"Niyə insanın üstündən keçmək olmaz?" - Xalq inancları və izahlar 

"Xalqın dünyagörüşündə adi görünən hərəkətlərin belə taleyə, sağlamlığa və münasibətlərə təsir etdiyinə inanc var..."

Qədim inanclara görə, yerdə uzanan və ya yatan insan xüsusilə həssas vəziyyətdə olur. Hesab edilir ki, bu anda onun "enerji sahəsi" zəifləyir və üzərindən keçmək həyat balansını poza bilər.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "tsn.ua" nəşri yazıb.

Xalq inanclarında qadağanın kökləri

Nəşr yazır ki, xüsusilə uşaqlarla bağlı bu inanc daha güclü olub: xalq arasında belə bir hərəkətin uşağın "boyunu kəsməsi", inkişafına mane olması kimi yozumlar yayılıb. Folklorşünasların qeydlərində daha sərt izahlar da var. Bəzi bölgələrdə insanın üstündən keçmək ölüm rəmzi ilə əlaqələndirilib - sanki onun həyat yolunun üzərindən xətt çəkilir, taleyi "bağlanır".

Bu səbəbdən inanılıb ki, belə bir hərəkət bədbəxtlik və ya vaxtsız ölümə yol aça bilər. Qədim inanclara görə, əgər kimsə bilmədən bu qadağanı pozurdusa, mütləq geriyə - eyni insanın üzərindən tərsinə addım atmalı idi ki, "sehrli dairə" pozulsun və zərər aradan qalxsın.

İstisnalar və mistik yozumlar

Maraqlıdır ki, xalq təbabətində bu qaydanın istisnaları da mövcud olub. Məsələn, ana xəstə uşağın üzərindən bilərəkdən keçə bilərdi və bunu xüsusi sözlərlə müşayiət edərdi. Bu halda hərəkət zərərli deyil, əksinə, təmizləyici və şəfa verən rituallardan sayılırdı.

Ayrıca olaraq, bu gün "yuxu iflici" adlandırılan vəziyyətlə bağlı inanclar mövcud olub. İnsan oyanır, amma hərəkət edə bilmir və sanki yad bir varlığın varlığını hiss edir. Keçmişdə inanılıb ki, bu an ruh hələ tam bədənə qayıtmayıb və həmin insanın üstündən keçmək onun ruhuna ciddi zərər verə bilər.

Psixoloji və mənəvi aspektlər

Mistikanı kənara qoysaq belə, bu qadağanın güclü psixoloji və əxlaqi əsası var. Yerdə uzanan insan zəif və müdafiəsiz vəziyyətdədir. Onun üstündən keçmək bir çox mədəniyyətlərdə hörmətsizlik, üstünlük nümayişi və şəxsi məkanın kobud şəkildə pozulması kimi qəbul olunur. Bu, insanda şüuraltı şəkildə alçaldılma və narahatlıq hissi yarada bilər.

Bundan əlavə, bu sadəcə təhlükəlidir: insanın üstünə basmaq, onu itələmək və ya ayaqqabıdan kir-torpaq tökmək riski var. Elmi baxımdan mistik nəticələr sübut olunmasa da, bu cür qaydalar bu gün də tərbiyə və mədəni davranış norması kimi yaşayır. Yerdə uzanan birini görərkən onun ətrafından keçmək həm hörmətin, həm də insaniliyinizin ən sadə göstəricisidir.