Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev, birinci xanım Mehriban Əliyeva və qızları Arzu Əliyeva mayın 28-də Xocalı şəhərinə köçən sakinlərlə görüşüblər. Səfər zamanı sakinlərlə bir çox məsələlərlə bağlı ətraflı söhbət edən dövlət başçısı işğal dönəminə və Xocalı soyqırımına diqqət çəkib, bu tarixin heç vaxt unudulmayacağını vurğulayıb.
Xocalı Memorial Kompleksi üçün ən doğru yer…
Prezidentin çıxışında diqqət çəkən məqamlardan biri Xocalı Memorial Kompleksi ilə bağlı olub. Prezident deyib:
“Xocalı soyqırımı abidəsinin, Memorial Kompleksinin yaradılması ilə bağlı uzun illər məsələlər müzakirə edilirdi, hətta “Ana fəryadı” abidəsinin yanında yer də seçilmişdi, layihə də hazırlanmışdı. Ancaq hər il mən son təsdiqimi vermirdim. Çünki ürəyimdə saxlayırdım ki, bu Memorial Kompleks Xocalıda yaradılmalıdır və belə də oldu. Həmin o layihəni biz gətirdik və fevralın 26-da Xocalıda xocalılılarla bərabər Xocalı Memorial Kompleksinin təməli qoyuldu və burada inşa ediləcək. Bütün dünya da görəcək ki, erməni vəhşiliyi nədir, bu, həqiqətdir və bunu hər kəs bilməlidir”.
Göründüyü kimi, Prezident İlham Əliyev Xocalı Memorial Kompleksinin yaradılması zəruriliyinin uzun illər öncə meydana çıxdığını, lakin bu kompleks üçün gərəkli məkanın məhz Xocalı olduğunu bildirib. Prezident qeyd edib ki, bu illər ərzində Xocalı erməni işğalı altında olduğu üçün Memorial Kompleksin bu şəhərdə inşasına imkan olmayıb. Bununla yanaşı, Xocalının azad olunacağına inam hissi məlum kompleksin Azərbaycanın digər bölgələrində inşasına imkan verməyib.
Dövlət başçısı bu tarixi iş üçün tarixi anı – Xocalının azad edilməsi anını gözləyib. Hansı ki, bu tarixi an 2023-cü ilin lokan anti-terror tədbirləri nəticəsində yetişib, Xocalıda erməni separatizminə son qoyulub. Məhz bundan sonra işğaldan azad olunan bütün rayonlarımız kimi Xocalının da mina və digər döyüş sursatlarından təmizlənməsi, müasir yaşayış evlərinin tikintisi prosesinə start verilib.
Prezidentin də qeyd etdiyi kimi, fevraln 26-da Xocalıda Memorial Kompleksinin əsası qoyulub ki, bu da xalqımızın mənəvi zəfəri deməkdir. 1992-ci ildə törədilən soyqırımın qurbanlarının xatirəsinə Memorial Kompleksin başqa bir yerdə deyil, məhz Xocalıda – soyqırımın törədildiyi məkanda qoyulması xalqımızın öz tarixi keçmişinə, şəhidlərinə, milli qürur və ləyaqətinə olan ehtiramını göstərir.
Paşinyan rejimi üçün tarixi fürsət: “Bunu etməsə, məncə, Ermənistan özü heç vaxt ayağa dura bilməyəcək”
Prezident xocalılarla görüşündə bu soyqırımın Ermənistan tərəfindən etirafının da vacib olduğunu bildirib. Dövlət başçısı qeyd edib ki, Ermənistan törətdiyi qorxunc soyqırımını etiraf etməli, buna görə üzr istəməlidir. Prezident İlham Əliyevin qənaətincə, Ermənistan bu məsələdəki məsuliyyətini anlamalı, etdiyi tarixi cinayətə görə üzr istəməklə baş verənlərdə təəssüf duyduğunu ortaya qoymalıdır:
“Ermənistan özü bunu etiraf etməlidir, özü bizdən üzr istəməlidir. Ancaq bunu etməklə ola bilsin ki, indiki Ermənistan rəhbərliyi - o vəhşilərin, vandalların, qaniçənlərin günahlarını bir qədər yumuş ola bilər. Bunu etməsə, məncə, Ermənistan özü heç vaxt ayağa dura bilməyəcək. Gərək, ilk növbədə, Ermənistan özü bu faciəni, bu cinayəti, hərbi cinayətini tanısın”.
Sitatdan da bəlli olduğu kimi, İlham Əliyev bu etirafı Ermənistan üçün yeganə qurtuluş yolu hesab edir. Ölkə başçısı haqlı olaraq bildirir ki, bu cür etiraf Xocalı qatillərini məsuliyyətdən azad etməsə də, Ermənistanın günahını qismən də olsa yuya, onun inkişafına yol aça bilər. Ermənistan bununla etdiyi cinayətin fərqində olduğunu, bu cinayətin mahiyyət və nəticələrinin nə qədər dəhşətli olduğunu anladığını və etdikləindən səmimi peşmanlıq duyduğunu ortaya qoya bilər ki, bu da həm siyasi, həm də mənəvi baxımdan böyük əhəmiyyətə malikdir. Təbii ki, burada söhbət səmimi peşmanlıqdan, həqiqi təəssüf hissindən gedir. Ermənistan yalnız bu halda – törətdiyi soyqırımın məsuliyyət yükünü öz üzərinə götürmək, öz qanlı keçmişi ilə üz-üzə gəlməklə sivil, mədəni dövlət olmaq istəyini sərgiləyə bilər.
Soyqırımın Ermənistan tərəfindən tanınıb-tanınmaması bu ölkə üçün həm də əxlaq məsələsidir
Prezident İlham Əliyev çıxışında Xocalı soyqırımın Ermənistan tərəfindən tanınmasını zəruri edən şərtləri aydın şəkildə diqqətə çatdırıb. Əslində Prezident İlham Əliyev bununla Ermənistan üçün yol xəritəsi təqdim edib. İrəvan sadəcə bu yol xəritəsinə əməl etməklə Azərbaycanla normal münasibətlər qura, sivil dünyanın bir hissəsi olduğuna bütün dünyanı inandıra bilər.
Bir sözlə, Ermənistan ya Xocalı soyqırımını tanıyaraq öz gələcək inkişafı yolunda dayanan əsas maneələrdən birini keçəcək, militarizmdən, soyqırımın siaysətindən imtina etdiyini əməli şəkildə sübut edəcək, ya da öz susqunluğunu qorumaqla bütün region üçün təhdid mənbəyi olduğunu isbatlayacaq.
Bunu da unutmaq olmaz ki, Xocalı soyqırımının Ermənistan tərəfindən tanınıb-tanınmaması bu ölkə üçün həm də əxlaq məsələsidir. Ermənistanın bu soyqırımı tanıyacağı təqdirdə sübut edəcək ki, keçmişdə etdiyi bütün cinayətlərə rəğmən öz məsuliyyət və günahını qəbul edəcək cəsarət və əxlaqa sahibdir. İrəvan Xocalı soyqırımını tanımayacağı, inkarçılıq mövqeyindən çıxış edəcəyi təqdirdə isə yalnız iqtisadi-maliyyə baxımından deyil, həm də vicdan və əxlaq baxımından yoxsul olduğunu bütün dünyaya sərgiləmiş olacaq.
Seymur ƏLİYEV
Qeyd: Məqalə Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə və müsabiqə şərtlərinə uyğun olaraq “işğaldan azad olunmuş ərazilərə “Böyük Qayıdış”” mövzusunda hazırlanıb.
