Azərbaycan ordusunun bu ilin avqustun əvvəlində keçirdiyi uğurlu “Qisas” antiterror əməliyyatı nəticəsində azad etmiş olduğu Qırxqız yüksəkliyi ətrafında, eləcə də Laçın və Xocalı rayonlarının  yaxınlıqdakı yaşayış məntəqələrində Birinci Qarabağ savaşında da işğalçı haylarla döyüşlər və qarşıdurmalar baş verib. Təpədən-dırnağa silahlı olan separatçı və işğalçılara qarşı uzaqbaşı, ov tüfəngləri ilə döyüşən soydaşlarımız vətənimizin bu dilbər guşələri uğrunda neçə-neçə şəhid verib. 23 dekabr 1991-ci  ildəki Meşəli qətliamınadək bu yurdlardakı Azərbaycan türklərinin yaddaşında daha çox qalan olaylardan biri də Meşəlinin sayılıb-seçilən oğullarından  Miryusif Kərim oğlu Orucovun 1989-cu ilin avqustunda kəndin müdafiəsi zamanı hay terrorçuları tərəfindən qətlə yetirilməsi və onun qisasının alınması olub. Bundan  bir il sonra - 1990-cı il avqustun 1-də İrəvan-Xankəndi reysi ilə uçan və o vaxtkı məlumatlara görə içərisində 40-dan çox erməni terrorçusu, silah-sursat və qanunsuz hərbi birləşmələr üçün pul vəsaiti olan “Yak-40” təyyarəsi qəzaya uğrayıb...

(Əvvəli burada://moderator.az/az/ekskluziv/544726/xankendinde-diri-diri-ureyi-cixarilmis-sehidin-qirxqiz-yaxinliinda-qisasi-nece-alindi )

 

“…Əli tez işarə verərək “Axtardığımız adam gəlir”- deyib yekəpər Rubeni bizə göstərdi. Məqamı əldən vermək olmazdı. Qisas hissi bizi daha da ruhlandırır, neçə gündür gözləməyimizə baxmayaraq, bizi təmkinli olmağa sövq edirdi. Belə qərara aldıq ki, mən yaxşı güllə atdığımdan(1919-cu ildə qulağı kəsik Andranikin başçılığıyla ermənilərin böyük ordusunu Laçının Zabux dərəsi adlanan ərazisində məhv etmiş Sultan bəylə çiyin-çiyinə vuruşmuş və onun sərkərdələrindən biri olan “Çülləçi” ləqəbli Xanəlinin oğlu Məlikin gülləsi boşa çıxa bilməzdi)Rubeni, o biri ermənini isə yoldaşlarım güllələsin. Elə də etdik. Ermənilər həmin an təhlükəni hiss etdilər. Əllərini silahlarına atar-atmaz mən beşatılanla Rubeni düz sinəsindən nişan aldım və sərrast atəşlə onu vurub yerə sərdim. O biri ermənini də yanımdakılar vurdular. Ürəyim soyumadı və həm də dəqiq olsun deyə, onların Miryusifi vurduğu yerdən – Rubenin sinəsinə bir güllə də vurdum... Sonra biz onların atlarına minib uzaqlaşdıq. Çünki artıq orada qalmaq olmazdı. Biz hadisə yerindən xeyli uzaqlaşdıqdan sonra Badara kəndindəki sovet qoşunlarının texnikalarının ora gəldiyini gördük. Onlar dağa tərəf xeyli irəliləyərək atəş açdılarsa da, yerimizi dəqiq bilmədiklərinə görə bizi vura bilmədilər və biz Miryusifin qisasını alıb sağ-salamat kəndə qayıtdıq...” 

Məlik babam dünyasını dəyişən günədək(2006-cı ildə vəfat edib) elə hey Əlisaab müəllimin necə böyük ürək sahibi olmasından, xalqın adamı olmasından, qoçaqlığından heyrətamizliklə danışardı... 

 

Məlik babam söyləyirdi:

 

“Miryusifin qisasını alandan bir neçə gün sonra Bakıya getdim. Əlisaab müəllimlə görüşmək üçün onun işlədiyi Ədliyyə Nazirliyinə yollandım. Qəbul otağındakı işçisinə onunla görüşmək istəyimi bildirdim. Çox çəkmədi ki, məni Əlisaab  müəllimin otağına dəvət etdilər. O, ayağa qalxıb böyük hörmətlə məni qarşıladı. Xeyli söhbətdən sonra Miryusifin qanını necə almağımı danışmağı xahiş etdi. Mən də ona hadisəni əvvəldən axıra kimi danışdım. O, Miryusifin qanı yerdə qalmadığına görə o qədər sevinirdi ki, hətta sevincdən gözləri yaşardı.  O, mənim nə çətinliyimin olması ilə maraqlandı. Bakıda qalacaq yerimin olub-olmamasını soruşdu. Mən isə ona heç bir narahatçılığımın olmadığını və qalacaq yerimin olduğunu bildirdim. Sonra Əlisaab müəllim sürücüsünə tapşırdı ki, məni hara lazımdır, ora çatdırsın. Biz sağaollaşıb ayrılanda da o, mənə minnətdarlığını bildirdi. Elə bil, qisası alınan mənim yox, onun əzizi idi. Sonra Əlisaab müəllim Miryusifin qırxına gələndə ona həmin hadisəni təkrar danışdım...” 

 

Mənm heç yadımdan çıxmaz, rəhmətlik şəhid qardaşım Rafiq indiki Neft Akademiyasında oxuyarkən onun Səttarxan adına zavoda işə düzəlməsi, zavodun yataqxanasında yerləşməsi və pasport qeydiyyatına düşməsi üçün şəxsən zavod rəhbərliyindən Əlisaab müəllimin xahiş etməsi, sonradan da Rafiqin təhsili ilə mütəmadi maraqlanması, onun necə qayğıkeş insan olmasından, bizim ailəyə qarşı xoş münasibətindən xəbər verirdi. Onun  belə münasibəti yalnız bizim ailədə yox, bizim kimi talelələri Qarabağla bağlı olan minlərlə ailədə hiss olunurdu. Bir çoxları Əlisaab müəllimin bizim ailəyə etdiyi köməkliklərə görə elə bilirdilər ki, o, bizim doğma əmimizdir... 

 

Yadımdadır, 1990-cı ilin avqustun 8-də - atamın ölümünün birinci ildönümündə də Əlisaab müəllim və onunla birlikdə o vaxtlar Laçın rayon partiya komitəsinin 1-ci katibi işləyən Xanlar Məmmədov, rayon icraiyyə komitəsinin sədri Səlim Səlimov,  o vaxt Azərbaycan SSR  Daxili İşlər Nазирliyinin idarə rəisi olan Ramil Usubov və digər rəsmi şəxslər vertolyotla bizə gəldilər. Başsağlığı verib yaşayımızla maraqlandılar. Bizə həm mənəvi, həm də maddi köməklik göstərdilər. Həmin ərəfədə -avqutsun 1-də -dumanlı-çənli bir gündə  ermənilərin “bayevik”lərlə(yaraqlılar-S.L.) dolu olan “Yak-40” təyyarəsi Fərraş kəndinin üzərindəki Qırqız dağının zirvəsində qayaya dəyərək qəzaya uğramışdı... Əlisaab müəllim və Məlik babamla birgə Fərraş kəndi sakinlərindən bir dəstə adam atlara minib təyyarənin qəzaya uğradığı yerə qalxdı. Təyyarənin yalnız quyruq hissəsi Qırxqız dağının Fərraş kəndi tərəfindəki zirvəsində qalxmışdı. Digər hissəsi isə Qırxqızın o biri tərəfinə keçmişdə Əsgəran, hazırda Xocalı rayonuna daxil olan Meşəli kəndi yaxınlığına düşmüşdü. Maraqlıdır ki, şahidlərin sözlərinə görə, 40-a yaxın erməni yaraqlısının meyiti də məhz  həmin əraziyə, yəni atam Miryusifin düşmənlər tərəfindən ölümcül yaralandığı meşəliyə səpələnmişdi... Sanki Allah yazdığı bu qədərlə də torpaqlarımıza işğal niyyəti ilə gələn bu erməni quldurlarından şəhidlərimizin, o cümlədən şəhidliyindən bir il ötən atamın qisasını almışdı...” 

Moderator.az-dan haşiyə:

 

 

 

Söhbətinin sonunda Kərim Orucov  qeyd edir:

 

“Bir daha deyim ki, atamın il mərasimindən keçən sonrakı dövrdə də Əlisaab müəllim bizi tək buraxmadı, daim vəziyyətimizlə maraqlandı, həmişə bizə dəstək oldu...”

 

Moderator.az-ın araşdırmasından bəlli olur ki, sabiq ədliyyə naziri Əlisaab Orucovun “Mübarizəmiz Qarabağdadır” kitabına daxil edilmiş “Nahaq qan yerdə qalmaz” başlıqlı bu epizodun qəhrəmanının hekayətə şəriklik edən böyük oğlu Kərim Orucovla yanaşı, digər oğullarının taleyi də torpaqlarımız uğrunda mübarizə ilə bağlı olub. 

 

Kərim Miryusif oğlu Orucov Rusiyada Tümen Ali Hərbi Məktəbini bitirib və sonra elə Rusiyada işləyib. Lakin torpaqlarımızın işğalı xəbərinə dayana bilməyərək vətənə dönüb və döyüşlərə atılıb. Baş leytenant rütbəsində Laçın rayonunun müdafiəsində döyüş zamanı ağır yaralanıb. Hal-hazırda birinci qrup Qarabağ əlilidir.

 

Ortancıl oğul  Rafiq Miryusif oğlu Orucov Neft Akademiyasında 2-ci kursda oxuyarkən könüllü olaraq Qarabağ uğrunda döyüşlərə yollanıb. 1993-cü ilin fevralın 10-da leytenant rütbəsində Cəbrayıl rayonunun Cocuqmərcanlı kəndinin müdafiəsində döyüşərək qəhrəmancasına şəhid olub və ölümündən sonra "İgidliyə görə" medalı ilə təltif edilib.

Kiçik oğul - Tofiq Miryusif oğlu Orucov  1993-cü ildə ali hərbi məktəbə daxil olub.  Vətənpərvər, savadlı və zəkalı bir zabit kimi  yetişən Tofiq  2016-cı ilin Aprel, 2020-ci ilin Tovuz döyüşlərində və nəhayət, 44 günlük Vətən müharibəsində çox böyük döyüş yolu keçib. Kəlbəcərin alınmasında mühəndis işlərini layiqincə yerinə yetirib. Bu da ordumuzun Kəlbəcərə asanlıqla daxil olmasına şərait yaradıb. "Vətən uğrunda" və "Kəlbəcərin azad olunmasına görə" medalları ilə təltif olunub. Hazırda polkovnik rütbəsində istefadadır.

 

Miryusif Orucovun hazırda 74 yaşı olan məcburi köçkün Ziba Orucova son illərədək Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin yataqxanasında məskunlaşıb 

Yalnız bu yaxınlarda oğlu Kərimə Qarabağ əlili kimi verilmiş evə köçüb. 

 

Maraqlıdır ki, Miryusif Orucovun  atası Mehralıyev Kərim Oruc oğlu da həyatını 1941-45-ci illər müharibəsində döyüşərək itirib.

 

Sonda onu da nəzərinizə çatdıraq ki, gələn yazılarımızda Əlisaab Orucovun 23 dekabr 1993-cü il Meşəli qətliamı ilə bağlı olan xatirələrindən də bəhs edəcəyik...

 

Təqdim etdi: Sultan Laçın