi xəstəliklərdən, autizmdən əziyyət çəkən insanlar intihar etməyə motivasiya edilir.

 

İolanda Fanın ölümü gələn həftə 34-cü doğum gününə təyin edilib. Bununla əlaqədar olaraq o, əvvəlcədən öz dəfninə dəvətlər hazırlaya bilib. 

 

"Sevgidən doğulan, sevgiyə buraxılan, - kitabçalarda belə yazılıb. -  Uğrunda çox ağır mübarizə apardığı həyatdan sonra o, istədiyi dünyanı seçib".

 

Ötən həftə Niderlandın Şimali Brababt əyalətində yaşayan Fan "The Sunday Times" qəzetinə müsahibəsində nədən ölmək istədiyini izah edib.  Qızın fiziki cəhətdən sağlam olmasına rəğmən, o, daima "kədər, ruh düşkünlüyü və ümidsizlik" hissləri keçirir.

 

22 yaşında onda bir sıra psixi problemlər aşkar edilib, o zamandan İolanda bütün mümkün olan müalicələri alıb. Nəticədə bircə işdə belə dayana bilməyib.

 

İki il öncə psixiatr pasiyent qadına evtanaziya təklif edəndə, o, bunun onun üçün yeganə çıxış yolu olduğu qərarına gəlib. "Mən həyatdan getmək istəyirəm", - Fan izah edib. 

 

İolandanın həyatı, heç şübhəsiz, ağır olub. O, qida pozuntusu, residiv verən depressiya, autizm və təhsillə bağlı problemlərdən əziyyət çəkir. Lakin bu problemlərdən müalicə kimi intiharı təklif etmək ondan imtina etmək deməkdir.

 

Şokedici məqam ondan ibarətdir ki, Fanla bağlı baş verənlər Niderlandda heç də yeganə hal deyil. Bundan öncə bu ay psixi vəziyyətilə bağlı evtanaziya olunmaq istəyən digər gənc və fiziki sağlam olan holland qadın barədə məlumat üzə çıxıb. Plana görə, 28 yaşlı Zorayya ter Bik may ayında depressiya və autizmlə bağlı ölümə məhkum ediləcək.

 

2002-ci ildə evtanaziya pratikasının leqallaşdırıldığı Niderlandda evtanaziyaya uğramış pasiyentlərin əksəriyyəti sağalmaz xəstəliyi olanların payına düşüb. 

 

Lakin hazırda psixi səbəblərdən aparılan bu prosedurlar pik həddə çatıb. 2010-cu ildə cəmi iki nəfər belə əsaslarla evtanaziyaya nail olmağa cəhd edib. 2019-cu ildə bu rəqəm 68, ötən il isə 138-ə çatıb.

 

Niderlandda psixiatrik evtanaziya mübahisəli məsələ olaraq qalır. Bu səbəbdən də ilk olaraq buna müsbət yanaşan bir çox insan öz mövqelərinə yenidən baxır.

 

Belə tənqidçilərdən biri psixiatr, 1990-cı illərdə psixiatrik səbəblərdən ilk qeydə alınan evtanaziya proseduruna görə şərti iş alan Budeveyn Şabodur. Bu gün Şabonu narahat edən bu məsələdə ifrata varılmasıdır.

 

"Mən psixiatriya və ya ağır demensiya zamanı evtanaziyanın əleyhinə deyiləm, - o, yazır. - Lakin mən həkimlərim müalicə və qulluğun olmaması səbəbindən sosial əzabların bu üsulla həll etmək cəhdindən son dərəcə narahatam".

 

Heç bir şübhə yoxdur ki, Nuderlandın evtanaziya haqqında qanunları əhalinin ən həssas qruplarına zərər vurub. 

 

2023-cü ildə aparılan tədqiqat müəyyən edib ki, ölkədə təhsil və autizmlə bağlı pozuntuları olan 39 nəfər evtanaziyaya məruz qalıb. Demək olar ki, bunun yarısı 50 yaşdan aşağı olan pasiyentlər olub.

 

Niderlandda həmçinin demensiya ilə bağlı pasiyentlərin evtanaziyaya can atdığı halları artır. Həyəcan doğuran məqam odur ki, pasiyentlərin 43 faizindən bir qədər az hissəsi qohumları tərəfindən təzyiqlə üzləşdiyini bəyan edib.

 

Şotlandiya, Kanada kimi ölkələrdə də evtanaziya ilə bağlı qanun qəbul edilməsi barədə düşünülür.

 

İolanda Fan kimi insanların üzləşdiyi qeyri-insani münasibət insanları ölümə sövq edir və evtanaziyanın həyatın sonunda əzablardan qurtulmaq üçün bir mərhəmət jesti olduğu barədə mülahizələri heçə endirir.

 

Fanın özü düzgün müalicənin onun üçün  nələrisə dəyişəcəyinə əmin deyil. "Onların sözlərinə görə, sən, sadəcə, bu problemlərlə doğulursan, - o, deyir. - Lakin mən həqiqətən də hesab edirəm ki, bizim xidmətlər daha diqqətlə bizi dinləməlidir".

 

Bax, ölümlə təbabətin forması kimi davranmaq görün nəyə gətirib çıxarıb. Səhiyyə sahəsində peşəkarlar intihara meylli insanları təslim olmağa sövq etməməli, onlara deməlidir ki, həyat daha yaxşı ola bilər.

 

Psixatrik əsaslarla evtanaziya edilməsi mental pozuntuları olan insanlara deyir ki, onların həyatının dəyəri yoxdur. Burada mərhəmətdən və həyatla ləyaqətlə vidalaşmaqdan əsər-əlamət yoxdur, bu, mənəvi cinayətdir.

 

Müəllif: Kevin Yuill