Azərbaycan tədqiqatçılarının (Nazilə Daşdiyeva, Elnarə Hüseynova və Rahim Daşdiyev) son 12 il müddətində Quran ayələrinin bütün kainatın yaradıcısı-idarəedicisi və bu yaradılış-idarədə sonsuz sayda hadisə, qanun, qanunauyğunluq, xassə və digər dünyəvi elmlərə bəlli olmayan xarakterli Elmi Kəşflərin əsas hissəsini özünün Qeyb Elmində saxlayan, 99 ismindən birinin də Alim olduğu və Özünün Möhtəşəm “Ol qanunu” ilə hər bir şeyə qadir olan Uca Allahın saymaqla bitməyən Özünəməxsus unikal sifətləri, Allah vəhylərinin (mələklər içərisində Allah dərgahında xüsusi hörmət və dəyərlərə malik cənab Cəbrayıl vasitəsi ilə ötürülməsi ilə) təbliğatçıları olan peyğəmbərlərin həyatları ilə bağlı xatırlamaları, zəruri hallarda bəzi peyğəmbərlərə vermiş olduğu möcüzələr, Allahın Muhəmməd peyğəmbərimizə (sallallahu aleyhi və səlləm) xüsusi etimadı, tapşırıqları, məsləhətləri, tövsüyələri, Qurandan öncəki Səmavi Kitablar haqqında xatırlamaları, Allaha son dərəcə sadiq funklsional varlıqlar olan mələklər haqqında anlaşmalar, cənnət (4-cü və 5-ci varlıqlarla birlikdə) və cəhənnəmi bütün incəliklərinə qədər təsvir etməklə insanları (həm də cinləri) tövbəyə dəvətlə təkrar-tərar öyüd nəsihətləri, səbrlə, imtahanlarala, halal-haramla bağlı anlaşmaları, icazə-qadağanları, mükafat-cəzaları, xüsusi ilə inkarçıların Allah tərəfindən inkar edilməsi, Allahdan Qiyamət Hadisəsinə qədər möhlət verilən və fəaliyyət ssenarisi “vədlər aldanışlar nəfslər xülyalar cəhənnəm sığınacağı xilas yolunun bağlı olması əbədi cəhənnəm” düsturundan ibarət şeytan barədə məqamları, Allahın düşünən insanlar üçün diqqətə gətirdiyi çoxsaylı məsələlər ilə bağlı olan mindən çox ad altında sistemləşdirilmələri nəticəsində təqdim etdikləri ”Dünya təcrübəsində Quran ayələri əsasında ilk Elmi Kəşf 2024-cü ildə Almaniyada Azərbaycan alimlərinin adına qeydiyyatdan keçmişdir – lakin bu bir başlanğıcdır...” adlı aktual silsilədən olan və zəruri əsaslandırmalarla təsvir edilən növbəti yazını Moderator.az oxucularına təqdim edirik.
GİRİŞ HİSSƏSİ
Qeyd edildiyi kimi özünün 99 adından birinin “Əl-Alim” (Əbədi və əzəli elmi ilə sirri və aşkarı, keçmişi, gələcəyi, hər şeyi bilən
//tehsil.com.az/allahin-adlari/ ) olan Allah dünyəvi alimlərdən fərqli olaraq, Mütləq Alimdir. Bütün elm və eləcə də Elmi Kəşflər Allahındır, Mütləq Müəllif də yalnız və yalnız Allahdır. Bütün sahələr üzrə elmin və eləcə də Elmi Kəşflərin müəyyən cüzi bir hissəsini Allah dünyəvi alimlərin ixtiyarına vermişdir ki, Qiyamətə qədər məşğul olsunlar və əsas hissəsini isə Allah özünün Qeyb Elmində saxlamışdır. Bütün bu deyilənlər və bütün yaradılış haqqında müfəssəl məlumat bazası isə Allahın dərgahında olan Lövhi-Məhvuz kitabında (“Ana Kitab”da) yerləşdirilmişdir (6.59; 22.70; 27.75; 34.3; 35.11; 36.12; 43.4; 50.4; 51.22; 57.22; 78.29; 85.22 və s ayələr). “Qeybin açarları (Allahın) yanındadır.
İSTİQAMƏTİN TARİXİ (RAHİM DAŞDİYEVİN SÖYLƏDİKLƏRİNDƏN)
1.İstiqamətin başlanğıc tarixi
1992-1993-cü il müddətində Kiyevdə Ukrayna EA-nın Kolloid Kimyası və Su Kimyası İnstitunda doktoranturanı bitirib 10.03.93 tarixində doktorluq dissertasiyası müdafiə edib Bakıya gəlmişdim. 1993-cü ilin mart ayının 20-də yoldaşımın atasıgilə qonaq getmişdik. Eyvanın pəncərəaltı hissəsində olan kitaba diqqət yetirdim, Quran (V.Məmmədəliyev və Z.Bünyadov tərcüməsi), 1992. Əvvəlindən (Bəqərə surəsindən) 1 səhifəyə yaxın oxudum. Heç nə başa düşmədim. Başıma kəskin bir ağrı gəldi. Kitabı yerinə qoydum və heç kimə bir söz demədim... Düz 18 il sonra 2011-ci ilin mart ayının son günlərinin birində SOCAR elektron ünvanıma naməlum “Şəxs”dən qəribə və qeyri-adi məzmunlu bir məktub gəlmişdi. Bu “Şəxs” mənim görünməz qüvvələrə, o cümlədən Allaha böyük inamım olduğuna əsaslanaraq, məni namaza dəvət etməklə məndən cavab gözləyirdi. Əlbətdə mən hələ tələbə olarkən Kant, Hegel fəlsəfəsinə xüsusi rəğbətim olub. Mən özlüyümdə bu dəvəti dərhal qəbul etməyə qərar verdim. O zamankı fəlsəfi anlaşmalarımdan mənə o da aydın idi ki, bu dəvətdə səbəb Allahdır, bu “Şəxs”isə yalnız vəsilədir. Allah ondan da razı olsun. Odur ki, 01.04.2011-ci il tarixindən namaza qovuşmaqla yanaşı, bir zaman oxuyub başa düşmədiyim məhz həmin Quran kitabı düz 18 ildən sonra ən yaxın dostuma çevrildi. Həmin ildən etibarən hər il oruc da tutmağa başladım. Ailələrimizdə yoldaşım, oğlum və yoldaşı, qızım və yoldaşı da hələ məndən qabaq namaz qılır və oruc tuturdular. Quran ayələrini məqsədyönlü şəkildə sistemləşdirməyi qərara aldım və bu addım görülən və görüləcək nəhəng bir işin başlanğıc nöqtəsi oldu. Hiss edirdim ki, məhz bu sistemləşdirmə nəticəsində hansı isə bir nəticələri əldə etmək mümkün olar. 2012-ci ildə ailəvi (yoldaşım və böyük oğlumla birlikdə) həcc ziyarətimiz isə bu işlərə xüsusi bir təkan vermiş oldu...
2.İstiqamətin 2020-2023-cü illər dövrü
3.“Dünya təcrübəsində Quran ayələri əsasında ilk Elmi Kəşf – 2024-cü ildə Almaniyada Azərbaycan alimlərinin adına qeydiyyatdan keçmişdir, lakin bu bir başlanğıcdır...” adlı müasir dövr
Elmi Hipotezdə formulanın məhz Elmi Kəşfə uyğun tərtib edildiyini və müəlliflərin ATEA rəhbərliyinə müraciəti nəzərə alınaraq, 24.01.2024 tarixində qeyd edilən layihə ATEA Elmi Kəşflərin verilməsi ilə bağlı Beynəlxalq Ekspert Şurasında Elmi Kəşf statusu ilə qeydiyyatdan keçmiş və müəlliflərə ingilis dilində tərtib edilmiş Elmi Kəşf Diplomları təqdim edilmişdir (//teref.az/arasdirma/322950-azerbaycan-alimlerinin-quran-ayeleri-esasinda-elmi-hipotezi-foto.html). Beləliklə, dünya təcrübəsində Quran ayələri əsasında ilk Elmi Kəşf –2024-cü ildə Almaniyada Azərbaycan alimlərinin adına qeydiyyatdan keçmişdir. Lakin müəlliflərin fikrincə bu bir başlanğıcdır. İstiqamətin müasir səviyyəsində Elmi Kəşfin daha geniş zəruri əsaslandırmalarla təsviri ilə yanaşı, isiqamət üzrə perspektiv Elmi Kəşflərdən danışmağa artıq zəruri baza yaradılmışdır və bu baza materialları zaman-zaman Moderator.az saytında dərc edilmiş və cari məlumatın sonunda oxucular üçün müvafiq istinadlar verilmişdir. Quran ayələri əsasında potensial Elmi Kəşflər sırasında bir sıra layihələr üzrə işlər davam etdirilir. Müəlliflərin planlamalarına görə birinci yerdə Quranda dialektika qanunları ilə izah oluna bilməyən “Allahın Ol qanunu” durur. Bu layihə ilə bağlı müəlliflərin ilk prioritet dərci onlar üçün sözün əsl mənasında doğma olan Moderator.az saytında həyata keçirilmişdir
(//moderator.az/az/ekskluziv/789411/quranda-dialektika-qanunlari-ile-izah-oluna-bilmeyen-allahin-ol-qanunu-gresen-hegelin-xeberi-olubmu/).
Yeri gəlmişkən müəlliflər, başda professor Rahim Daşdiyev olmaqla, ölkə mediasında xüsusi yeri və çəkisi olan Moderator.az saytının yüksək səviyyəli rəhbərliyinə və yaradıcı kollektivinə geniş oxucu auditoriyasında paylaşılan ekskluziv tipli silsilə yazılarla dəstəyə görə öz dərin minnətdarlıqlarını bildirirlər...
Elmi Kəşf Formulu (ingilis dilindən tərcümə)
Allahın Özünü vəsf edən, Özünəməxsus mütləq sifətləri ilə əlaqəli, Rəbbin Mütləq kitabında (Quran) söyləmiş olduğu digər hikmətli sözləri, ifadələri, tövsüyələri ilə bağlı insanlar üçün taktiki (dünya həyatı üçün) və strateji (axirət həyatı üçün) əhəmiyyətli olan Quranın ayələrinin çoxsaylı (mindən çox) ad altında sistemləşdirilməsi nəticəsində hər biri üçün işarələrdən (eyhamlardan) ibarət ayələr kompleksi aşkar edilən dialektikanın məlum üç qanununu özündə birləşdirməklə əvvəllər məlum olmayan, hər bir çətinlikdən sonra asanlığın gəlməsi qanunu nəzəri cəhətdən əsaslandırılmış və təcrübi olaraq təsdiqlənmişdir. Quran ayələrinin qeyd edilən sistemləşdirilməsi nəticəsində, hər bir çətinlikdən sonra asanlığın gəlməsi qanunu üçün də həmçinin açıq-aşkar işarələrlə (eyhamlarla) vurğulanan kifayət qədər zəngin ayələr kompleksi aşkar edilmişdir.
NƏTİCƏ
“Hər bir çətinlikdən sonra asanlığın gəlməsi qanunu” bir-birilə əkslik təşkil edən çətinlik və asanlıq baxımından “Əksliklərin vəhdəti və mübarizəsi qanunu”nu açıq aşkar şəkildə özündə əks etdirir. “İnkarı inkar qanunu” “Hər bir çətinlikdən sonra asanlığın gəlməsi qanunu”na əsasən çətinliklə asanlıq arasındakı bütün zaman boyu işləyir. Çətinliklə asanlıq arasındakı zamanın sonunda isə “Kəmiyyət dəyişikliklərinin keyfiyyət dəyişikliklərinə keçməsi qanunu” özünü tamamilə büruzə verir. “Hər bir çətinlikdən sonra asanlığın gəlməsi qanunu” təbiətin və cəmiyyətin inkişafını əhatə edən, dialektikanın məlum qanunlarını özündə birləşdirən daha ümumi məzmunlu qanundur. Təsadüfi deyil ki, Allah Quranda dialektikanın məlum olan 3 qanununun hər birinə düşünən insanlar üçün yalnız işarələr (eyhamlar) verir. Lakin Quranda Allah tərəfindən “Hər bir çətinlikdən sonra asanlığın gəlməsi qanunu” birbaşa və birmənalı olaraq aşağıdakı ayələrdə əks etdirilmişdir:
65.Ət-Talaq surəsi (Boşanma surəsi)
2. ... Kim Allahdan qorxsa, Allah ona (hər çətinlikdən) bir çıxış yolu əta edər.
4. ... Kim Allahdan qorxsa, Allah onun işini (dünya və axirətdə) asan edər.
7. ... Allah hər bir çətinlikdən sonra asanlıq (yoxsulluqdan sonra dövlət) əta edər.
94. Əl-İnşirah surəsi (Açılma və ya Genişlənmə surəsi)
5.Şübhəsiz ki, hər çətinlikdən sonra bir asanlıq gələr! (Asanlıq yalnız çətinliklə hasil olar!)
6.Həqiqətən, hər çətinlikdən sonra bir asanlıq gələr! (Buna görə də çətinliklərə səbirlə dözmək lazımdır!)
Digər tərəfdən, Quranda “Hər bir çətinlikdən sonra asanlığın gəlməsi qanunu” ilə bağlı düşünən insanlar üçün işarələr (eyhamlar) olan çoxsaylı ayələr kompleksi də aşkar edilmişdir. Bütün bu deyilənlər haqqında daha müfəssəl məlumat müəlliflər tərəfindən ingilis dilində dərc edilmiş prioritet məqalədə verilmişdir.
Əsas mənbələr:
1.Quran (V.Məmmədəliyev və Z.Bünyadov tərcüməsi), 1992.
2. Muhammad, M. Kh. The Noble Quran. Translation of meanings, from Arabic / M.Kh. Muhammad, T.D.H. Muhammad, 2011. - 114 surahs. (in English)
Prioritet məqalə: Dashdiyeva N.J., Huseynova E.R., Dashdiyev R.A. A new law of dialectics, - “The law of coming of an ease, after every a hardship” / WeyScience 2nd International Scientific and Practical Internet Conference, jule 27-28, 2023/ FOP Marnichenko V.V., Dnipro, Ukraine, p.4-11.