"Trampın "sülh planı" Putinin bütün həlledici tələblərini təmin edir" - "Bloomberg"

Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin:

"Bu plan sülh və ya diplomatik həll yolu kimi təqdim olunsa da, Ukraynanın qəbul edə biləcəyi bir həll deyil..."

Donald Trampın komandasının Ukrayna və Rusiya arasında müharibəyə son qoymaq üçün yeni "sülh planı" Moskvanın əsas hərbi və siyasi tələblərinə uyğunlaşdırılıb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Bloomberg" nəşri yazıb.

Planın məzmunu və Kreml üçün güzəştlər

Ukraynanın Krım və Donbas üzərində nəzarəti müəyyən mənada Rusiyanın "de-fakto" sahəsinə çevrilir, işğal edilməmiş ərazilərdə isə demilitarizasiya zonası yaradılmalıdır. Ukrayna NATO-ya üzvlükdən imtina etməli, bunu Konstitusiyada təsbit etməli və ordunun sayını 600 min nəfərlə məhdudlaşdırmalıdır. Bunun müqabilində ABŞ və Avropa Kiyev üçün 10 illik təhlükəsizlik zəmanəti verir.

Bu, NATO-nun 5-ci maddəsinə bənzər mexanizm əsasında işləyəcək, yəni Ukraynaya hücum bütün "transatlantik cəmiyyətə" yönəlmiş təhlükə kimi qəbul olunacaq. Plan çərçivəsində həm də 100 milyard dollar dondurulmuş Rusiya aktivlərinin Ukraynanın bərpasına yönəldilməsi nəzərdə tutulur, lakin bu vəsaitin idarə olunması ABŞ-ın nəzarətində olacaq.

Ukraynanın mövqeyi və Avropanın reaksiyası

"Financial Times" yazır ki, ABŞ administrasiyası planı sürətlə irəli aparmaq üçün Zelenskidən 27 noyabradək ilkin razılıq tələb edir. Bu, dekabrın əvvəlində Moskva ilə görüş və müqavilənin təqdimatı üçün təzyiq yaratmaq məqsədini daşıyır. Lakin Kiyev hələlik sənədi öyrənir və rəsmi olaraq qəbul etməyib.

Ukraynanın BMT-dəki nümayəndəsi Kristina Qayovışin vurğulayıb ki, suverenlik və ərazi bütövlüyü heç bir şərt altında müzakirə predmeti ola bilməz. Avropa liderləri də planla razılaşmır. Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmer və AB-nin xarici siyasət üzrə ali nümayəndəsi Kaya Kallas bildirib ki, Ukraynanın razılığı olmadan heç bir sülh formatı mümkün deyil və Moskvanın güzəştləri qeyri-kafi qalır.

Sülhə gedən yol, yoxsa diplomatik eskiz?

Plan 28 maddədən ibarətdir və demək olar ki, Moskvanın bütün əsas tələblərini əhatə edir. Lakin Kiyev və NATO ölkələri üçün qəbulolunmazdır, çünki Ukraynanın "qırmızı xətləri" ilə ziddiyyət təşkil edir. ABŞ isə Kiyevlə məsləhətləşmələri davam etdirir və alternativ yolları, o cümlədən hərbi yardımın gücləndirilməsi imkanını müzakirə edir.

Hazırda plan real sülh deyil, daha çox müharibəni donduran, Rusiyanı sistemə qaytaran və Ukraynanı qeyri-müəyyən təhlükəsizlik vəziyyətində saxlayan siyasi eskiz təsiri bağışlayır. Başqa sözlə, bu sənəd sülh və ya diplomatik həll yolu kimi təqdim olunsa da, Ukraynanın qəbul edə biləcəyi bir həll deyil.