"İsrail fələstinlilərə qarşı işgəncə tətbiq edir" - BMT-nin hesabatı

"Fələstinli məhbuslara münasibətlə bağlı beynəlxalq narahatlıq artır..."

BMT-nin İşgəncələrə Qarşı Komissiyası İsrailin fələstinli məhbus və saxlanılan şəxslərə qarşı sistemli işgəncə və qeyri-insani rəftar tətbiq etdiyinə dair ciddi sübutlar topladığını açıqlayıb.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "detaly.co" nəşri məlumat yayıb.

BMT-nin hesabatı və əsas ittihamlar

Cümə günü yayımlanan hesabat fələstinlilərin ifadələri, İsrail hakimiyyətinin məlumatları, beynəlxalq və yerli hüquq müdafiəçilərinin araşdırmalarına əsaslanır. Komissiya bildirir ki, fiziki zorakılıq, alçaldıcı cəzalar, seksual xarakterli təhqir və tibbi yardımın verilməməsi kimi pozuntular geniş miqyas alıb. İsrailin məhkəmə sistemi isə demək olar ki, heç kimi məsuliyyətə cəlb etmir.

Hüquqi status və məhbusların hüquqlarının məhdudlaşdırılması

Hesabatda ən sərt tənqidlərdən biri "qanunsuz kombatant" statusuna yönəlib. Beynəlxalq hüquqda mövcud olmayan bu status fələstinliləri məhbus və ya hərbi əsir kimi əsas hüquqlardan məhrum edir. Komissiya qeyd edir ki, ailələrə məhbusların harada saxlanıldığı barədə məlumat verilməməsi "məcburi yoxa çıxma" kimi qiymətləndirilir. Bununla yanaşı, inzibati saxlanma sistemi - məhkəməsiz, məxfi məlumatlarla, vəkilə çıxış olmadan həbs  diskriminasiya kimi təsvir olunur.

Şərtlərin ağırlaşması və məhbuslara münasibət

Hesabata görə, xüsusilə 7 oktyabrdan sonra fələstinlilərin saxlanma şəraiti daha da pisləşib. Məhbuslar günün 23 saatını dar kamerada keçirir, bəzən günlərlə duş, su, elektrik və tibbi yardımdan məhrum edilirlər. Şərait kollektiv cəza kimi xarakterizə olunur. Qadınlara ginekoloji yardım göstərilmir, gigiyena vasitələri verilmir və Qırmızı Xaç nümayəndələri saxlanılan fələstinlilərlə görüşə buraxılmır.

Ölüm halları və işgəncə metodları

Komissiyanın məlumatına görə, 7 oktyabrdan bəri həbsdə 98 fələstinli həyatını itirib. Meyitlərin bir qismində işgəncə izləri, kəskin arıqlama, tibbi yardımın göstərilməməsi müəyyən edilib. Hesabat saxlanılanlara qarşı istifadə edilən metodların siyahısını təqdim edir: döyülmə, elektroşok, itlərlə hücum, yuxu və qida məhdudiyyəti, ekstremal temperatur, genital bölgəyə zorakılıq, cinsi təhqir, keyidilmədən aparılan tibbi müdaxilələr və dini ibadətin qadağan edilməsi. Hesabatda hallüsinogen maddələrin yalnız fələstinlilərə qarşı tətbiq edildiyi də vurğulanır.

İsrailin mövqeyi və BMT-nin tələb etdiyi cavab

İsrail nümayəndə heyəti ittihamları rədd etməyə çalışsa da, beş israilli hüquq müdafiə təşkilatının təqdim etdiyi məlumatlar vəziyyətin əksini göstərib. Yüzlərlə şikayətdən yalnız iki cinayət işi açılıb və onlardan biri ilə cəmi yeddi aylıq cəza verilib. Komissiya bunu "tam cəzasızlıq mühiti" kimi qiymətləndirib. BMT İsraildən bir il ərzində hesabatda qeyd edilən ittihamlara rəsmi cavab verməyi tələb edib.