Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovun dünən -noyabrın 30-da ATƏT-in Nazirlər Şurasının 30-cu iclasında çıxışında söylədiklərində həqiqət payı böyükdür. ATƏT-in Mİnsk Qrupunun 30 ilə yaxın müddətdə Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı səbatsız mövqeyi haqda söylədikləri də doğrudur...

 

Nazırin çıxışından əsas  bir epizodu diqqətlə oxuyaq: 

 

“Bu il Azərbaycanın öz ərazilərində suverenliyini tam şəkildə bərpa etməsi ilə yadda qaldı. 24 saat davam edən lokal anti-terror tədbirləri nəticəsində Ermənistan və onun qeyri-qanuni qondarma strukturu tərksilah edilərək buraxılıb və Azərbaycan ərazilərindən tamamilə çıxarılıb.

 

Ermənistanın Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünün tanınması ilə bağlı şifahi bəyanatlarına baxmayaraq, bu ölkənin öhdəliklərini açıq-aşkar pozaraq, Azərbaycan ərazilərində ağır və hücum tipli silahlarla təchiz edilmiş on minlik silahlı şəxsi heyəti saxlamaqda davam etməklə, əslində revanş üçün vaxt udmağa çalışdığı aydın oldu.

 

Heç bir suveren dövlət, o cümlədən Azərbaycan da öz ərazilərində bu cür qanunsuz hərbi mövcudluğa yol verə bilməzdi.

 

Bu vəziyyətə son qoyulması isə Ermənistanın açıq etinasızlığı, habelə prosesin bir parçası olan vasitəçilərin adekvat addımlar atmaması səbəbindən sülh yolu ilə baş tutmadı. Bağlı qapılar arxasında Azərbaycanın narahatlıqlarının qəbul edilməsinə baxmayaraq, ictimai bəyanatlarda selektiv yanaşmaya üstünlük verildi. Bu da öz növbəsində, Ermənistanın yeni “təmas xətti” qurmaq, ərazilərimizdə yeni səngərlər qazmaq və minalar basdırmaq, qarayaxma kampaniyası vasitəsilə Azərbaycanı şantaj etməklə danışıqların imitasiyası strategiyasını davam etdirə biləcəyi illüziyasına qapılmasına gətirib çıxardı”.

 

Sizi bilmirəm, hörmətli nazirin çıxışnda bu sətirlərin müəllifini daha çox bu cümlə cəlb etdi və düşündürdü:

 

“Heç bir suveren dövlət, o cümlədən Azərbaycan da öz ərazilərində bu cür qanunsuz hərbi mövcudluğa yol verə bilməzdi...”

 

Bu cümlədən bir neçə sual çıxır. Və onları cənab nazir Ceyhun Bayramova ünvanlamağı özümə borc bilirəm:

 

“Cənab nazir, Qarabağın dağlıq hissəsindəki separatçı-terrorçu erməni birləşmələri və Ermənistan ordusunun qalıqları tərksilah olunub çıxarıldıqdan və Ermənistanın oradakı, dediyiniz kimi, qanunsuz hərbi mövcudluğuna son qoyulduqdan sonra Azərbaycan ərazisində daha hansı ölkənin hərbi mövcudluğu qaldı?”

 

Bu suala cavab, təbii ki, Azərbaycan ərazisində 2020-ci ilin noyabrından bəri “sülhməramlı” sayılan hərbi birləşməsi yerləşən Rusiya olacaq. 

 

O halda digər bir sual meydana çıxır:

 

“Qarabağın dağlıq hissəsində nəinki erməni silahlı qüvvələri, eyni zamanda erməni əhali də kütləvi şəkildə köçürüldükdən sonra da qalan Rusiya “sülhməramlı” kontingentinin mövcudluğu tam qanunidirmi?”

 

Yaxşı, deyək ki, Rusiya “sülhməramlı” kontingenti bir gecədə bölgədəki savaşı dayandırmaq xatirinə, tələm-tələsik bir gecədə imzalanmış 10 noyabr üçtərəfli bəyanatına əsasən yerləşdirilib. Amma o da həqiqətdir ki, həmin kontingentin yerləşdirilməsi üçün nə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarı var, nə də BMT-nin mandatı…

 

Özü də axı artıq Azərbaycan ordusunun 19-20 sentyabr lokal əməliyyatından sonra Rusiya “sülhməramlı”larının iki əsas funksiyası(bölgədə təmas xəttində atəşkəsi qorumaqla erməni əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək və “Laçın dəhlizi” adlanan ərazidən ermənilərin Ermənistana təhlükəsiz gediş-gəlişini təmin etmək) öz əhəmiyyətini itirib. Belə ki, Qarabağın dağlıq hissəsində erməni, demək olar ki, qalmayıb. Erməni əhali olmadığı üçün də Laçın yolunda da heç bir funksiya yoxdur… 

 

Bu mənada “sülhməramlı”ların Azərbaycan ərazisində qalması həm də əsassızdır…

 

Digər tərəfdən, cənab nazirin qeyd etdiyi “Ermənistanın yeni “təmas xətti” qurmaq, ərazilərimizdə yeni səngərlər qazmaq və minalar basdırmaq” işinə dəstək verən məhz Rusiya “sülhməramlı”ları olub. Ötən 3 il ərzində onların separatçı-terrorçu erməni birləşmələrinin Qarabağa- Azərbaycan ərazisinə silah-sursta daşımasına dəstək verməsi haqda Azərbaycan Müdafiə Nazirliyinin rəsmi informasiya və bəyanatları olub. Səhv etmirəmsə, bu barədə Xarici İşlər Nazirliyi də bəyanatlar verib… 

 

Bütün bu deyilənləri nəzərə alaraq cənab nazirə də, tanınmış siyasətçi, siyasətşünas, politoloq və hərbi ekspertlərə də sual edirəm:

 

“Azərbaycan ərazisində Rusiyanıın hərbi mövcudluğu qanunidirmi?.. Və əgər qanunsuzdursa, bu ölkənin "sülhməramlı" adlanan hərbi birləşmələrinin də suveren(!) ərazimizdən çıxarılmasına nail olmalı deyilikmi?”

 

Xahiş edirəm, bu sualın cavabını ətraflı izah edin. Bəlkə biz nəyisə doğru anlamırıq…

 

Sultan Laçın