Hava nəqliyyatı dünyada ən təhlükəsiz səyahət vasitələrindən biri hesab edilsə də, qəza hallarında təyyarənin hansı hissəsinin daha təhlükəsiz olduğu mövzusu daim müzakirə olunub. Dünən AZAL-a məxsus təyyarənin Qazaxıstanda qəzaya uğraması zamanı sağ qalan 29 sərnişinin hamısının təyyarənin arxa hissəsində – quyruq hissəsində oturduğu faktı bu mövzunun aktuallığını bir daha önə çıxarır. Musavat.com -un araşdırması zamanı mütəxəssislər müxbirimizə deyiblər ki, hava gəmiləri ilə səyahət zamanı yeriniz təyyarənin ən arxa hissəsindədirsə, bundan narahat olmayın – əksinə, sevinin! Hır hansı qəzada sağ qalma ehtimalınız biznes sinfi ilə uçanlardan az qala iki dəfə çoxdur.
Statistikalar və araşdırmalar da bunu təsdiqləyir.
Təyyarənin arxa hissəsinin daha təhlükəsiz hesab olunmasının səbəblərini tarixi nümunələr və statistik məlumatlarla izah edirik.
1. Tarixi nümunələr və statistikalar
Bir çox təyyarə qəzası araşdırmaları arxa hissədə oturan sərnişinlərin sağ qalma ehtimalının daha yüksək olduğunu göstərir. Məsələn:
• 2013-cü ildə “Popular Mechanics” jurnalının apardığı təhlildə məlum olub ki, 1971-2007-ci illər arasında baş vermiş 20 böyük təyyarə qəzasında arxa hissədə oturan sərnişinlərin sağ qalma ehtimalı 69%, orta hissədə oturanların 56%, ön hissədə oturanların isə 49% təşkil edib. Ötən 11 il ərzində bu hesablamalara zidd hansısa arqumentlər ortaya çıxmayıb.
• 1989-cu ildə “United Airlines Flight 232” qəzası zamanı sağ qalan sərnişinlərin çoxu təyyarənin arxa hissəsində otururdu.
• 2024-cü il, AZAL təyyarəsi: Qazaxıstan ərazisində baş vermiş bu qəza zamanı 29 sərnişinin hamısı təyyarənin arxa hissəsində idi. Təyyarənin ön və mərkəz hissəsində oturanların isə təəssüf ki, heç biri sağ qalmayıb.
Bu statistika və nümunələr göstərir ki, arxa hissədə oturmaq qəza zamanı həyati əhəmiyyət kəsb edə bilər.
2. Qəzaların təsir nöqtələri
Təyyarə qəzalarının əksəriyyətində ilk təsir nöqtəsi ön və ya mərkəzi hissə olur. Məsələn:
• Təyyarə eniş zamanı sərt yerə çırpıldıqda, təsir enerjisi əsasən ön və qanad hissələrində cəmlənir.
• Yanacaq çənlərinin qanadlarda yerləşməsi partlayış və yanğın riskini artırır.
Arxa hissə bu təsir nöqtələrindən uzaqdır və sərnişinlərin daha çox qorunmasını təmin edir.
3. Arxa hissədə təxliyə daha sürətlidir
Təcili vəziyyətlərdə təyyarənin arxa hissəsindəki sərnişinlər təxliyə çıxışlarına daha yaxın olur. Bu da yanğın və ya tüstülənmə zamanı xilas olmaq üçün əlavə vaxt qazandırır.
4. Struktur və təsir enerjisinin yayılması
Təyyarənin dizaynı elə qurulub ki, təsir enerjisi əsasən ön və mərkəzi hissələrdə yayılır. Arxa hissədə isə təsir enerjisi daha zəif olur. Bu, arxa hissədə oturan sərnişinlərin sağ qalma şansını artırır.
5. Statistik araşdırmaların nəticələri
Bir çox beynəlxalq aviasiya təşkilatının araşdırmaları göstərir ki, təyyarənin arxa hissəsində oturmaq sağ qalma ehtimalını artırır. Məsələn:
• ABŞ Federal Aviasiya Administrasiyası (FAA): Təyyarə qəzasında sağ qalanların böyük hissəsi arxa hissədə oturanlardır.
• Böyük Britaniya Qəza Araşdırmaları Bürosu: 30 illik araşdırmalar göstərir ki, arxa hissədə oturan sərnişinlərin sağ qalma ehtimalı ən azı 40%-dən çoxdur.
Hava gəmiləri ilə səyahət zamanı yer seçimi təhlükəsizlik baxımından əhəmiyyətli rol oynaya bilər. Qəzaların təbiəti və araşdırma nəticələri göstərir ki, təyyarənin arxa hissəsi sərnişinlər üçün daha təhlükəsiz hesab olunur. Dünən AZAL-a məxsus təyyarə qəzasında da bu fakt bir daha təsdiqləndi. Təyyarədə oturacağınız arxa hissədədirsə, bu, əlavə təhlükəsizlik təmin edir.
Səyahət edərkən bu məqamları nəzərə alın və həmişə təhlükəsizlik qaydalarına riayət edin! /Musavat.com/