"Trampın Moskva ilə Pekin arasında nifaq salmaq planı uğursuzluğa məhkumdur" - Çin mətbuatı

Bizi sosial şəbəkələrdən izləyin:

"Bu cəhdlər siyasi reallıq qarşısında bir "hava qəsri" kimi dağıla bilər..."

Amerika-Rusiya münasibətləri 180 dərəcə dəyişib. Bunun arxasında nə dayanır? Trampın daha genişmiqyaslı planları artıq Çinə məlumdur.

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Çinin "NetEase" nəşri yazıb.

Putinlə münasibətləri qaydaya salmaq Trampın məharətli bir manevridir. O, bununla Rusiya və Çin arasındakı tərəfdaşlığa nifaq salmaq istəyir. Lakin onun buna nail olması çətin görünür- son illərdə iki ölkə arasında əlaqələr daha da möhkəmlənib və nə Moskva, nə də Pekin bu münasibətləri pozmaq niyyətindədir.

Ər-Riyadda saatlarla davam edən danışıqlar zamanı Rusiya və ABŞ nümayəndə heyətləri arasında əldə edilən konsensus Amerika-Rusiya münasibətlərində mümkün istiləşmənin başlanğıc nöqtəsi olub.

2022-ci ildə Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin başlanmasından bəri Moskva və Vaşinqton arasındakı münasibətlər "soyuq müharibə" dövründən bəri ən pis mərhələsini yaşayıb. Ər-Riyaddakı danışıqlar Amerika-Rusiya münasibətlərində ciddi dəyişikliklərin baş verdiyini göstərə bilər. Görüşün yekununda ABŞ tərəfi əldə olunan razılaşmalardan məmnun qaldığını bildirib, Rusiya isə görüşün "pis keçmədiyini" qeyd edib. Beləliklə, hər iki tərəf görüşün nəticələrini müsbət qiymətləndirib.

Lakin əsas sual budur: Bu yaxınlaşma nə mənaya gəlir və beynəlxalq münasibətlərin gələcək inkişafına necə təsir göstərəcək?

Əvvəla, Ər-Riyadda keçirilən görüş barışıq istiqamətində atılmış fəal bir addımdır. Bununla belə, tarixi incikliklər və strateji rəqabət Rusiya və ABŞ arasında keçilməz bir baryer olaraq qalır. İdeoloji qarşıdurma, keçmiş ixtilaflar və beynəlxalq nüfuz uğrunda mübarizə iki ölkə arasında münasibətlərin tam normallaşmasının qarşısında duran əsas maneələrdir. Gerçək barışığa nail olmaq üçün hələ uzun bir yol qət etmək lazımdır.

Əslində, Donald Tramp hesab edir ki, Amerika-Rusiya münasibətlərini yaxşılaşdırmaq yalnız ilk addımdır. Onun əsas məqsədi Rusiyanın Çinə daha da yaxınlaşmasının qarşısını almaqdır. Tramp üçün əsas rəqib Çindir və onu zəiflətmək üçün ABŞ "arxa cəbhədən" - Rusiya ilə münasibətləri normallaşdıraraq hərəkət edir ki, Çinə birbaşa qarşı çıxmaqdan yayınsın.

Trampın əsas hədəfi Çindir. Lakin Putin üçün ABŞ ilə Çin əleyhinə ittifaq qurmaq sərfəlidirmi?

Görünən odur ki, Tramp Amerika-Rusiya əlaqələrində bir körpü rolunu oynamaq istəyir ki, Çindən doğan narahatlığını azaltsın. Son illərdə ABŞ-ın hərbi, iqtisadi və siyasi sahələri Çin-Rusiya tərəfdaşlığının görünməz təzyiqini hiss edib və Ukrayna münaqişəsi başladıqdan sonra bu təzyiq azalmayıb.

Lakin Tramp Çinə qarşı Rusiyanı öz tərəfinə çəkməkdə uğur qazana biləcəkmi?

Rusiya üçün strateji geosiyasi və iqtisadi maraqlar baxımından Çin ilə əməkdaşlıq mühüm əhəmiyyət daşıyır. Rusiya və Çin iqtisadi sahədə bir-birini tamamlayır və geosiyasi baxışları ortaqdır. Son illərdə bu iki ölkə arasındakı münasibətlər dostluqdan strateji tərəfdaşlığa qədər inkişaf edib. Müasir Rusiya-Çin münasibətləri rəsmi olaraq "hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq və qarşılıqlı əlaqənin yeni dövrü" kimi müəyyən edilir.

Çin və Rusiya arasında sıx iqtisadi əlaqələr mövcuddur

Qeyd etmək lazımdır ki, Rusiya-Çin münasibətlərinin möhkəmliyi təkcə diplomatik müstəvidə deyil, həm də praktik sahədə öz əksini tapır. Enerji, elm və texnologiya, infrastruktur quruculuğu sahəsində əməkdaşlıq, eləcə də BMT kimi beynəlxalq təşkilatlarda eyni mövqedən çıxış etmələri bu əlaqələrin gücünü nümayiş etdirir.

Qərbin Rusiya əleyhinə sərt sanksiyalar tətbiq etməsindən sonra Çinin Rusiya üçün əhəmiyyəti daha da artıb. Buna görə də Moskvanı Pekinlə əməkdaşlıqdan imtina etməyə inandırmaq üçün Trampın cəhdləri yetərli deyil. Çin-Rusiya münasibətlərinin sabitliyi həm də Rusiyaya ABŞ və Avropa ilə qarşıdurmada əlavə strateji üstünlük qazandırır.

Bu səbəbdən Trampın Çin və Rusiya arasındakı ittifaqı sarsıtmaq planını həyata keçirmək asan olmayacaq. O, Moskva ilə yaxınlaşmaqla Pekinə qarşı mövqe qazanmaq istəsə də, nəticədə onun planları siyasi reallıq qarşısında bir "hava qəsri" kimi dağıla bilər.