"Trampın Ukrayna ilə bağlı mövqeyi Putinin gücü barədə mifi dağıdır" - "The Telegraph" 

"Rusiya zəif, qeyri-sabit və sürətlə zəifləyən bir dövlətdir, onun təsir dairəsi illərdir ki, daralır..." 

ABŞ Avropadan daha tez olaraq Rusiyanın real zəifliyini dərk edib. Prezident Donald Tramp uzun müddət Rusiya rejiminə qarşı uğursuz mövqe tutaraq, bir neçə həftə əvvəl çoxlarının gözləmədiyi nəticəni - Ukraynada müharibənin tezliklə sona çatmasını mümkün edir.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Telegraph" nəşri yazıb.

Tramp Rusiyanın zəifliyini görür

Geosiyasi məsələlər üzrə strateq Mark Brolin yazır ki, Trampın dönüşü iki əsas hissədən ibarətdir: Birincisi, Tramp açıq şəkildə bildirib ki, Avropa ABŞ vergi ödəyicilərinin hesabına yaşamağı dayandırmalı və təhlükəsizlik öhdəliklərini öz üzərinə götürməlidir. Bu, uzun zamandır tələb olunan addım idi. Brolin qeyd edir ki, Avropa hökumətləri illərlə ABŞ-dan maliyyə dəstəyi gözləyib, hətta Avropa enerji şirkətləri Rusiya nefti almağa davam edib. Trampın bu mövqeyi əvvəl tənqid olunub; amma indi artıq heç kim gülmür.

İkincisi, Tramp "soyuq müharibə" dövrünün fikrindən imtina edib, yəni Rusiyanın o qədər təhlükəli olduğu və Üçüncü Dünya müharibəsinin qarşısını almağın vacib olduğu anlayışını rədd edib. Strateq hesab edir ki, Rusiya zəif, qeyri-sabit və sürətlə zəifləyən bir dövlətdir, təsir dairəsi illərdir ki, daralır. Ukraynaya hücum etməsi bu zəifləməni dayandırmaq məqsədi daşıyıb, lakin əksinə prosesi sürətləndirib. Trampın diqqət çəkdiyi kimi, alınan torpaqlar Rusiya təsirinin düşməsini kompensasiya edə bilməz.

"Tomahawk" və diplomatik oyun

Tramp həmçinin Ukraynaya "Tomahawk" raketlərinin verilməsini müzakirə edib. Onun Zelenski ilə Ağ Evdə görüşü göstərdi ki, ABŞ prezidentini inandırmaq lazım gəlir, amma artıq o bu raketlərin verilmə imkanını qəbul edib. Brolin vurğulayır ki, "Tomahawk"lar mövzusunun gündəmə gəlməsi ilə eskalasiyanın daha ciddi riski doğru istiqamətdə, yəni Ukraynaya yox, Rusiyaya qarşı yönəlib. Kremlin blefi üzə çıxıb, bu, ayı qışqırığı deyil, daha çox sarsıntı və Rusiyada siyasi narahatlığın səsi kimi səslənir.

Strateq hesab edir ki, Avropanın çoxu hələ də bunu anlamır. Uzun illər Rusiyanın o qədər güclü olduğu düşünülüb ki, yalnız ABŞ onu dayandıra bilər. Lakin həqiqət odur ki, Rusiya sistematik olaraq zəifdir və Ukraynanın asimmetrik güclü tərəflərinin dəstəyi, hədəflənmiş təzyiq və mənəvi aydınlığı həm döyüş meydanını, həm də Rusiya siyasətini dəyişə bilər. Maraqlıdır ki, Vaşinqton Avropadan daha tez ayılıb, Avropa isə hələ də köhnə bəhanələrinə bel bağlayır.

Avropa üçün enerji və strateji çağırış

Brolin Avropanın hazırda enerji məsələlərində sınandığını qeyd edir. 2022-ci ildə AB Rusiya neftinin dəniz yolu ilə idxalını qadağan etsə də, Macarıstan və Slovakiya üçün boru kəmərlərinə istisnalar saxlanılıb. Hətta 2025-ci ildə bəzi AB ölkələri Rusiya enerjisini 2024 ilə müqayisədə artırıb. Fransa, Niderland və Belçika idxalını yüksəldib, Macarıstan və Slovakiya isə böyük alıcı olaraq qalır. Avropa ictimai şəkildə tənqid etsə də, gizli şəkildə hərəkətləri Kremlin hərbi büdcəsini doldurmağa xidmət edib.

Brolin hesab edir ki, Avropa artıq zəifliyini əsaslandırmağı dayandırmalı, silah bazasını bərpa etməli və ən önəmlisi enerji "hipokrizisi"ni sona çatdırmalıdır. Rusiya ilə əlaqəli əməliyyatlar və maliyyələşdirmələr Avropanın öz sözləri ilə ziddiyyət təşkil etməməlidir. Ekspert vurğulayır ki, Putinin imkanları sürətlə azalır və çoxları bunu fərq etmir.