"Bir saat qaydası": Həyatınızı daha xoşbəxt edən sadə prinsip" - Psixoloqlardan açıqlama

"Səyahət və həyat keyfiyyəti arasında əlaqə..."

Psixoloqların qeyd etdiyi sadə bir "qayda" var ki, insanın gündəlik həyatına tətbiqi onun xoşbəxtlik səviyyəsini artırır.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Daily Maiı" nəşri yazıb.

Həyatın ritmini kəşf edən müşahidə

Hələ 1990-cı illərin ortalarında italyan fiziki Çezare Marketti maraqlı bir nüansa diqqət yetirib: müxtəlif cəmiyyətlərdə və zaman dövrlərində insanlar həyat şərtlərindən və nəqliyyatın inkişaf səviyyəsindən asılı olmayaraq, gündəlik hərəkətləri üçün təxminən eyni vaxtı sərf edirlər. 

Marketti müşahidə edib ki, orta hesabla insan hər gün təxminən bir saatını yol gedərək keçirir. Əlbəttə, bəziləri bu vaxtı azaldır, bəziləri isə artırır, amma çoxluq bu təxminə yaxın olur. Maraqlısı odur ki, məsafələr fərqli olsa da, sərf olunan vaxt oxşar qalır: kənd yerlərində gəzən insan bir saatda təxminən 20 kv. km ərazini əhatə edir, avtomobildə və ya sürətli qatarla hərəkət edən amerikalılar isə eyni vaxt ərzində daha geniş sahəni keçirlər.

Marketti vurğulayır ki, bu qanunauyğunluq hətta ən ekstremal hallarda da nəzərə çarpır. Məsələn, ömürlük həbs cəzası çəkən məhkumlar da gündəlik gəzintiləri üçün təxminən bir saat sərf edirlər. Bu, "bir saat qaydası"nın mövcudluğunu və insan təbiətinə uyğunluğunu göstərir.

Bir saat qaydasının məntiqi

Əvvəlcə bu fikir qəribə görünə bilər: qədim ovçular, romalılar və müasir ofis işçiləri eyni vaxtı hərəkət üçün sərf edir. Lakin Marketti izah edir ki, insan tarixi olaraq resurslara çıxışını genişləndirməyə can atıb və eyni zamanda ətrafı öyrənmək üçün maraqla dolu olub. Eyni zamanda hər hərəkətin bir "qiyməti" olub - fiziki enerji sərfi və təhlükələr. Beləliklə, gündə təxminən bir saat hərəkət həm araşdırma instinkti, həm də təhlükəsizlik və enerjinin qorunması arasında bir kompromis kimi formalaşıb.

Elmi təsdiq və araşdırmalar

Bu müşahidəni elmi məlumatlar da təsdiqləyir. Antropoloqlar qeyd edir ki, insanlar müxtəlif mədəniyyətlərdə təxminən 150 sosial əlaqəni qoruyur və müəyyən yerləri müntəzəm ziyarət edirlər. Yeni tədqiqatlar da bunu dəstəkləyir: ICTA-UAB və Makqil Universitetinin alimləri 43 ölkədə analiz apararaq göstəriblər ki, insanlar nəqliyyat vasitəsindən və məsafədən asılı olmayaraq gündə orta hesabla 73 dəqiqəsini yol gedərək keçirirlər, bu, Marketti tərəfindən təklif olunan "bir saat norması" ilə demək olar ki, üst-üstə düşür.

Yolun həyat keyfiyyətinə təsiri

Əgər "bir saat qaydası" insanın dərin ehtiyacını əks etdirirsə, bu, praktiki əhəmiyyət kəsb edir. Məlumat şəhər planlaşdırıcıları üçün daha rahat və ekoloji nəqliyyat sistemləri yaratmaqda faydalı ola bilər. Şəxsi səviyyədə isə bu, insanların evdən çıxmağı, amma çox uzun müddət yox, balanslı şəkildə etməsinin vacibliyini göstərir. Belə həyat tərzi daha çox məmnunluq gətirir, əksinə, yorucu və səmərəsiz qrafiklə mübarizə etməyə çalışmaq əks effekt verir.

Gündəlik həyatda tətbiqi

Hər kəs iş yerinə məsafəni və ya hərəkət üsulunu dərhal dəyişə bilməz. Lakin uzunmüddətli perspektivdə yol üçün sərf olunan vaxtın "təxminən bir saat: olması məqsədə uyğundur. Yol səfərinə baxışınızı da dəyişmək faydalıdır: yarım saatlıq bir istiqamət səyahəti düşüncə və diqqət dəyişimi üçün psixoloji tampon rolunu oynaya bilər. Maraqlıdır ki, bu, evdən işləyən insanlar üçün də keçərlidir. 

Tədqiqatlar göstərir ki, belə şəxslər üçün "süni" yol yaratmaq - eyni marşrut üzrə müntəzəm evdən çıxış - iş və şəxsi həyatın sərhədini ayırmaq üçün faydalı ola bilər. Ölkədən, həyat tərzindən və peşədən asılı olmayaraq, əksər insanlar üçün hərəkət zamanı təxminən bir saatlıq balans ən komfortlu seçimdir - nə çox, nə az, sadəcə qızıl ortadır.