"Şəhər-dövlətlər: müasir dünyanın 5 unikal ölkəsi" - "В Фокусе"

"Bir şəhər - bir dövlət: qədim konsepsiyanın XXI əsrdəki varisləri..."

"Şəhər-dövlət" anlayışı müasir dünyada çox nadir hallarda rast gəlinir, amma bu modelə maksimum yaxın olan bir neçə ölkə var. Onlar faktiki olaraq bir şəhərdən (bəzən də onun yaxın ətrafından) ibarət olan müstəqil dövlətlərdir.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "vfokuse.mail.ru" nəşri yazıb.

Nəşr bu unikal quruluşu təcəssüm etdirən beş müasir ölkəni təqdim edir.

Sinqapur

Sinqapur müasir şəhər-dövlətlərin ən parlaq və mütləq lider nümunəsidir. O, eyni zamanda həm paytaxt, həm də bütöv bir ölkə olan nəhəng metropol sahəsidir.

Dövlət bir neçə kiçik ada və əlavə əraziyə malik olsa da, bütövlükdə vahid şəhər aqlomerasiyası kimi fəaliyyət göstərir. Sinqapur Asiyanın ən iri maliyyə və ticarət mərkəzlərindən biridir, "Asiya pələngləri"nin öncül üzvüdür. Səmərəli idarəçiliyi, sərt qanunları və yüksək həyat səviyyəsi ilə məşhurdur.

Sahəsi 733,1 kv.km-dir və bu rəqəm daim artır, çünki ölkə yeni torpaq sahələri qazanmaq üçün dənizdən ərazi "nəqli" texnologiyasından istifadə edir. Əhalisi təxminən 5,7 milyon nəfərdir.

Monako

Monako Avropada şəhər-dövlət anlayışının klassik nümunəsidir. Faktiki olaraq, bütün ölkə bir şəhərdir və bir neçə tarixi məhəllədən - Monte-Karlo, La-Kondamin və digərlərindən ibarətdir. Monako şəhəri ilə Monako dövləti arasında inzibati sərhəd yoxdur.

Cəmi 2,02 kv.km ərazisi olan Monako, Vatikanı çıxmaqla, dünyanın ən kiçik ölkəsidir. Burada təxminən 39 min nəfər yaşayır.

Monako dünyanın məşhur turizm və əyləncə mərkəzlərindən biridir - kazino, yaxtalar, "Formula-1" Qran-prisi və vergi cənnəti statusu ilə tanınır.

Vatikan

Vatikan planetin ən kiçik və tam suveren dövləti, həm də yeganə tam teokratik monarxiyadır. Roma şəhərinin içində yerləşən bu dövlət bütövlükdə bir şəhər ərazisini əhatə edir.

Vatikan Papalığın iqamətgahıdır və bütün Katolik dünyasının mənəvi mərkəzidir. Onun iqtisadiyyatı unikal xarakter daşıyır: əsas gəlirlər ianələr, turizm və suvenir satışından formalaşır.

Ərazisi cəmi 0,49 kv.km, əhalisi isə təxminən 800 nəfərdir, bunlar əsasən ruhanilər və İsveçrə qvardiyasının əsgərləridir.

San-Marino

Dünyanın ən qədim respublikalarından biri olan San-Marino da bir növ şəhər-dövlət sayılır. Rəsmi olaraq ölkə doqquz bələdiyyədən ibarətdir, amma onun tarixi və mədəni mərkəzi eyni adlı San-Marino şəhəridir.

Ərazi kiçik, sıx məskunlaşmış və çox urbanizasiya olunmuşdur, bu da ölkəni faktiki şəhər-dövlət səviyyəsinə yaxınlaşdırır.

San-Marino İtaliya ərazisində yerləşən dağlıq bir anklavdır. Burada təxminən 34 min nəfər yaşayır, ümumi sahə 61 kv.km-dir. Əsas gəlir mənbələri - turizm, bank sektoru və kolleksiya markaları ilə xatirə sikkələrinin satışıdır.

Bəhreyn

Bəhreyn Fars körfəzində yerləşən kiçik bir ada ölkəsidir. Əhalinin və iqtisadi fəaliyyətin böyük hissəsi paytaxt Manama və onun ətrafında cəmlənib. Ölkənin qalan hissəsi azsakinli və ya paytaxtın yataqxana rayonlarından ibarətdir.

Bu səbəbdən Bəhreyn də çox vaxt şəhər-dövlətlər sırasında qeyd olunur. Ölkə yüksək dərəcədə urbanizasiya olunub, paytaxt bütün iqtisadi, siyasi və mədəni həyatı idarə edir. Bəhreynin sahəsi 778 kv.km, əhalisi isə təxminən 1,5 milyon nəfərdir.

Qismən müstəqil analoqlar - Honqkonq və Makao

Bu iki ərazi Çin Xalq Respublikasının Xüsusi İnzibati Bölgələridir, tam müstəqil olmasalar da, öz qanunvericilikləri, valyutaları, idarəçilik sistemi və sərhəd nəzarətləri var. Honqkonq və Makao həm quruluş, həm də ruh baxımından şəhər-dövlətlərə çox yaxındır və hər ikisi dünya maliyyə sistemində mühüm rol oynayır.

Müasir dünyada tam suveren şəhər-dövlətlərin "klassik üçlüyü" - Sinqapur, Monako və Vatikan sayılır. Onlara San-Marino və Bəhreyn də qoşulur. Bu beş ölkə qədim konsepsiyanın fərqli formalarını yaşadaraq göstərir ki, bəzən bir şəhərin enerjisi bütöv bir dövlətin təməli ola bilər.