"Ölümdən sonrakı həyat: şüur ölmür, sadəcə, başqa formaya keçir" - "Daily Mail" 

"Yeni nəzəriyyə iddia edir ki, şüur bədənlə məhdudlaşmır və ölüm anından sonra ilkin sahəyə qayıdır..."

Yeni elmi nəzəriyyə ölümdən sonrakı həyat anlayışını dəyişə bilər

İsveçli fizik və Uppsala Universitetinin professoru Mariya Stremme şüurun təbiətinə dair çox fərqli, hətta elmi çevrələrdə mübahisə yaradacaq nəzəriyyə irəli sürüb. 

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Daily Mail" nəşri yazıb.

Elmi dünyagörüşə yeni yanaşma

Professorun fikrincə, şüur beynin fəaliyyəti nəticəsində yaranan kimyəvi və elektrik proseslərin məhsulu deyil. Daha doğrusu, şüur maddədən əvvəl mövcud olan fundamental sahə - kainatın təməl struktur elementlərindən biridir. O, deyir ki, bu mövzu uzun illər fəlsəfi sual kimi kənara qoyulsa da, indi elmi tədqiqat üçün prioritetə çevrilir. Çünki mövcud fizika qanunları şüurun təbiətini tam izah etmir və suallar getdikcə çoxalır.

Ölümsonrası təcrübələr elmlə izah oluna bilərmi?

Yeni nəzəriyyəyə görə, biz öldükdə şüur yox olmur, sadəcə, bədənlə əlaqəsini kəsərək ilkin sahəyə qayıdır. Bu yanaşma ölümə yaxın təcrübələr yaşayan insanların öz bədənlərini yuxarıdan gördüklərini, dəhliz, işıq və ya dini fiqurlar təsvir etdiklərini, vəfat etmiş yaxınlarla "danışdıqlarını" iddia etməsini fərqli kontekstdə izah edir. Professor hesab edir ki, bu hallar illüziya və ya beyin şoku deyil, şüurun daha geniş, maddədən asılı olmayan vəziyyətə qayıtması ola bilər.

Telepatiya və "ünsiyyət sahəsi" ideyası

Stremme həmçinin iddia edir ki, əgər şüur vahid sahədirsə, onda biz hamımız eyni informasiya şəbəkəsinə bağlıyıq. Bu halda telepatiya, uzaq məsafədən informasiya hiss etmə, hətta prekognisiya (gələcək hadisələri hiss etmə) tamamilə qeyri-real görünmür. Onun sözlərinə görə, bu fenomenlər təsadüfi hekayələr deyil, sadəcə, elm hələ onları ölçmək üçün lazımi metodlara malik deyil.

Elmi sübut ola biləcək metodlar

Professor vurğulayır ki, nəzəriyyə gələcəkdə neyroelm tərəfindən yoxlana bilər. Məsələn, dərin meditasiya edən insanların beyin fəaliyyətinin başqa insanların şüur vəziyyəti ilə sinxronluq göstərməsi, düşüncə nümunələrinin paralelləşməsi, MRT, EEQ və kvant texnologiyalı beyin skanları ilə ölçülə bilər. Əgər bu təsdiqlənsə, şəxsiyyət, ruh, ölüm və kainat barəsində bütün təsəvvürlər dəyişə bilər.

Qədim biliklər və müasir elm arasında körpü

Professor qeyd edir ki, bir çox dini mətnlərdə - Quranda, İncildə, Vedalarda "bütün şüurun vahidliyi" ideyası var. O, hesab edir ki, qədim mədəniyyətlər bunu metafora ilə izah edib, indi isə elm həmin fikrə başqa dildən yaxınlaşır. Mariya Stremmenin fikrincə, artıq şüur məsələsini "mistik mövzu" kimi görmək yox, elm üçün əsas suallardan biri kimi araşdırmaq vaxtıdır. Əgər bu nəzəriyyə təsdiqlənsə, insan, ölüm və mövcudluğun mənası sualı tamamilə yeni cavab qazana bilər.