Yaş artdıqca yuxu necə dəyişir? - 40 yaşdan yuxarı insanlar...

Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin:

Yaşlandıqca, xüsusən də 40, 50 və ya 60 yaşdan sonra yuxunun keyfiyyəti dəyişməyə başlayır. Yuxu sadəcə fəaliyyətə fasilə deyil, həm fiziki, həm də psixoloji sağlamlığımızın əsasını təşkil edən mühüm bir prosesdir. Lakin yaşlandıqca, xüsusən də 40, 50 və 60 yaşdan sonra onun quruluşu və dərinliyi dəyişməyə başlayır.

Moderator.az Lent.az-a istinadla xəbər verir ki, bu dəyişikliklər qocalmanın təbii hissəsidir, amma enerji səviyyəsini azalda, əhval-ruhiyyəni pisləşdirə, diqqəti zəiflədə və immuniteti zəiflədə bilər.

Niyə 40 yaşdan sonra fərqli yatırıq?

Beynin işində dəyişikliklər

Yaşlanan beyin artıq bioloji saatlarımızı əvvəlki qədər effektiv idarə edə bilmir. Burada əsas rolu hipotalamus oynayır, o, orqanizmdəki sirkadiyalı ritmlərə cavabdehdir.

Yaşla birlikdə onun daxili prosesləri sinxronlaşdırma qabiliyyəti zəifləyir, nəticədə vaxtından əvvəl yuxululuq və sübh açılmadan oyanma halları artır.

Hormonal dəyişikliklər

Qadınlarda perimenopauza və menopauza dövründə hormonlarda xüsusilə estrogen və progesteronda kəskin dalğalanmalar baş verir. Bu isə gecə isti basmalar, tərləmə, narahatlıq və tez-tez oyanmalarla müşayiət olunur.

Xroniki xəstəliklər

Artrit, şəkərli diabet, osteoporoz, qalxanabənzər vəzin xəstəlikləri və ya kişilərdə prostat vəzinin böyüməsi kimi yaşla bağlı problemlər gecələr ağrı, narahatlıq və ya tez-tez ayaqyoluna getmə ehtiyacı yarada bilər.

Dərmanlar

Yaşlı insanların çoxu daim dərman qəbul edir: təzyiq, depressiya, ödem üçün. Onların bəziləri yuxusuzluğa səbəb olur və ya dərin yuxunu çətinləşdirir.

Yuxu yaşla necə dəyişir?

Yuxu bir neçə mərhələdən ibarətdir: yüngül, dərin (delta-yuxu) və REM-yuxu (yuxu gördüyümüz mərhələ). Yaşlandıqca bunlar baş verir:

dərin yuxunun müddəti qısalır;

gecə oyanmalar artır;

yuxu görmə mərhələsi (REM) azalır;

ümumi yuxu müddəti qısala bilər.

Yuxunun keyfiyyətini necə yaxşılaşdırmaq olar?

Sabit rejim qurun

Hər gün, hətta istirahət günlərində də eyni saatda yatıb-oyanın.

Axşam işıq təsirini azaldın

Qaranlıq melatoninin ifrazına kömək edir. Qalın pərdə, isti işıqlandırma istifadə edin, yatmazdan əvvəl qadcetləri məhdudlaşdırın.

Axşam vərdişlərinə diqqət edin

Saat 14:00-dan sonra qəhvə içməyin, spirtli içkini azaldın, gecəyarısı yeməklərdən çəkinin. Onların əvəzinə çobanyastığı və ya melissa kimi bitki çayı için.

Yataq otağında komfort yaradın

Sakit mühit, rahat döşək və sərin otaq temperaturu (18–20 °C) yuxunu yaxşılaşdırır.

Yatmazdan əvvəl oxuyun

Telefonu kənara qoyun daha yaxşısı, kitab götürün. Bu, rahatlamağa kömək edir və beyni yuxuya hazırlayır.

Gündüz hərəkətdə olun

Mülayim fiziki aktivlik (gəzinti, üzgüçülük, yoqa) bədənin bioloji ritmlərini tənzimləyir. Sadəcə, çox gec idman etməyin.

Qısa gündüz yuxusu

Əgər yorğunluq hiss edirsinizsə, 20–30 dəqiqəlik gündüz yuxusu faydalı ola bilər, amma saat 15:00-dan sonra yox.

Nə vaxt həkimə müraciət etməli?

Əgər sizdə bu hallar varsa:

tez-tez gecə oyanma;

xoruldama və ya yuxuda nəfəsin dayanması;

bir ay ərzində həftədə üç və daha çox gecə yuxuya gedə bilməmək;

gündüz xroniki yorğunluq, diqqətin pozulması;

pis yuxuya görə narahatlıq və ya əhvalın tez-tez dəyişməsi ilə bağlı həkimə müraciət etmək lazımdır. Həkim müayinələr təklif edə, dərmanları tənzimləyə və ya koqnitiv-davranış terapiyasına yönləndirə bilər.

Unutmayın: keyfiyyətli yuxu kapriz deyil, sağlamlığın əsas şərtidir. O, xarici görünüşə, emosional vəziyyətə, immunitetə və intellektual fəaliyyətə təsir edir. Yuxuya qayğı özünüzə qayğı deməkdir və bunu təxirə salmaq olmaz.