"Oturmaq bədənə və zehinə görünməyən zərbə vurur" - Elmi araşdırma

Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin:

"Müasir həyat tərzi bədənimizin təbii ritmini pozur və sağlamlığımızı səssizcə zədələyir..."

Müasir həyat tərzinin ən təhlükəli, amma ən az fərqinə varılan vərdişlərindən biri uzun müddət oturmaqdır.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "cursorinfo.co" nəşri yazıb.

Oturmaq müasir dünyanın səssiz təhlükəsidir

Mütəxəssislər artıq açıq şəkildə bildirir ki, "oturmaq yeni siqaretdir". Gündə 10 saatdan çox oturaq vəziyyətdə qalan insanların sağlamlığı siqaret çəkənlərdən belə çox zərər görür. Statistikaya görə, Böyük Britaniyada əhalinin 32 faizi günün on saatdan çoxunu oturaq vəziyyətdə keçirir, onların yarısı isə ofisdə naharını belə iş masasının arxasında yeyir.

Tarix boyu oturmaq bu qədər geniş yayılmamışdı. Antik Yunanıstanda stul əsasən qadın və uşaqların imtiyazı olub, kişilər isə uzanaraq söhbət edir və yemək yeyirdilər. Qədim Romada stul status rəmzi sayılıb, Şərqdə isə insanlar ənənəvi olaraq döşək üzərində oturub. Yəni stul, əslində, insan bədəninin təbii tələbatı yox, son 150 ilin vərdişidir.

Bədən bu vəziyyət üçün yaradılmayıb

İnsan onurğası təbii olaraq "S" formasındadır, lakin oturarkən bu forma "C"yə çevrilir və bel, qarın və arxa əzələlərinin fəaliyyəti bloklanır. Bu, təkcə duruşun pozulmasına yox, həm də onurğa disklərinə təzyiqin artmasına səbəb olur. MRT (maqnit-rezonans tomoqrafiya) nəticələri göstərir ki, hətta "ideal" oturuş belə beldə ciddi gərginlik yaradır.

Uzun müddət oturmaq yalnız əzələləri deyil, daxili orqanları da sıradan çıxarır: qan dövranı zəifləyir, qanda şəkər və xolesterin səviyyəsi artır, diabet və ürək-damar xəstəlikləri riski yüksəlir. Avstraliya alimləri sübut edib ki, gün ərzində 11 saatdan çox oturan insanların üç il ərzində ölüm riski digərlərinə nisbətən 40 faiz daha yüksəkdir.

"Rahat" stullar problemi həll etmir

Ofis kresloları sənayesi son 30 ildə 3 milyard dollarlıq bazara çevrilib, amma professor Qalen Krantsın sözləri ilə desək, "bel dəstəyi" ideyası sadəcə illüziyadır. Oturduğumuz hər saatda həyatımızın 22 dəqiqəsi azalır, çünki oturmaq zamanı onurğa iki dəfə, uzanarkən isə səkkiz dəfə az təzyiqə məruz qalır.

Ayaq üstə durmaq bədənin təbii vəziyyətidir

Missuri Universitetindən Mark Hamilton bildirir ki, ayaq üstə dayanmaq bədəni aktiv saxlayan xüsusi əzələləri işə salır. Bu əzələlərdəki fermentlər, xüsusilə lipoproteinlipaza qandakı "pis" LDL xolesterini parçalayaraq "yaxşı" HDL xolesterinə çevirir. Oturduqda bu fəaliyyət 90 faiz azalır. Ayaq üstə duran insan oturanla müqayisədə üç dəfə çox kalori yandırır, bu isə həm maddələr mübadiləsini, həm də zehni oyanıqlığı gücləndirir.

Zehni dəyişikliklər və stress döngəsi

Uzunmüddətli hərəkətsizlik bədəndə kortizolun -stress hormonunun səviyyəsini artırır. Bu, öz növbəsində, depressiya, artıq çəki və daimi yorğunluq yaradır. Hərəkətsizlik zehni də "oturaq" hala gətirir, yəni insan daha az düşünür, daha çox tənbəlləşir.

Lakin yaxşı xəbər odur ki, beyin çevikdir. Tədqiqatlara görə, bir insan oturmaq vərdişini dəyişib gündəlik hərəkəti artırdıqda, cəmi üç həftə ərzində beyin yeni həyat ritminə uyğunlaşır. Yəni "stul asılısı" olmaq taleyimiz deyil, ayağa qalxmaq bədənin və düşüncənin yenidən dirçəlişinə aparan ilk addımdır. Oturmaq təkcə fiziki deyil, həm də zehni təhlükədir. Hər dəfə stulda əyləşəndə bunu xatırlayın - bədən hərəkət üçün yaradılıb.