"Öncədən peyvənd olunmaq daha yaxşıdır": gənə xəstəlikləri və qarşısının alınması üsulları- BİOLOQ
Ekskluziv
Oxunub: 409
18:51, Bu gün

Yay təkcə ağcaqanadlar və digər qansoran həşəratlar üçün deyil, həm də bir sıra təhlükəli xəstəliklər daşıyan ixodid gənələr üçün aktiv fəsildir.

İmmanuel Kant Baltik Federal Universitetinin Yaşayış Sistemləri Ali Məktəbinin aspirantı, bioloq və ekoloq Yevgeni Volçev RT-yə müsahibəsində bu araxnidlərin hansı yaşayış şəraitinə üstünlük verdiyini və onlarla qarşılaşma riskini necə azaltmağın yollarını açıqlayıb.

Mütəxəssisin fikrincə, gənə bir anda bir çox təhlükəli infeksiyaları daşıyır, ona görə də bu parazitlərdən mümkün qədər ehtiyatlı olmalısınız. Volçev yapışdırılmış gənənin niyə mümkün qədər tez çıxarılmasının lazım olduğunu izah etdi və gənə haqqında bəzi mifləri də təkzib etdi.

— İlin hansı fəslində gənə dişləmə riski daha yüksəkdir - yaz və ya yay?
 
— Müxtəlif növ gənələrin fərqli aktivlik zirvələri var. Məsələn, tayqa gənəsi yazın əvvəlindən yayın ortalarına qədər onurğalılar arasında ev sahibi (ov, ara ev sahibi. - RT. ) axtarır. Avropa meşə gənəsi mart ayında aktivləşir və iyula qədər onun epidemioloji təhlükəsi azalır. Və fəaliyyətin ikinci zirvəsi payızda baş verir və şaxtaya qədər davam edir.
 
Gənələr adətən onurğalıları, o cümlədən insanları ot və kolların üzərində, bəzən meşədəki yarpaq zibilinin səthində pusquda saxlayırlar. Yeri gəlmişkən, otun olmaması o demək deyil ki, bu ərazidə heç bir parazit yoxdur. Bir qidalandırıcı gözləyərkən, araknidlər yer səthindən 1,5 m yüksəkliyə qədər kollara dırmaşırlar. Onların hiss mexanizmləri var, onlardan ən vacibi ön cüt ayaqların uclarında yerləşən Haller orqanıdır. Bir neçə kilometr uzaqlıqdakı gənə insan və ya heyvan tərəfindən buraxılan kimyəvi birləşmələri hiss edə bilər. Molekullar Haller orqanına dəydikdə, gənə potensial qurbana doğru istiqamətlənir. Və lələk, yun və ya paltar ona toxunan kimi qurbana bağlanır, əmmək üçün yer axtarmağa başlayır.
— Belə bir fikir var ki, gənələr əsasən yarpaqlı meşələrdə yaşayır, iynəyarpaqlı meşələrdə isə azdır. Bu doğrudur?
 
— Gənələrə hər növ meşədə rast gəlmək olar. Ot və kollarda, geniş boşluqlarda, kiçik çayların sahillərində, məskunlaşan ərazilərin yaxınlığında, meşə yollarında, insanların və heyvanların çox olduğu meşəyə spontan girişlərdə daha çox rast gəlinir. Qəbiristanlıqlarda çoxlu gənə var ki, orada mərhumun qohumları tez-tez qəbirlərin üzərinə hansısa yemək, konfet və s. qoyurlar ki, bu da gənə sürfələri və pəriləri daşıyan quşları və kiçik gəmiriciləri cəlb edir.
 
Gənələrə bitki örtüyünün demək olar ki, olmadığı quraq rayonlarda, çöllərdə və səhralarda da rast gəlmək olar. Üstəlik, bu araknidlərin Kalmıkiya kimi yaşaması üçün yararsız görünən yerlərdə gənələr nəinki pusquda dayana, həm də potensial ev sahibini təqib edə bilərlər.
Seyrək bitki örtüyü olan quraq ərazilərdə yaşayan bəzi gənə növləri ev sahiblərini aktiv şəkildə ovlamaq qabiliyyətini inkişaf etdirmişdir - inkişaf etmiş görmə qabiliyyəti onlara bu işdə kömək edir. Əvvəlcə gənələr hərəkətsiz gözləyib, səmaya qarşı heyvanın və ya insanın siluetini vizual olaraq aşkar etdikdə, gənələrin hərəkətinə nəzarəti ələ keçirən Hallerin orqanları ilə ilk cüt ayağını ağırlıqda tutaraq ona tərəf qaçırlar. gələcək sahibinə bir neçə metr məsafədə yaxınlaşarkən işarələyin. Bəzi hallarda, hər tərəfdən insana və ya heyvana doğru uzanan bu cür gənələri istirahət üçün dayanarkən, həm Rusiyanın, həm də dünyanın quraq bölgələrində tərk edilmiş yaşayış məntəqələrini, köhnə qəbiristanlıqları və keçmişin memarlıq abidələrini ziyarət edərkən görmək olar. Həmçinin, bu cür gənələr gecəni dayandırmış atın özünü və atlısını tapana qədər keçən atın cığırı ilə bir neçə yüz metrə qədər sürünməyə qadirdir.
 
— Məsələn, ağcaqanadlara gəlincə, belə hesab olunur ki, yalnız dişilər dişləyir. Gənələr arasında belə bir rol bölgüsü varmı?
 
— İstənilən cinsdən olan gənə əksər növlərdə dişləyib infeksiya ötürə bilər. Düzdür, onlar bunu başqa cür edirlər. Döllənmiş bir qadın bir insanda və ya heyvanda aşkar edilərsə, o, intensiv şəkildə qidalanır və topa şişir. Döllənməmiş fərd daha az aktivdir. Ev sahibinin üzərinə düşəndə ​​özünə yapışır və kişiləri cəlb edən feromonları buraxır. Əgər o, "zəngi eşitdisə" və özünü eyni onurğalıda tapsa, mayalanma aktı baş verir.
 
— Gənə qurbana yapışdığı andan özünə yapışana qədər nə qədər vaxt keçir?
 
— Gənə bir neçə dəqiqə ərzində insanın ayağından belinə qədər qalxa bilər, əmzik üçün zərif dəri olan yerləri seçir, baxmayaraq ki, gənə aşağı ayağını və bədənin digər hissələrini daha kobud dəriyə laqeyd qoymur. Ona görə də təbiətdə olarkən hər 10-15 dəqiqədən bir özünüzü və başqalarını yoxlamaq lazımdır.
 
Bir gənə bədəndə nə qədər uzun müddət qalırsa, ötürdüyü yoluxucu agentin miqdarı bir o qədər çox olur. Paraziti mümkün qədər tez çıxarmaq daha yaxşıdır. Emiş yerini yodla müalicə edin və bunu on dəqiqəlik fasilə ilə bir neçə dəfə təkrarlayın. Fakt budur ki, gənələr tərəfindən daşınan Lyme xəstəliyinin törədicisi dərhal qana nüfuz etmir, ancaq dişləmə yerində bir müddət dəridə qalır. Yod bəzi bakterial hüceyrələri məhv edəcək, bu da bədənin infeksiya ilə mübarizə aparmasına kömək edəcəkdir.
 
Öz-özünə yıxılacağı ümidi ilə yapışdırılmış gənənin üzərinə yağ tökə bilməzsiniz. Bir gənə bir insanı nə qədər uzun müddət qidalandırırsa, tüpürcəyi ilə daha çox patogenlər gətirəcək, bu da xəstəliyin daha ağır gedişatının ehtimalını artırır. Bir gənə özünə yapışıbsa, hər dəqiqə sayılır! Yağla manipulyasiya edib gözləməyə vaxt itirməyə ehtiyac yoxdur. Gənəni mümkün qədər tez çıxarmaq lazımdır.
 
 
Oxşar xəbərlər
22:01, Bu gün
Sovet vaxtı çaya niyə soda əlavə edirdilər? - MARAQLI FAKT
21:53, Bu gün
Zelenski: Dünya Rusiyanı II Sülh Sammitində görmək istəyirsə, ...
21:45, Bu gün
Avqustda gözlənilən maqnit qasırğaları: Təhlükəli günlərin CƏDVƏLİ
21:38, Bu gün
Bu məhsullar damarlarınızın sağlamlığını yaxşılaşdırmağa kömək edəcək
21:30, Bu gün
Haniyənin öldürülməsi ilə bağlı BMT FÖVQƏLADƏ İCLAS keçirəcək
21:23, Bu gün
HƏMAS lideri nədən məhz İranda qətlə yetirilib?
21:18, Bu gün
İsrail hökumətinin sözçüsü: "İrandan gələcək reaksiyaya qarşı yüksək hazırlıq vəziyyətindəyik"
21:10, Bu gün
Konfrans Liqası: "Fehervar" - "Sumqayıt" matçına start verilib
21:04, Bu gün
Taksi sürücüləri ünvanlara başqa maşınla gəlirlər – Nazirlikdən XƏBƏRDARLIQ
20:58, Bu gün
20 yaşlı qız bıçağı atasının sinəsinə sancdı
20:50, Bu gün
Saxta breketlər: stomatoloq təhlükəli tendensiyanı şərh etdi
20:42, Bu gün
Gündəmdən düşməyən "London" taksilərinin taleyi necə olacaq? - RƏSMİ AÇIQLAMA
20:35, Bu gün
Məşhur meyxanaçının evinə BASQIN EDİLDİ
20:25, Bu gün
Aygün Kazımova və Zülfiyyə Xanbabayeva bir arada - FOTO
20:18, Bu gün
Bakıda toylar təxirə salınır? RƏSMİ AÇIQLAMA
20:10, Bu gün
İsrail Haniyənin 12 qohumunu qətlə yetirdi - İran
19:58, Bu gün
Həddindən artıq qarpız yeməyin təhlükələri - HƏKİM
19:50, Bu gün
Aİ Haniyənin qətlini pisləyib
19:40, Bu gün
ABŞ Gürcüstana yardım proqramını dayandırıb
19:31, Bu gün
Azərbaycan badmintonçusu Paris-2024-dəki çıxışını başa vurub
19:23, Bu gün
Türkiyə və Ermənistan arasında sərhəd qapıları açılacaqmı? - Türk Generalından AÇIQLAMA
19:15, Bu gün
İşsiz qalmamaq üçün hansı ixtisasları seçməliyik?
19:07, Bu gün
“Onun tərəfdarları Təbrizdə “Azərbaycan İslam Respublikası” yaratmağa cəhd etdi...”
19:00, Bu gün
Neftin qiyməti 80 ABŞ dollarını ötüb
18:51, Bu gün
"Öncədən peyvənd olunmaq daha yaxşıdır": gənə xəstəlikləri və qarşısının alınması üsulları- BİOLOQ
18:43, Bu gün
İran Xarici İşlər Nazirliyi BMT Təhlükəsizlik Şurasını dünyanı İsraildən qorumağa çağırıb
18:35, Bu gün
FIDE reytinqi: Şəhriyar Məmmədyarov irəliləyib
18:30, Bu gün
Paris-2024-də iştirak edən Azərbaycan triatlonçusu: "Bu gün bəxtim gətirmədi, nəticəmdən narazıyam"
18:23, Bu gün
FHN: Xəzərdə təchizat gəmisindəki yanğının söndürülməsi işləri davam etdirilir
18:15, Bu gün
Ekspert: "İsmayıl Haniyənin öldürülməsi həm İrana zərbədir, həm də HƏMAS-a"
18:07, Bu gün
Toz halındakı qidalar qidalandırıcı yeməyi əvəz edə bilməz
18:02, Bu gün
Elçin Babayev “Gənc istedadlar” liseyinin qızıl və gümüş nişana layiq görülmüş məzunları ilə görüşüb - FOTO
18:00, Bu gün
Naxçıvan televiziyasından açıqlama
17:55, Bu gün
Elcan Hacıyev Paris xəstəxanasına çatdırıldı
17:49, Bu gün
Rusiya və İran tarixi müqavilənin şərtlərini razılaşdırıb
17:43, Bu gün
Rusiya nüvə silahından istifadə etməyə hazırlaşır
17:38, Bu gün
Sabahdan ATƏT DTİHB-in müşahidə missiyası Azərbaycanda fəaliyyətə başlayacaq
17:35, Bu gün
Faciəvi şəkildə ölən hərbçilərimizin FOTOSU
17:32, Bu gün
Ceyhun Bayramov ATƏT rəsmisi ilə görüşdü - FOTO
17:26, Bu gün
Multikulturalizm Mərkəzi Qafqaz Albaniyasına həsr olunan yeni kitab nəşr edib
17:20, Bu gün
"Ukrayna Baş Kəşfiyyat İdarəsi Rusiyaya genişmiqyaslı kiberhücumu başa çatdırıb" - "Reuters"
17:13, Bu gün
Hüseyn Abdullayevin cinayət işi məhkəməyə göndərildi
17:08, Bu gün
RİNN-də taksi şirkətləri ilə görüş keçirilib
17:03, Bu gün
Növbəti köç karvanı Laçına çatdı - FOTOLAR
16:58, Bu gün
Yanmayan bonuslar “Nar”ın “Full” tariflərində!
16:52, Bu gün
Avqustda hava necə olacaq? - AYLIQ PROQNOZ
16:48, Bu gün
BDU DİM-in təşkilatçılığı ilə ali təhsil müəssisələrinin sərgisində təmsil olunur - FOTO
16:42, Bu gün
Jurnalistika ixtisasına qəbul olmaq üçün qeydiyyatdan keçən abituriyentlərin nəzərinə!
16:36, Bu gün
Bu il 210 nəfər Azərbaycana readmissiya olunub
16:30, Bu gün
Bu yerlərə yağış yağdı - FAKTİKİ HAVA
16:25, Bu gün
Hakimlərdən cüdoçumuza qarşı qərəzli qərar - VİDEO
16:20, Bu gün
Bu müəllimlərin dərs saatları ARTIRILACAQ - RƏSMİ
16:14, Bu gün
Haniyənin qətli ilə bağlı ŞOK AÇIQLAMA - “Bu zərbə həmin ölkədən endirə bilər”
16:07, Bu gün
Flora Kərimovadan qızı ilə bağlı paylaşım - VİDEO
16:00, Bu gün
Ələkbər Yasamallının evi qarət edildi, özü isə hədələnir
16:00, Bu gün
HƏMAS liderinin öldürülməsi nələrə yol aça bilər? - EKSPERT AÇIQLADI
15:54, Bu gün
Davam edən İran-İsrail müharibəsi – maraqların qurbanı İsmayıl Haniyə - ŞƏRH + FOTO
15:48, Bu gün
"Şimali Koreya Rusiyaya tank əleyhinə vasitələr verib, bu, ciddi eskalasiyadır" - "Forbes"
15:42, Bu gün
“Pulunu da verirlər, silahını da, müharibə üçün daha nə lazımdır ki?”
15:37, Bu gün
Taksi sürücüsünə bıçaq çəkib pulunu aldı
15:32, Bu gün
"Qazprom"un Azərbaycan nümayəndəliyinin keçmiş rəhbərinin evi yandırıldı - Qiymətli əşyaları oğurlandı - FOTO
15:25, Bu gün
Laçında həlak olan kapitan Asif Emnalıyevin FOTOSU
15:20, Bu gün
Türkiyə-İsrail münasibətlərindəki gərginlik nələrə səbəb olacaq ? - Politoloq AÇIQLADI
15:18, Bu gün
SON DƏQİQƏ - HƏMAS lideri belə öldürülüb - ŞOK VİDEO
15:13, Bu gün
İlkin Süleymanovun apellyasiya şikayəti təmin edilmədi
15:06, Bu gün
Brüsseldən "U" dönüşü: "Sülh masasını burada quraq"
14:59, Bu gün
Azərbaycan ordusunun 4 hərbçisi həlak oldu - YENİLƏNİB
14:57, Bu gün
Alim Xəzərdə batma hadisələrinin səbəbini AÇIQLADI
14:50, Bu gün
“Çox peşmanam” – Larisa Dolina Müslüm Maqomayev haqqında
14:40, Bu gün
Yuxu və sağlamlığınızı yaxşılaşdıracaq 20 saniyəlik məşq - VİDEO
14:33, Bu gün
Ər arvadının başqası ilə gəzməsindən şübhələndi, onu elə cəzalandırdı ki... – ŞOK
14:27, Bu gün
"HƏMAS liderinin öldürülməsi İsrailin sionist rejiminin növbəti cinayətidir..."
14:22, Bu gün
Əməkhaqqı artımı bu tarixdən olacaq: 60 faizə çatdırılması... - Komitə sədri açıqladı
14:17, Bu gün
Azərbaycanda deputatlığa namizəd adam BIÇAQLADI
14:12, Bu gün
Havanın temperaturu yüksələn xətt üzrə davam edir
14:08, Bu gün
Prezident Şərqi Zəngəzurla bağlı MÜHÜM FƏRMAN imzaladı
14:03, Bu gün
İranda üçgünlük matəm ELAN OLUNDU
13:58, Bu gün
Prezidentdən BU Komissiya ilə bağlı MÜHÜM FƏRMAN
13:54, Bu gün
Xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinin siyahısına dəyişiklik edildi
13:50, Bu gün
Sabah 35 dərəcə isti olacaq - PROQNOZ
13:46, Bu gün
Müdafiə Nazirliyinin strukturunda dəyişiklik edildi
13:42, Bu gün
"Ukrayna Rusiya ilə danışıqlara hazırdır, amma şərti var" - Podolyak
13:36, Bu gün
“Həmas” liderinin öldürülməsi nəyə gətirib çıxara bilər? - TƏHLİL
13:30, Bu gün
SON DƏQİQƏ! Mərkəzi Bank qərar qəbul etdi
13:25, Bu gün
Arvadını meşədə zəncirlədi, 40 gün sonra tapıldı - FOTO
13:20, Bu gün
Vəkil İlhamə Həsənova ilə vəkil məsləhəti: Təqsirləndirilən şəxs və şahid dindirmə zamanı nəyi deməməlidir
13:13, Bu gün
DİN-dən sürücülərə ÇAĞIRIŞ
13:08, Bu gün
" "HƏMAS" lideri İsmayıl Haniyə özü ilə bərabər bir çox sirləri də apardı...”
13:04, Bu gün
Kamran Əliyev Balakəndə vətəndaşları qəbul edəcək - FOTO
12:58, Bu gün
Pənah Hüseyn barədə QƏRAR VERİLDİ - FOTO
12:52, Bu gün
Bu gün "Qarabağ"ın növbəti mərhələdəki rəqibi bəlli olacaq
12:46, Bu gün
"Rusiyanın bu yay yeni hücumu mümkündürmü?" - ISW
12:41, Bu gün
Paris-2024: Azərbaycan avarçəkəni 3-cü oldu
12:36, Bu gün
Azərbaycanda müddətli həqiqi hərbi xidmətə iyul çağırışı başa çatıb
12:30, Bu gün
"Naxçıvan TV" ilə bağlı Baş Prokurorluğa müraciət ediləcək
12:25, Bu gün
Millimizin futbolçusu Finlandiya klubuna keçdi
12:20, Bu gün
Qarşı cinsi maqnit kimi özünə çəkən bürclər... - Gözəl münasibət yaşaya bilərsiniz
12:15, Bu gün
Hamilə azərbaycanlı Olimpiya Oyunlarında - Hədəfi belə nişan aldı
12:10, Bu gün
Göygöldə 25 yaşlı gəncin ölümü araşdırılır
12:06, Bu gün
Əliməmməd Nuriyev də namizədliyini geri götürdü
GÜNLÜK
08:00, Bu gün
Pensiya yaşı yenidən qaldırılır?-  65-dən...
08:09, Bu gün
Bu şəxslər avqust ayında qazanc əldə edəcək - DOLÇA...
17:55, Bu gün
Elcan Hacıyev Paris xəstəxanasına çatdırıldı
30 Jul 2024 | 22:40
Bakıda güclü yanğın başladı
30 Jul 2024 | 22:48
İsrail Livanın paytaxtına zərbələr endirdi
30 Jul 2024 | 22:32
Qurban Qurbanov: Bu gün nizam-intizamlı, səliqəli oyun oldu
30 Jul 2024 | 22:55
Rusiyadan İsrailin hücumuna dərhal reaksiya...
30 Jul 2024 | 22:27
“Linkoln”un baş məşqçisi: “Qarabağ” çox güclü idi
07:14, Bu gün
Bakıda gəmi yandı - Mexanik yanıq xəsarətləri aldı...
30 Jul 2024 | 23:00
Bu test 5 dəqiqə ərzində infarkt riskini ortaya qoyur
HƏFTƏLİK
26 Jul 2024 | 08:12
Araik Arutyunyan Parisdə Erməni Evinin açılışında iştirak etdi...-FOTOLAR
29 Jul 2024 | 16:24
60 yaşdan yuxarı insanlar niyə hər gün pivə içməlidir? - ALİMLƏR AÇIQLADI 
27 Jul 2024 | 22:40
Xolesterini yox edir, şəkəri tənzimləyir
27 Jul 2024 | 21:44
Minimum əmək haqqı BU QƏDƏR OLACAQ
26 Jul 2024 | 10:26
“35 ildir İran ən böyük azərbaycanlı Xameneinin əlindədir… -Farslar demiş, “Çi fayda?”..”
29 Jul 2024 | 15:44
Əhaliyə 30-31 iyulla bağlı XƏBƏRDARLIQ – Ehtiyatlı olun!
25 Jul 2024 | 14:36
Sürücülük vəsiqəsi olmadan maşın sürənləri gözləyən CƏRİMƏ - Ekspertdən XƏBƏRDARLIQ
08:00, Bu gün
Pensiya yaşı yenidən qaldırılır?-  65-dən...
25 Jul 2024 | 14:30
Şəkərli dibetin qarşısı alınandırmı? - HƏKİM AÇIQLADI
26 Jul 2024 | 15:32
Bu universitetlərdə təhsil haqqı artırıldı - SİYAHI
AYLIQ
08:00, Bu gün
Pensiya yaşı yenidən qaldırılır?-  65-dən...
08:09, Bu gün
Bu şəxslər avqust ayında qazanc əldə edəcək - DOLÇA...
17:55, Bu gün
Elcan Hacıyev Paris xəstəxanasına çatdırıldı
30 Jul 2024 | 22:40
Bakıda güclü yanğın başladı
30 Jul 2024 | 22:48
İsrail Livanın paytaxtına zərbələr endirdi
30 Jul 2024 | 22:32
Qurban Qurbanov: Bu gün nizam-intizamlı, səliqəli oyun oldu
30 Jul 2024 | 22:55
Rusiyadan İsrailin hücumuna dərhal reaksiya...
30 Jul 2024 | 22:27
“Linkoln”un baş məşqçisi: “Qarabağ” çox güclü idi
07:14, Bu gün
Bakıda gəmi yandı - Mexanik yanıq xəsarətləri aldı...
30 Jul 2024 | 23:00
Bu test 5 dəqiqə ərzində infarkt riskini ortaya qoyur