"Süni intellekt və insan yaradıcılığı: əməkdaşlıq yoxsa rəqabət?" - Kazinform

"Süni intellekt insan emosiyalarını və həyat təcrübəsini əvəz edə bilməz. İnsan sevinc, ağrı, itki və sevgi hiss edərək daxili dünyasını formalaşdırır və əsl yaradıcılığı ortaya çıxarır..."

Süni intellekt sürətlə həyatın bütün sahələrinə daxil olur və yaradıcı fəaliyyət istisna deyil.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Kazinform" agentliyi yazıb.

Qeyd edilir ki, süni intellekt kitab yazmaq, şəkil çəkmək, musiqi bəstələmək qabiliyyətinə malikdir, amma insanı tam əvəz edə biləcəkmi - bu hələ müzakirə mövzusudur.

Süni intellekt və yaradıcı proses

Süni intellekt həyatın bütün sahələrinə daxil olur və yaradıcı fəaliyyətdə də istifadə olunur. Müasir yaradıcılar eskizlər, ideyalar, rəng və musiqi ritmlərini süni intellektlə yaradırlar. Yazıçılar üçün süni intellekt yeni süjet ideyaları mənbəyidir, amma mütəxəssislər vurğulayır ki, hazır ideyaları sadəcə götürmək düzgün deyil - süni intellekt yalnız alət olmalıdır.

“Əgər məlumat axtarıramsa, süni intellektdən soruşuram - hansı müəllif müəyyən mövzuda əsər yazıb", - şair Onayqul Turjan nümunə gətirir. Rəssam Leyla Maxat əlavə edir ki, süni intellekt proporsiya və rəng harmoniyasına kömək edə bilər, amma tam sənət əsəri yaratmaq demək olar ki, mümkün deyil. Musiqiçi Sırım Nabikulov isə qeyd edir ki, süni intellekt səsləri və ritmi düzgün qura bilməyənlər üçün iş prosesini sadələşdirir.

İnsan yaradıcılığı və süni intellektin rolu

Gələcəkdə insanlar və süni intellekt yan-yana işləyəcək. Hibrit layihələr - süni intellektlə romanlar və ssenarilər yaradılması
mümkün olacaq. İnsan tərəfindən yazılmış əsərlər, insan əlləri ilə çəkilmiş rəsmlər daha çox qiymətləndiriləcək və "ekzotika" hesab ediləcək.

Artıq virtual müğənnilər və qrupu "The Velvet Sundown" kimi layihələr populyardır. Lakin dinləyicilər tezliklə başa düşüb ki, bunların arxasında real musiqiçilər yox, süni intellekt dayanır. Musiqiçi Sırım Nabikulov vurğulayır ki, belə sistemlərdə istifadəçilər özlərinin yaratdıqlarını düşünür, amma əsərin müəllifi süni intellekt olur.

Müəllif hüquqları və etik məsələlər

Hazırda süni intellekt və insan iştirakını ayıran uğurlu təcrübə yoxdur. Deputat Yekaterina Smışlyayeva bildirir ki, insan iştirakı olmadan yaradılan məhsullar müəllif hüquqları ilə qorunmur. Süni intellekt mövcud əsərlər üzərində öyrənərək musiqi yaradır, bu zaman müəlliflər həm tanınma, həm də maddi təzminat ala bilmir.

Ekspertlər qeyd edir ki, süni intellekt üslub və intonasiyaları mənimsəyir, amma bu orijinal yaradıcılıq deyil, maskalanmış plagiatdır. Əgər sistem həqiqətən orijinal məhsul yaradıbsa, yeni hüquqi yanaşmalar - "rəqəmsal hüquq" tətbiq olunmalıdır. Sentyabrın 24-də Məcəlis "Süni intellekt haqqında" qanunu qəbul edib, sənət və digər sahələrdə istifadəni tənzimləyir.

İnsan amilinin əvəzsizliyi

Ekspertlər hesab edir ki, süni intellekt insan emosiyalarını və həyat təcrübəsini əvəz edə bilməz. İnsan sevinc, ağrı, itki və sevgi hiss edərək daxili dünyasını formalaşdırır və əsl yaradıcılığı ortaya çıxarır. Musiqiçi Nabikulov bildirir ki, yaradıcılığı maşınlara həvalə etmək mədəni geriləməyə aparar.

Yaradıcı insanın düşüncə prosesi sərbəst, intuisiya və qeyri-müəyyənliklə formalaşır. Onayqul Turjan əlavə edir ki, süni intellekt yalnız öyrənilmiş məlumatı istifadə edir, insan düşüncəsi isə kosmik və unikaldır. Böyük şairlərin təcrübəsi də göstərir ki, insan yaradıcılığı proqnozlaşdırıla bilməz və daima yeni ideyalar doğurur.