"Rusiya Ukraynaya 150 milyard dollardan çox birbaşa ziyan vurub və 500 milyard dollara yaxın iqtisadi itkiyə səbəb olub..."
ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp Rusiyanı Ukraynanın bərpası üçün ödəniş etməyə məcbur edə bilər.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Wall Street Journal" qəzetində dərc edilən məqalədə deyilir.
Məqalə müəllifləri Huver İnstitutunun böyük elmi işçisi Nil Fergüson və Tafts Universitetində beynəlxalq tarix professoru, Amerika Sahibkarlıq İnstitutunun böyük elmi işçisi Kris Millerdir.
"Avropanın təhlükəsizliyini ABŞ vergi ödəyiciləri üçün daha az xərclərlə təmin etməyin açarı Avropa banklarındakı hesablar ola bilər. Qərb Rusiyanın təxminən 300 milyard dollarlıq valyuta aktivlərini dondurub", - müəlliflər yazır.
"Lakin Avropanın inadkarlığı bu vəsaitlərin Ukraynaya müharibədən dəyən zərərin kompensasiyası üçün istifadə edilməsinə imkan verməyib. Yeni seçilmiş prezident Tramp Kreml ehtiyatlarının Ukraynanın bərpası və gələcək silah alışları üçün səfərbər olunmasında israr etməlidir," - deyə müəlliflər qeyd edir.
Xatırladılır ki, Dünya Bankının məlumatına görə, Rusiya Ukraynaya 150 milyard dollardan çox birbaşa ziyan vurub və təxminən 500 milyard dollarlıq iqtisadi itkiyə səbəb olub.
"Ukraynanın bərpası üçün bu miqyasda xarici maliyyə vəsaiti, həmçinin Qərb silahlarının davamlı alınması üçün daha çox vəsait lazımdır," - məqalədə qeyd olunur.
Miller və Fergüsonun fikrincə, açıq həll yolu dondurulmuş Rusiya aktivlərindən istifadə etməkdir. Lakin Avropanın müqaviməti səbəbindən Ukrayna üçün yalnız 50 milyard dollar vəsait açılıb, əsas aktivlər isə toxunulmaz qalıb.
Bununla yanaşı, ekspertlər Rusiyanın vurduğu zərərin kompensasiyası üçün bu vəsaitlərin istifadəsi üçün hazırkı dövrü ideal edən beş səbəbi qeyd edib:
1. Trampın Ağ Evə qayıdışı (o, təsir rıçaqlarını necə istifadə edəcəyini bilir və əgər avropalılar hərəkət etməsə, Trampın təzyiqi artıracağını anlayır);
2. Aktivlərin dəyişməsi (qiymətli kağızlar əsasən nağd pula çevrilib, bu da Vaşinqton və Londona birtərəfli şəkildə hərəkət etmək imkanı yaradır);
3. Ehtiyatların beynəlxalq hüquqa uyğun yollarla səfərbər edilməsi mümkündür;
4. Rusiyanın iqtisadi qisas imkanlarının azalması (Moskva artıq vurduğu zərərdən daha çox zərər vurmağa qadir deyil);
5. Avropa hökumətlərinin bu ideya ilə razılaşması (avropalılar Ukraynaya uzunmüddətli maliyyə mənbəyi lazım olduğunu başa düşür).
"Tramp administrasiyasının daha sərfəli razılaşma bağlamaq üçün unikal imkanı var. Atlantikanın hər iki tərəfi Putinin aqressiyasının qurbanlarına pul köçürməsindən faydalanacaq, nə qədər tez olsa, bir o qədər yaxşıdır," - ekspertlər vurğulayıb.
Dondurulmuş Rusiya aktivləri - bəlli olanlar
Xatırladaq ki, bir neçə gün öncə Ukraynanın dövlət büdcəsinə Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən 3 milyard avro vəsait daxil olduğu məlum olub.
Qeyd edilib ki, bu, Avropa İttifaqı tərəfindən təmin edilmiş vəsaitlərin ilk tranşıdır. Ümumilikdə, G7 ölkələrinin təşəbbüsü Ukraynaya 50 milyard dollar vəsaitin ayrılmasını nəzərdə tutur, bunun 20 milyard dollarını Avropa İttifaqı təmin edəcək.