"Tələblər yerinə yetirilməsə, messencer bağlanacaq" - "Roskomnadzor"

"Rusiya rəqəmsal sərhədlərini bağlayır və "WhatsApp" növbəti olaraq tamamilə qadağan edilə bilər..."

Rusiyada "WhatsApp"-ın fəaliyyəti kəskin şəkildə məhdudlaşdırılır və rəsmi qurumlar artıq messenceri tam bloklamaq barədə açıq şəkildə xəbərdarlıq edir.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "dw.com" nəşri məlumat yayıb.

Məlumatda deyilir ki, hazırda ölkədə rəqəmsal kommunikasiya yeni mərhələyə keçir: xarici messencerlərdən imtina, onların yerinə tam nəzarət olunan yerli alternativin tətbiqi əsas məqsədə çevrilib. Bunun fonunda "WhatsApp" istifadəçiləri son günlər rabitə problemləri, gecikmələr və texniki nasazlıqlar yaşadıqlarını bildirir.

Rəsmi mövqe və ittihamlar

Rusiyanın internet və texnologiya üzərində nəzarət orqanı olan "Roskomnadzor  "WhatsApp"-ın ölkə qanunlarını pozduğunu və əməkdaşlıqdan imtina etdiyini bildirir. Bu səbəbdən avqustdan tətbiq olunmağa başlayan məhdudiyyətlər artıq ikinci mərhələyə keçib.

Qurumun açıqlamasında bildirilir ki, messencer terror fəaliyyətlərinin təşkilində, bunun icraçılarının cəlb edilməsində, eləcə də fırıldaqçılıq və digər cinayət məqsədləri üçün istifadə olunur. Hakimiyyət hesab edir ki, şirkət öz sistemini tam şəkildə Rusiyaya açmalı, istifadəçi yazışmalarını təhlükəsizlik qurumlarının sərəncamına verməlidir. Əgər bu tələblər yerinə yetirilməsə, "WhatsApp" tam bloklanacaq.

Siyasi kontekst və əvvəlki qərarlar

"WhatsApp"-ın sahibi "Meta" şirkəti 2022-ci ildə Rusiyada "ekstremist təşkilat" kimi tanınıb. Həmin ilin qərarı ilə "Facebook" və "Instagram" bloklanıb, lakin "WhatsApp" müəyyən müddət saxlanılıb. Bunun əsas səbəbi messencerin həm vətəndaşlar, həm də dövlət təsisatları tərəfindən iş məqsədilə istifadə edilməsi olub.

Son aylarda isə vəziyyət dəyişib. "WhatsApp" və "Telegram"da səsli rabitə artıq məhdudlaşdırılıb. Mesajlaşma funksiyası hələ tam bağlanmayıb, lakin texniki problemlər hökumətin planlı müdaxiləsi kimi izah olunur. Bununla yanaşı, Rusiyada VPN xidmətlərinin reklamı cinayət hesab olunur və onların istifadəsi də addım-addım məhdudlaşdırılır.

Yerli alternativ və məcburi keçid siyasəti

Rusiya hakimiyyətinin məqsədi yalnız "WhatsApp"-a təzyiq etmək deyil. Ölkədə "Max" adlı yeni messencer işə salınıb və təklif yox, faktiki olaraq məcburi keçid mexanizmi formalaşdırılıb. Dövlət qurumları artıq bu platformaya keçib və bir sıra rəsmi xidmətlər yalnız burada əlçatandır. Bu, hakimiyyətə həm kommunikasiya axınlarını izləmək, həm də vətəndaşların rəqəmsal davranışını nəzarətdə saxlamaq imkanı verir.

"WhatsApp"-ın tam bloklanması yalnız vaxt məsələsi sayıla bilər. Rusiyanın rəqəmsal məkanı tədricən xarici platformalardan təmizlənir və onların əvəzinə tam nəzarət olunan, yalnız daxili məqsədlərə xidmət edən sistemlər tətbiq edilir. Hazırda istifadəçilər "WhatsApp"-a əsasən VPN vasitəsilə daxil olur, lakin indiki meyl bunun da uzunmüddətli olmayacağını göstərir.