"Rusiyanın bu ölkələrə qarşı dron hücumları NATO-nu sınağa çəkir" - ISW

Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin:

"Qərbin tərəddüdü Kremlə yeni fürsətlər açır..."

Sentyabrın əvvəlində Polşa və Rumıniyanın hava məkanına ardıcıl olaraq daxil olan Rusiya dronları Qərbdə yeni təhlükə siqnalı kimi qəbul edilib. Moskva bu hücumların guya "texniki səhv" nəticəsində baş verdiyini iddia etsə də, söhbət məqsədli eskalasiyadan, NATO-nun müdafiəsini sınayan bir ssenaridən gedir.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Amerikanın Müharibənin Öyrənilməsi İnstitutunun (ISW) növbəti hesabatında deyilir.

Hazırlığın izləri və hücumların miqyası

ISW-nin hesabatına görə, 9-10 sentyabr gecəsi Polşa üzərinə göndərilən ən azı 19 dron əvvəlki insidentlərlə müqayisədə misilsiz hadisə olub. Bu, indiyədək Polşa ərazisinə düşən bütün dronların ümumi sayından üç dəfə artıqdır. Ekspertlərin qənaətinə görə, belə kütləvi hücum təsadüf ola bilməzdi: Moskva bu sınağa aylarla hazırlaşıb. Polşa tərəfinin açıqlamasında "aldadıcı dronlar"ın da istifadə edilməsi xüsusi diqqət çəkir - bu, Kremlin hücumu planlaşdırarkən yalnız texniki yox, psixoloji amilləri də nəzərə aldığını göstərir.

Kremlin niyyəti NATO-nun sinir sistemini yoxlamaqdır

Moskvanın əsas hədəfi aydındır: Alyansın reaksiyasını ölçmək. Polşa üzərində NATO təyyarələrinin - F-16-ların, Niderlandın F-35-lərinin, İtaliyanın AWACS-larının

havaya qalxması Kreml üçün canlı laboratoriya rolunu oynayıb. İnsident yalnız hava məkanına müdaxilə deyil, həm də NATO-nun qərarvermə mexanizmlərinin sınağı olub. Bununla yanaşı, Kremlin ikinci məqsədi siyasi olub: Polşa baş naziri Donald Tuskun dediyi kimi, ölkə İkinci Dünya müharibəsindən sonra ilk dəfə "silahlı münaqişəyə bu qədər yaxın" hiss edir. Bu qorxu ab-havası Moskvanın Avropaya yönəlmiş hibrid strategiyasının bir hissəsidir.

Müharibənin bədəlini kim ödəyəcək?

Rusiyanın bu riskli addımlarını izah edən mühüm amil daxili iqtisadi vəziyyətdir. Büdcə kəsiri yalnız ilin ilk səkkiz ayında 50 milyard dolları ötüb. Kreml müharibəni maliyyələşdirmək üçün ƏDV-ni 22 faizə qaldırmaq niyyətindədir. Bu qərar sıravi rusların çiyinlərinə əlavə yük qoyacaq, amma eyni zamanda ordunun xərclərini kompensasiya edəcək. Dron istehsalçılarına isə əksinə, vergi güzəştləri verilir - bu, Kremlin prioritetlərinin harada olduğunu aydın göstərir.

NATO-nun cavabı və yeni reallıq

İnsidentlərdən sonra Alyans "Maddə 4"-ü işə salaraq fövqəladə məsləhətləşmələr başlatdı. Qısa müddətdə "Şərq gözətçisi" əməliyyatı elan olundu və Polşanın müdafiəsi üçün əlavə qüvvələr yerləşdirildi. Danimarka, Fransa, Almaniya, Böyük Britaniya da bu əməliyyata qoşuldu. Sentyabrın ortasında Polşa prezidenti Karol Navrotski NATO qoşunlarının ölkəyə yerləşdirilməsini rəsmiləşdirdi. Bu, Moskvanın təxribatına cavab olaraq Şərqi Avropada tamamilə yeni müdafiə arxitekturasının qurulduğunu göstərir.

Moskvanın strategiyası təcrübə toplamaqdır

Rusiya rəsmiləri hücumların məsuliyyətini inkar edir, "texniki səhv" bəhanəsini irəli sürür. Amma analitiklərin qənaəti qətidir: bu, təcrübə toplamaq və gələcək qarşıdurmaya hazırlıq prosesidir. NATO ərazisinə yönələn dronlar Moskvanın hərbi laboratoriyası kimi işləyir - alınan nəticələr isə potensial müharibə planlarına əlavə olunur.

Qlobal balansı dəyişən təhlükə

Rusiyanın NATO üzvü ölkələrə qarşı dron hücumları artıq təsadüf və ya lokal təxribat deyil. Bu, sistemli şəkildə aparılan, həm hərbi, həm siyasi, həm də iqtisadi məqsədləri olan çoxşaxəli kampaniyadır. Kreml addım-addım eskalasiyanın sərhədlərini genişləndirir və Avropanı yeni bir böhran mərhələsinə sürükləyir. Ən mühüm sual indi budur: Moskva bu sınaqları harada dayandıracaq və NATO-nun səbrinin son həddi haradadır?..