Sabiq baş diplomatımız Tofiq Zülfüqarovla Moderator.az üçün bu dəfəki söhbətimizdə 10 noyabr üçtərəfli bəyanatına uyğun olaraq  Azərbaycanın əsas hissəsini Naxçıvanla birləşdirəcək Zəngəzur yolunun açılması üçün dövlətimizin guya hərbi əməliyyatlar keçirəcəyi ilə bağlı yayılan söz-söhbətləri, həmin addımın beynəlxalq qanunlar baxımından mümkünlüyü və bunun dünya birliyi, beynəlxalq qurumlar tərəfindən necə qiymətləndiriləcəyi, ümumiyyətlə, Azərbaycanın hazırda de-yure Ermənistan ərazisinə aid olan və XX əsrin əvvəlində, xüsusən də sovet dövründə heç bir hüquqi əsas olmadan həmin ölkəyə birləşdirilmiş  tarixi torpaqlarının gələcəkdə qaytarılması məsələsi və s. haqda danışdıq.
 
(Əvvəli: //moderator.az/az/ekskluziv/710198/zengezur-meselesinde-bizim-maraqlarimiz-rusiyaninki-ile-uzlasir-bunda-pis-ne-var/)

 

 

-Amerika, yəni ABŞ dövləti rəsmi Bakıya deyir ki, Rusiyanı Qarabağdan çıxar, mən özüm gələcəm, orada yeni sülhməramlı missiya yaradacam, Ermənistana köçmüş erməniləri geri qaytaracam, onların mülklərini müdafiə etmək və özlərinə qaytarmaq lazımdı. Gəlsə, bir ildən sonra da deyəcək ki, bəs Qarabağdakı ermənilərin müqəddəratın təyin etmək hüququ var. Gəlin, status məsələsini müzakirə edək. İstəyirsiz, mən ABŞ-ın Qarabağ məsələsində hansı yolla gedəcəyinin ssenarisini yazım?..

 

-Əgər ABŞ bunları tələb edərsə, biz də, ən azı tarixi Qərbi Azərbaycan, yəni indiki Ermənistan ərazisində yaşamış 200 mindən çox soydaşımızın hüququnu tələb edərik...

 

-Gəlin, biz indidən deyək də Zəngəzur, Göyçə məsələsini... Niyə gözləyirik? Bunları tələb etsək, ermənilər də, Qərb də bir gün, iki gün bizi söyəcəklər, artıq üçüncü gün deyəcəklər ki, bəsdir etməyin... Biz də deyəcəyik ki, siz də bunu etməyin. Bu, siyasi alverdi də, məgər çətindir bunu anlamaq?.. “Hücum diplpmatiyası” buna deyirlər. Artıq bəsdir, biz müdafiə olunduq. Hamıya sübut etməyə çalışırıq ki, o torpaq bizimdi, bu torpaq bizimdi. Əslində isə hamısı bizimdir... Orconikidze Zəngəzurun, Mirzoyan Göyçənin Ermənistana verilməsi haqda qərar verəndə bizdən, Azərbaycandan soruşurdular ki, siz razısız, yoxsa yox?  Göyçə ərazisi 12 min kv.km-dir, yəni az qala, 30 ilə yaxın işğal altında qalmış (14 min kv.km.) ərazilər boydadır... Və bu gün Ermənistanda  1 milyon yarıma yaxın erməni qaldığı üçün həmin ərazilər az qala bomboş qalıb... 

 

 

-Yox... Bir dəqiqə... Ermənilər 1920-ci ilin xəritələrinə razılıq verməzlər, bəs biz niyə 1975-ci ilin xəritələrinə razılıq verməliyik?

 

 

-Yəni kimsə zəmanət verir ki, əgər Ermənistanla sülh sazişi imzalansa, artıq müharibə olmayacaq?

 

 

-Mən sizi inandırıram ki, sülh sazişi imzalandıqdan sonra belə, Ermənistanın müxtəlif dairələri müxtəlıf beynəlxalq təşkilatlarda, indi etdikləri kimi, yenə də Qarabağdan köçmüş ermənilərin hüquqları məsələsini qadıracaqlar... Tələb edəcəklər ki, oraya missiya gəlsin və s. Bəzən deyirlər ki, sülh sazişinə imza ataq, məsələ bitsin. Amma bizə imkan verəcəklər sülh şəraitində yaşamağa? Yəni Fransanın və ya Rusiyanın, yaxud Amerikanın bu məsələdə iştiraklarının məqsədi bizə sülh verməkdir? Hər biri öz maraqlarını güdür... Deyirlər ki, dünya bizi qınayar... Cəhənnəmə qınasın... Guya 1988-1994-cü illərdə Ermənistan olan-qalan ərazimizin 20 faizini də işğal edəndə dünya bizi müdafiə edirdi?.. Ermənistan Qarabağ və ətraf rayonları işğal edəndə, ərazimizdə gerçək etnik təmizləmə aparanda ABŞ bizə qarşı sanksiya tətbiq edirdi,  907-ci düzəlişi tətbiq edirdi... Kim nə deyir, desin... Ermənistana sanksiya tətbiq etmirdilər, bizə tətbiq edirdilər. İndi biz onlardan ədalətli mövqe gözləməliyik, ya da 1990-ci illər boyu Ermənistana havayı silah verən Rusiyadan? Yaxud Xocalı caniləri Sərkisyana, Köçəryana öz məşhur ordenlərini verən Fransadan ədalət gözləməliyik?..

 

-Onda belə çıxır ki, məsələni yalnız güc yoluyla həll etmək lazımdır? 

 

-Yox, güc tətbiq etməkdən əvvəl müəyyən lazımı işləri görmək gərəkdir. Öncə dediyim kimi, Milli Məclisin Ermənistana Zəngəzurun Azərbaycan ərazisi olmasını qəbul etmələri haqda rəsmi təklif göndərməsi nəyi pisdir... Gündəmə gətirək də bu mövzunu, ermənilər hay-həşir qoparsınlar... Taktiki addımdır da, ataq, görək hansı nəticəni verir...

 

 

-Siz nəticə gözləyirdiz ki? 30 il Qarabağ danışıqlarını uzadan həmin ermənilərdir də... Qapaz dəyməyincə deyiləni edən deyil(gülür)...

 

 

-Guya indi Zəngəzur məsələsini rəsmən qaldırmırıq, bizi tərifləyirlər, konfet verirlər bizə?.. Bu qorxu bizdə haradandır, başa düşə bilmirəm?..  Mənim azdan-çoxdan bu beynəlxalq siyasətdə təcrübəm var da... Bilirsiz, bəziləri deyir ki, BMT-də xəritələr var və orada Ermənistanın da ərazisi göstərilib, onlar əsasında sərhədləri müəyyən edək, sülh sazişini imzalayaq.... Gedək BMT-nin Nyu-Yorkdakı binasının 37-ci mərtəbəsindəki Katibliyə, göstərsinlər də mənə o xəritələr haradadır. Bunu deyənlər heç bilmir ki, BMT-nin binası harada yerləşir. Müxtəlif xarici təşkilatlardan  qrant alaraq boş-boş danışırlar,  ermənilərin dediklərini təkrarlayırlar... Ona görə Zəngəzur da, Göyçə mahalı da bizimdir...

 

Sultan Laçın