"Ədalətli sülh Ukraynanın təhlükəsizlik və siyasi maraqlarının təmin olunmasıdır" - Zelenski

"Ukrayna lideri Trampın sülh planına uğurlu cavab strategiyasl işləyib hazırlayıb..."

Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ABŞ prezidenti Donald Trampın sülh planını açıq şəkildə rədd etmək əvəzinə, onu Ukrayna üçün məqbul formaya salmağa hesablanmış taktika seçib.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Wall Street Journal" nəşri yazıb.

Nəşr yazır ki, bu yanaşma şərti olaraq "bəli, amma…" modeli kimi xarakterizə olunur: Kiyev planın ümumi çərçivəsinə qarşı çıxmır, lakin ən problemli məqamlar üzrə konkret mexanizmlər və təhlükəsizlik təminatları tələb edir. Məqsəd həm Vaşinqtonla münasibətləri korlamamaq, həm də ölkə daxilində siyasi legitimliyi qorumaqdır.

Ərazi məsələsi, seçkilər və təhlükəsizlik zəmanətləri

ABŞ-ın təklif etdiyi sülh modelində Donetsk vilayətinin qalan hissəsinin demilitarizasiya olunmuş və ya "azad iqtisadi zona"ya çevrilməsi ideyası yer alır. Zelenski bu variantı tam istisna etmir, lakin əsas sualı qabardır: Ukrayna qoşunları geri çəkilərsə, Rusiyanın həmin zonaya yenidən hərbi və ya mülki örtük altında daxil olmasının qarşısı necə alınacaq? Prezident bildirir ki, kompromis yalnız ədalətli və işlək mexanizmlər olduqda müzakirə oluna bilər.

Eyni zamanda Zelenski seçkilərin keçirilməsinə prinsip etibarilə hazır olduğunu deyir, lakin bunun yalnız atəşkəs və tərəfdaşların - ilk növbədə ABŞ-ın təminatları fonunda mümkün ola biləcəyini vurğulayır. Zaporojye Atom Elektrik Stansiyası məsələsində də mövqeyi dəyişmir: Ukrayna stansiyanın Rusiya nəzarətinə verilməsinə qarşıdır, mümkün razılaşma yalnız ABŞ-ın da iştirak etdiyi birgə idarəetmə modeli çərçivəsində nəzərdən keçirilə bilər.

"Şans böyükdür": danışıqlar, təzyiq və paralel siqnallar

Zelenski son çıxışlarında müharibənin bitməsi üçün "əhəmiyyətli şansın" yarandığını bəyan edib və ABŞ nümayəndələri ilə, eləcə də Avropa tərəfdaşları ilə yeni görüşlərin keçiriləcəyini açıqlayıb. Berlin daxil olmaqla bir neçə platformada təhlükəsizlik zəmanətləri və siyasi razılaşmanın əsasları müzakirə olunacaq. Prezidentin sözlərinə görə, məqsəd istənilən qiymətə razılaşma deyil, Ukrayna üçün "ləyaqətli sülh"dür.

Bununla yanaşı, Zelenski Rusiyanın Qara dənizdə Türkiyəyə məxsus mülki gəmiyə endirdiyi zərbəni "qlobal çağırış" adlandıraraq, bu cür hücumların dünya üçün təhlükə yaratdığını bildirib və cavabsız qalmayacağını deyib. Paralel olaraq, Belarusdan azad edilən şəxslər və Ukrayna vətəndaşlarının geri qaytarılması mövzusuna toxunan prezident, əsirlər mübadiləsinin bərpasının Kiyev üçün prioritet olaraq qaldığını vurğulayıb.

Bu ümumi mənzərə göstərir ki, Zelenski bir tərəfdən Trampın sülh təşəbbüsünü açıq qarşıdurmaya çevirmədən idarə edir, digər tərəfdən isə təhlükəsizlik, beynəlxalq hüquq və humanitar məsələlər üzrə mövqelərindən geri çəkilmədiyini açıq şəkildə nümayiş etdirir.